Bảo đảm an toàn thực phẩm nông, lâm, thuỷ sản trong sản xuất ban đầu

Bảo đảm an toàn thực phẩm (ATTP) nông, lâm, thuỷ sản trong sản xuất ban đầu có vai trò quan trọng nhằm hạn chế ngộ độc thực phẩm và phòng ngừa bệnh tật. Đây cũng được coi là “cánh cổng” đầu tiên bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng do nông, lâm, thuỷ sản (NLTS) là nguồn thực phẩm thường xuyên trong bữa ăn hằng ngày của mỗi gia đình.

Sản xuất Nông, lâm, thuỷ sản cung cấp thực phẩm hằng ngày cho mỗi gia đình.

Những năm qua, HĐND tỉnh và UBND tỉnh ban hành nhiều chính sách hỗ trợ ưu đãi đối với lĩnh vực ATTP, trong đó có nhiều nội dung hỗ trợ ATTP trong sản xuất ban đầu như: Hỗ trợ sản xuất tập trung; hỗ trợ sản xuất ATTP; hỗ trợ xây dựng nhà màng, nhà lưới, nhà kính; hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu sản phẩm; kinh phí lần đầu mua tem phục vụ truy xuất nguồn gốc.... Nhờ các chính sách hỗ trợ của tỉnh, đến nay, toàn tỉnh có 268 tổ chức, cá nhân sản xuất nông sản an toàn, trong đó 3 cơ sở được chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP, 265 cơ sở được cấp giấy chứng nhận VietGAP. Có 8 cơ sở đầu tư xây dựng nhà lưới với quy mô là 6,9 ha; 6 nhà kính, nhà màng với quy mô đầu tư 12,5 ha.
Hiện nay, toàn tỉnh có 147 cơ sở đã tích tụ ruộng đất với tổng diện tích hơn 1,5 nghìn ha. Các diện tích sản xuất lúa đã quy hoạch thành vùng sản xuất tập trung, hiện có hơn 1,1 nghìn vùng lúa năng suất cao, chất lượng cao có quy mô tập trung có quy mô từ 3 ha trở lên. Toàn tỉnh hình thành và phát triển được 60 cơ sở trồng trọt ứng dụng công nghệ cao, tổng diện tích hơn 71 ha.
Trong lĩnh vực phát triển chăn nuôi, có 20 cơ sở được chứng nhận cơ sở an toàn dịch bệnh. Ngoài ra, có 46 cơ sở được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP trong sản xuất ban đầu; hình thành vùng, cơ sở sản xuất an toàn. Hiện có 868 trang trại chăn nuôi (trong đó 27 trang trại lớn, 149 trang trại vừa, 692 trang trại nhỏ); có 46 cơ sở chăn nuôi trang trại tập trung ứng dụng công nghệ cao.
Toàn tỉnh cũng hình thành và phát triển được 162 vùng nuôi thủy sản tập trung từ 10 ha trở lên với diện tích gần 2,7 nghìn ha, tổng sản lượng thủy sản năm 2021 ước đạt hơn 39,6 nghìn tấn. Có 174 cơ sở nuôi trồng thủy sản được chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGAP, trong đó nuôi trong ao đất là 150 cơ sở với diện tích gần 62 ha, nuôi cá lồng trên sông là 24 cơ sở với 466 lồng. Gần 50 chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm an toàn hình thành và được cơ quan có thẩm quyền xác nhận.
Tuy nhiên, nguồn cung trên thị trường vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu sử dụng NLTS an toàn ngày càng tăng của người dân. Những khó khăn phải kể đến trong công tác quản lý ATTP đối với các cơ sở sản xuất NLTS đã được cơ quan quản lý tổng hợp, như: Sản xuất nông nghiệp của tỉnh còn nhỏ lẻ, manh mún, chưa hình thành được nhiều vùng sản xuất tập trung quy mô lớn và đa dạng sản phẩm, thị trường tiêu thụ còn thiếu ổn định nên chưa khuyến khích được doanh nghiệp đầu tư sản xuất; quá trình sản xuất, sao chế sản phẩm nông, lâm, thủy sản vẫn chủ yếu theo phương pháp truyền thống, ý thức chấp hành pháp luật về quản lý chất lượng ATTP và trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh thực phẩm đối với công đồng chưa cao..
Việc xây dựng và phát triển các chuỗi liên kết sản xuất còn chậm, sản lượng thực phẩm an toàn tiêu thụ qua các hệ thống phân phối và kinh doanh chưa nhiều. Nguyên nhân chính bởi quy mô sản xuất nhỏ, việc tích tụ ruộng đất dành cho sản xuất lớn gặp khó khăn, chất lượng và sản lượng khó đồng đều do ảnh hưởng của lối tư duy cũ “mạnh ai nấy làm”.
Việc cấp giấy chứng nhận ATTP, sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP mới tập trung chủ yếu ở các cơ sở trồng trọt và nuôi trồng thủy sản, số lượng cơ sở chăn nuôi còn ít. Đa số người sản xuất vẫn còn mang nặng phương thức truyền thống canh tác theo thói quen, chưa thực sự quan tâm tới quá trình sản xuất an toàn. Việc xây dựng và phát triển các chuỗi liên kết sản xuất còn chậm, sản lượng thực phẩm an toàn tiêu thụ qua các hệ thống phân phối và kinh doanh chưa nhiều, các liên kết đã bước đầu hình thành, nhưng vẫn còn lỏng lẻo và hạn chế, hệ thống kiểm soát chất lượng sản phẩm để truy xuất nguồn gốc chưa được ứng dụng nhiều…
Đầu tháng 5 vừa qua, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 265/KH-UBND bảo đảm ATTP NLTS năm 2022 trên địa bàn tỉnh. Điều này cho thấy công tác bảo đảm ATTP luôn được tỉnh coi trọng và quan tâm.
Kế hoạch phấn đấu hoàn thành nhiều mục tiêu, như: 100% nhiệm vụ kế hoạch về phổ biến, giáo dục pháp luật và truyền thông quảng bá chất lượng vật tư nông nghiệp, ATTP của tỉnh được thực hiện; diện tích trồng trọt, diện tích nuôi thủy sản, số cơ sở chăn nuôi được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP và các tiêu chuẩn tương tự tăng 10%/năm so với năm 2021; năm 2022 công nhận được ít nhất 50 sản phẩm chương trình OCOP tỉnh Bắc Ninh; 95% cơ sở sản xuất kinh doanh NLTS được cơ quan thẩm quyền thẩm định định kỳ đạt yêu cầu về điều kiện bảo đảm ATTP; tỷ lệ các cơ sở nhỏ lẻ ký cam kết sản xuất thực phẩm an toàn tăng lên 90%; hết năm 2022, trên địa bàn toàn tỉnh xác nhận mới 20 - 30 chuỗi sản xuất, cung ứng thực phẩm NLTS an toàn; 100% thông tin phản ánh về mất ATTP NLTS được xác minh, xử lý kịp thời… đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu, bảo đảm an ninh lương thực, dinh dưỡng và phát triển bền vững.
Việc triển khai tốt Kế hoạch này cũng sẽ góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, các địa phương về ATTP; tăng cường kiểm soát chất lượng ATTP; xây dựng chuỗi sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn, hạn chế ngộ độc thực phẩm xảy ra.