Bác Hồ với Bản Tuyên ngôn độc lập qua những trang sách

Trong không khí kỷ niệm 78 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2023), xin trân trọng giới thiệu tới bạn đọc những cuốn sách quý để giúp hiểu sâu sắc thêm về thời điểm lịch sử trọng đại của dân tộc, khi Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Bác Hồ viết Tuyên ngôn Độc lập
Cuốn sách “Bác Hồ viết Tuyên ngôn Độc lập” của tác giả Kiều Mai Sơn dựng lại thời điểm lịch sử ngắn nhưng rất quan trọng trong Cách mạng Tháng Tám 1945, thời điểm Bác Hồ viết bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
Tác giả đã dày công thu thập, tìm hiểu, phân loại và đối chiếu các nguồn tài liệu để có thể có được những tư liệu chi tiết, cụ thể, xác tín về bản “Tuyên ngôn Độc lập” do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi thảo và hoàn thiện. Đó là tư liệu của những người được sống, làm việc cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh viết lại hay kể lại như hồi kí Vũ Đình Hòe, hồi kí Trần Huy Liệu, hồi kí Võ Nguyên Giáp, hồi kí Lê Thanh Nghị…
Với “Bác Hồ viết Tuyên ngôn Độc lập”, tác giả đã đặt văn bản Tuyên ngôn Độc lập vào trong tư duy nhất quán của Bác Hồ trong suốt quá trình đi tìm đường cứu nước. Cũng qua các tài liệu mà tác giả tìm thấy, chúng ta được biết, Bác Hồ đã tìm đọc nguyên bản Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ khi còn ở chiến khu Việt Bắc. Sau khi soạn thảo Người cho đọc và tham khảo ý kiến của các thành viên Chính phủ lâm thời là những trí thức uy tín trước khi hoàn thiện. Đó là minh chứng rõ ràng cho tác phong làm việc khoa học của Người, cũng như thái độ cầu thị, trọng thị trí thức của Người.
“Qua hồi tưởng của Tổng Bí thư Trường Chinh và hồi kí của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Khi bản Tuyên ngôn lịch sử được thảo xong, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cho đọc để thông qua tập thể và đó là những giờ phút nhiều cảm xúc nhất của Người”.
“Tuyên ngôn Độc lập từ sản phẩm trí tuệ của một cá nhân đứng đầu Chính phủ đã trở thành tiếng nói đại diện cho toàn thể đất nước Việt Nam tuyên bố với toàn thể thế giới về nền Độc lập bất khả xâm phạm của dân tộc Việt Nam”.
Đọc “Bác Hồ viết Tuyên ngôn Độc lập”, thế hệ ngày nay có được một bức tranh sống động và cụ thể về Ngày Quốc khánh 2-9 tại Quảng trường Ba Đình 78 năm về trước. “Tuyên ngôn Độc lập” sau khi được Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc trước quốc gia đồng bào đã được dịch ra tiếng Anh, tiếng Pháp… để công bố với toàn thế giới về việc khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.
“Bác Hồ viết Tuyên ngôn Độc lập” là cuốn sách ý nghĩa góp phần tìm hiểu văn bản chính luận Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh, giúp người đọc hiểu sâu sắc thêm về một thời điểm lịch sử trọng đại của dân tộc Việt Nam.

Chủ tịch Hồ Chí Minh và bản Tuyên ngôn Độc lập
“Chủ tịch Hồ Chí Minh và bản Tuyên ngôn Độc lập” do hai tác giả Vũ Kim Yến và Nguyễn Văn Dương sưu tầm và biên soạn. Tác phẩm nằm trong tủ sách Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, do Nhà xuất bản Thanh niên ấn hành năm 2017.
Cuốn sách không chỉ tái hiện quá trình Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bản “Tuyên ngôn Độc lập”, những câu chuyện kể, những hồi ức về các sự kiện lịch sử hào hùng của dân tộc, mà còn cung cấp những bài viết, bài nghiên cứu có giá trị về ý nghĩa lịch sử và sức sống trường tồn của bản Tuyên ngôn độc lập.

Bản Tuyên ngôn Độc lập thời đại Hồ Chí Minh
“Bản Tuyên ngôn Độc lập thời đại Hồ Chí Minh” là cuốn sách có bố cục 9 phần, tập trung trình bày ba nội dung chính. Nội dung thứ nhất: Khái quát về ý nghĩa của cách mạng tháng 8-1945 và sự ra đời của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Nội dung thứ hai giới thiệu những bức ảnh lịch sử tiêu biểu về ngày tuyên bố độc lập; trình bày toàn văn bản “Tuyên ngôn Độc lập” ngày 2-9-1945. Nội dung thứ ba là một số bài viết, thư gửi và bài phát biểu của Chủ tịch Hồ Chí Minh sau ngày tuyên bố độc lập đến ngày kêu gọi toàn quốc kháng chiến; những bài diễn văn, bài viết của các lãnh đạo Đảng, Nhà nước qua các thời kỳ nhân dịp Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9.
Tác phẩm được biên soạn nhằm giáo dục truyền thống lịch sử, bồi dưỡng và phát huy lòng yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần đại đoàn kết, niềm tự hào và ý chí tự lực, tự cường dân tộc cho thế hệ sau; khẳng định những thành tựu của Đảng và Nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.