Bao giờ nông dân Minh Đạo hết khổ vì khói lò gạch?

Những ngày này, khi thời vụ gieo cấy lúa xuân đã hết, về các xã Minh Đạo, Tri Phương, Việt Đoàn (Tiên Du) vẫn thấy nông dân đổ ra đồng cấy lại lúa, dặm tỉa lạc, ngô do bị khói lò gạch làm cháy và táp lá.. Hầu hết người dân ở khu vực này đều trăn trở bao giờ cho  hết “vấn nạn” khói lò.

Cảm nhận đầu tiên khi tới Minh Đạo (địa phương ảnh hưởng nhiều nhất) là xóm làng xơ xác như vừa trải qua một trận bão lửa, nhà cửa ám khói bụi, cây trái trong vườn cháy lá xám xịt còn đồng ruộng lởm chởm mảng vàng, mảng xám. Khoảng hơn 30 ha lúa xuân của các thôn Nghĩa Chỉ, Tử Nê bị cháy và táp lá nặng nề, nhiều gia đình phải đi mua mạ của các xã lân cận về cấy lại, 80 mẫu ngô trong đồng và nhiều diện tích lạc xuân cũng bị đen, héo lá. Là một xã thuần nông người dân Minh Đạo chỉ trông vào sản xuất 2 vụ lúa và 1 vụ đông. Do vậy để mở rộng diện tích cây trồng vụ đông nhất là cây vụ đông sớm (khoảng 150 ha đỗ tương đông trên đất 2 lúa) nên vụ xuân xã bố trí thời vụ cấy xong trước 20- 2. Đây lại rơi đúng vào thời điểm các chủ lò bên kia sông Đuống thuộc địa bàn các xã Song Hồ, Đại Đồng Thành (Thuận Thành) tranh thủ nung đốt trước khi hết thời hạn tỉnh quy định ( trước ngày 1- 3). Chủ tịch xã Phan Văn Vượng sau gần hết nhiệm kỳ cảm thấy như nản lòng trước tình trạng khói lò thường xuyên gây ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của nhân dân địa phương. Ông giãi bày: “Năm nào cũng vậy, trước khi vào gieo cấy lúa xuân, UBND xã đều có văn bản kiến nghị với các cấp, các ngành chức năng, đặc biệt là các xã nung đốt gạch của Thuận Thành rút ngắn thời gian đốt xuống đến ngày 15-2 để bảo đảm sản xuất của xã, nhưng vẫn không được đáp ứng. Xã đã phải thay đổi cơ cấu giống chuyển từ giống chủ lực là Khang Dân (dễ mẫn cảm với khói lò) sang cấy lúa lai với hơn 80% diện tích (là giống có khả năng chống chịu tốt hơn với khói lò) để hạn chế ảnh hưởng, song với vài chục khẩu lò xả khói liên tục  thì cây lúa mới cấy không thể chống chịu nổi. Đặc biệt năm nay khi thời gian cao điểm đốt lại có gió Đông Nam nên mức độ ảnh hưởng càng nặng nề. Hơn thế nữa tiền bồi thường thiệt hại từ năm trước của các chủ lò ở xã Song Hồ vẫn còn thiếu chưa thanh toán hết gây bức xúc trong nhân dân”.

Dừng tay dặm lúa chị Nguyễn Thị Biên, thôn Nghĩa Chỉ bức xúc: Chỉ vì lợi ích của một số chủ lò mà làm cho hàng trăm hộ dân phải chịu thiệt thòi, chúng tôi lại thêm 1 vụ sản xuất nữa bị thất bát. Gia đình nào còn thừa mạ hay mua, hoặc xin được nơi khác về cấy lại may ra vụ này còn có thu hoạch, những diện tích lúa đã bị cháy lá rồi có đầu tư chăm bón nhiều đi chăng nữa thu hoạch cũng chẳng được bao nhiêu.” Không chỉ lúa và hoa màu bị cháy, khói lò còn gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của nhân dân. Trong thời kỳ đốt cao điểm (từ 10 đến 20- 2) hầu hết mọi nhà khi đi ngủ đều không dám mở cửa sổ, nhiều người còn phải trùm khăn mặt ướt lên mặt mới thở được. Trước tình trạng khói lò gây thiệt hại đến sản xuất, lãnh đạo huyện Tiên Du đã làm việc trực tiếp với lãnh đạo huyện Thuận Thành, tuy nhiên hiện nay Tiên Du vẫn chưa nhận được văn bản trả lời chính thức nào của huyện Thuận Thành.    

  Những ruộng lạc héo lá vì khói lò.   

 Đã 7, 8 năm nay tình trạng nung đốt gạch ngói các xã Song Hồ, Đại Đồng Thành (Thuận Thành) gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp của các xã ven sông Đuống  của Tiên Du, nhất là thời kỳ lúa xuân sau khi cấy. Theo thống kê chưa đầy đủ chỉ trong khoảng thời gian từ ngày 9 đến 24- 2 khói đã làm cháy hơn 60 ha lúa, hơn 20 ha lạc xuân, 80 mẫu ngô và nhiều loại cây ăn quả khác. Tuy hiện chưa đánh giá được con số thiệt hại cụ thể về mặt kinh tế, song khói lò đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống của hàng nghìn người dân trong khu vực. Tình trạng này kéo dài sẽ tác động tiêu cực đến tâm lý của nhân dân và nhất là vấn đề an ninh nông thôn. Thiết nghĩ, chính quyền các cấp và các ngành chức năng căn cứ vào đặc thù sản xuất của từng địa phương sớm điều chỉnh thời gian nung đốt gạch cho hợp lý nhất. Đồng thời yêu cầu các chủ lò phải sử dụng công nghệ nung đốt khoa học không gây ô nhiễm môi trường, để nông dân không còn phải than thở “bao giờ hết khổ vì khói lò gạch?”.

Bài, ảnh: Trần Uyên- Thanh Hương