Bảo đảm an toàn vệ sinh lao động tại các công trường xây dựng

Mặc dù chưa có số liệu thống kê chính thức từ ngành chức năng về tình hình tai nạn do mất an toàn vệ sinh lao động từ đầu năm đến nay. Thế nhưng trong thực tế, đặc biệt là ở lĩnh vực xây dựng, vẫn xảy ra không ít vụ tai nạn do bất cẩn trong thi công được “giấu lẹm”, hoặc đôi bên nhà thầu, người lao động tự giải quyết… Thực tế trên đòi hỏi công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) tại các công trường xây dựng cần được kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn.  

Xây dựng là một trong những ngành công nghiệp lớn, có hoạt động bao trùm hầu hết các lĩnh vực khác. Hiện trên địa bàn toàn tỉnh đang thi công hàng trăm công trình xây dựng lớn, nhỏ, thu hút hàng chục nghìn lao động tham gia. Do đặc thù của ngành là phải làm việc ở độ cao, máy móc thiết bị nhiều, cường độ, áp lực công việc rất lớn… nên nguy cơ mất ATVSLĐ luôn cao hơn các lĩnh vực khác. Vì vậy ATVSLĐ được xác định là một trong năm nội dung quan trọng của công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng: chất lượng, khối lượng, tiến độ, ATVSLĐ và môi trường.

Thực tế các đơn vị thi công hầu như không xác định được tầm quan trọng này, hoặc cố tình bỏ qua vì tiết kiệm chi phí sản xuất, lợi nhuận doanh nghiệp và tiến độ thi công công trình.

Tại các công trường xây dựng lớn, nhỏ trên địa bàn tỉnh, nhất là công trình không thuộc diện quản lý của Nhà nước thì những hình ảnh không biển báo hiệu nguy hiểm, người lao động không sử dụng bảo hộ lao động vẫn mang vác những vật cồng kềnh, trèo độ cao hàng chục mét, hay những bộ giàn giáo xiêu vẹo… vẫn rất quen thuộc hàng ngày. Nguyên nhân để xảy ra tình trạng trên do chủ sử dụng lao động tiết kiệm tiền còn người lao động thiếu hiểu biết.

Để chi phí đầy đủ cho công tác bảo hộ lao động, ATVSLĐ đối với một công trình xây dựng cũng phải tốn hàng trăm triệu đồng như trang bị quần, áo, găng tay, mũ bảo hộ, dây đeo an toàn và huấn luyện ATVSLĐ cho người lao động trước khi vào làm việc… chưa kể mua sắm máy móc thiết bị. Vì vậy, người sử dụng lao động (chủ đầu tư, đơn vị thi công, thậm chí cả đơn vị giám sát) thường cắt giảm chi phí sản xuất ở khâu này, khiến môi trường, điều kiện làm việc không bảo đảm. Trong khi đó nhận thức của người lao động lại quá kém. Họ không ý thức được hết quyền lợi và trách nhiệm của mình và không thực hiện đúng quy trình, quy phạm về ATVSLĐ. Có khi quần áo, giày dép, mũ, kính… được cấp cũng không dùng, chỉ chú ý đến mức lương, tiền thưởng mà quên đi sự an toàn cần thiết cho bản thân.

Theo kết quả điều tra chất lượng công nhân tại các công trình xây dựng cho thấy, hơn 80% công nhân là lao động nông nhàn, không có trình độ chuyên môn và nhận thức kém, hơn 90% chưa qua huấn luyện ATVSLĐ. Đó là những nguyên nhân chính dẫn đến mất an toàn và tai nạn dễ xảy ra tại các công trường xây dựng hiện nay. Còn nhớ vụ tai nạn cướp đi sinh mạng của anh Trần Hữu Quang (Tiên Du) hồi năm ngoái, trong khi anh đang điều khiển máy xúc đất tại công ty Cổ phần Hương Thịnh (Võ Cường, thành phố Bắc Ninh), do không trang bị đầy đủ bảo hộ lao động, anh bị đầu máy xúc va vào đầu và tử vong. Đây là bài học đắt giá cho việc bảo đảm ATVSLĐ trong thi công xây dựng.

ATVSLĐ nói chung và trong lĩnh vực xây dựng nói riêng đã được ngành chức năng quan tâm nhiều trong những năm gần đây. Các biện pháp bảo đảm ATVSLĐ như kiểm tra, giám sát, thậm chí đình chỉ thi công đối với những công trình không bảo đảm ATVSLĐ được thực hiện gắt gao. Ngay những tháng đầu năm nay, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội đã phối hợp cùng các đơn vị chức năng thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành kiểm tra công tác bảo đảm ATVSLĐ ở 30 doanh nghiệp trong toàn tỉnh và tổ chức huấn luyện, cấp thẻ ATVSLĐ cho hàng trăm chủ sử dụng lao động, người lao động, trong đó chú trọng đặc biệt đến các doanh nghiệp hoạt động ở lĩnh vực xây dựng, nhưng vẫn không thể kiểm soát và xử lý hết những khiếm khuyết mất an toàn trong thi công xây dựng hiện nay. Giải pháp tối ưu nhất có lẽ vẫn là ý thức, trách nhiệm của chính người sử dụng lao động và người lao động. Mỗi công trường thi công phải coi yếu tố bảo đảm ATVSLĐ là điều kiện tiên quyết để làm nên chất lượng công trình, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.

Bài, ảnh: Hoài Lan