Bám đất, bám làng chống kẻ thù

Cách đây vừa tròn 70 năm (ngày 19-12-1946), hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với cả nước, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Bắc Ninh đã nhất tề đứng lên chống thực dân Pháp xâm lược. Đó là một sự kiện lịch sử trọng đại, tiêu biểu cho lòng yêu nước, ý chí quật cường, quyết chiến đấu vì độc lập, tự do của dân tộc.

Chúng tôi đến thăm ông Nguyễn Ngọc Phan (Bí danh Lê Thảo), 93 tuổi, cán bộ tiền khởi nghĩa, ở khu phố Niềm Xá, phường Kinh Bắc (thành phố Bắc Ninh) giữa những ngày tháng 12. Ngồi trong ngôi nhà thờ cổ của gia tộc, vừa nhâm nhi chén trà gừng thơm, ông Phan vừa chỉ tay sang khu đất bên cạnh hồi tưởng lại những năm tháng quê hương đứng lên bám đất, bám làng chống lại thực dân Pháp: “Ngày ấy đây là ngôi nhà ngói 5 gian, một số lần được bộ đội địa phương đưa giáo mác về cất giấu chuẩn bị cho các đợt chiến đấu chống quân xâm lược. Khi đó gọi là làng Niềm Xá. Cả làng có 2 đội tự vệ có nhiệm vụ bảo vệ trị an, sơ tán, trinh sát giúp bộ đội địa phương, chống lại sự càn quét của giặc. Đâu có được như bây giờ, ngày ấy đói khổ lắm, vừa qua nạn đói lịch sử năm 1945 chưa được bao lâu, phát xít Nhật, rồi lại đến thực dân Pháp, nhưng điều đó không làm nao núng tinh thần quyết chiến vì độc lập tự do cho dân tộc, cho nhân dân. Ai cũng hết mình vì kháng chiến… Niềm Xá cũng như khắp các địa phương trong tỉnh, đâu đâu cũng sục sôi không khí quyết chiến chống lại giặc ngoại xâm, mỗi người dân là một chiến sỹ, dựng nên bức tường thành vững chắc bám đất, bám làng chống lại kẻ thù”.

Thực hiện Lời kêu gọi của Bác, lời hịch của non sông đất nước, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Bắc Ninh triển khai quyết liệt công tác đấu tranh chống lại kẻ thù. Đêm ngày 19, 20, 21-12-1946, đội “Cảm tử quân” Bắc Ninh phối hợp cùng tự vệ khu Ngọc Thụy đánh sân bay Gia Lâm. Ngày 23-12-1946, thực dân Pháp đưa viện binh từ hà Nội lên giải vây cho cánh quân ở Bắc Ninh. Chúng đánh các phố Ninh Xá, Tiền An, lực lượng vệ quốc đoàn phối hợp với tự vệ thị xã đánh trả quyết liệt, dùng địa lôi đánh cháy 1 xe tăng của địch. Trên đường tiến về Bắc Ninh, địch dùng trọng pháo bắn vào các làng hai bên đường số 1. Bộ đội cùng tự vệ, du kích các xã Đình Bảng, Cẩm Giang, Yên Viên phối hợp diệt 50 tên địch. Sáng ngày 24-12-1946, địch đưa quân lên Đáp Cầu bị ta chặn đánh, chúng lại rút về thị xã. Do liên tục bị ta bao vây chặn đánh, ngày 31-12-1946, thực dân Pháp đốt phá nhiều nhà cửa rồi rút về Cầu Đuống. Trên đường rút chạy qua dốc Lã, chúng bị quân ta chặn đánh, tiêu diệt 60 tên. Hơn 10 ngày đầu hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, lực lượng bộ đội, tự vệ, du kích và nhân dân Bắc Ninh đã anh dũng chiến đấu, tấn công, bao vây, cầm chân địch ở nhiều nơi, gây cho chúng nhiều tổn thất. Tại thị xã Bắc Ninh, đơn vị cảnh vệ của tỉnh đã kiên trì giữ thành trước những đợt tấn công dữ dội của quân địch.

Năm nay đã hơn 90 tuổi, ông Nguyễn Ngọc Phan vẫn thường xuyên đọc sách báo để nắm thông tin, tình hình phát triển của quê hương, đất nước.

Đầu tháng 1-1947, Tỉnh ủy Bắc Ninh đã họp kiểm điểm tình hình những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đề ra những biện pháp cấp bách về quân sự và các mặt công tác khác. Tỉnh ủy đã có quyết định về việc thành lập du kích tập trung, xây dựng làng chiến đấu, thực hiện phá hoại, bao vây kinh tế địch. ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh ra lệnh tản cư, cấp giấy phép cho nhân dân vùng có chiến sự đi tản cư. Các cơ quan hành chính của tỉnh đã giảm biên chế từ 419 người xuống 223 người và di chuyển các cơ quan về làm việc tại huyện Yên Phong là vùng hậu phương của tỉnh. Các huyện Thuận Thành, Gia Bình đã thành lập ủy ban động viên tinh thần dân chúng, gồm các thân hào yêu nước ở địa phương nhằm tuyên truyền vận động quần chúng, chuẩn bị cho trường kỳ kháng chiến.

Có thể khẳng định, ngay từ những ngày đầu hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Bắc Ninh đã đẩy mạnh phong trào thi đua, quyết chiến đứng lên đánh đuổi quân xâm lược, lập nhiều chiến công oanh liệt, góp phần đẩy mạnh cuộc chiến tranh với liên tiếp những thắng lợi, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơ-Ne-Vơ, kết thúc chiến tranh, rút toàn bộ quân xâm lược ra khỏi nước ta, miền Bắc được hoàn toàn giải phóng.

Trải qua 70 năm, lời kêu gọi thiêng liêng bảo vệ Tổ quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn khắc sâu trong tâm khảm mỗi người dân Việt Nam, với bao thử thách, thăng trầm của lịch sử, dân tộc ta đã tiến những bước dài trên con đường phát triển. Cùng với cả dân tộc, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Bắc Ninh luôn phát huy truyền thống lịch sử anh hùng vẻ vang của dân tộc, tinh thần đoàn kết, ra sức thi đua đưa kinh tế-xã hội của tỉnh ngày càng phát triển, không ngừng cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Điều ấy được minh chứng qua chỉ tiêu phát triển của tỉnh trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, an sinh xã hội.

Mỗi mỗi cán bộ, đảng viên, nhân dân hôm nay đều tự hào về những gì cha ông ta đã làm được, để rồi học tập, phát huy cùng nhau đoàn kết một lòng góp sức dựng xây quê hương, đất nước ngày càng giàu mạnh.