Bảo tồn, phát huy di sản dân ca Quan họ ở Yên Phong

Liền anh, liền chị CLB Quan họ thôn Đông Yên, Đông Phong.

Để thực hiện hiệu quả Đề án, Huyện ủy, UBND huyện Yên Phong chỉ đạo các ngành chức năng đẩy mạnh công tác quảng bá về di sản văn hóa với nhiều hình thức đa dạng, phong phú như tuyên truyền trên hệ thống đài phát thanh, truyền thanh các xã, thị trấn, cổng thông tin điện tử huyện; tăng cường giảng dạy trong cơ sở giáo dục; lồng ghép trong sinh hoạt văn hóa tại cơ sở; tổ chức các hội thi, hội diễn, chương trình nghệ thuật, giao lưu, lễ hội truyền thống; truyền dạy sinh hoạt Quan họ trong cộng đồng. UBND huyện tổ chức thành công 8 chương trình nghệ thuật hát dân ca Quan họ trên thuyền tại khu vực trung tâm huyện và Đền thờ Thái úy Lý Thường Kiệt (xã Tam Giang). Hoạt động này được tổ chức định kỳ, trở thành điểm nhấn đặc sắc trong sinh hoạt văn hóa của huyện, đồng thời để lại nhiều ấn tượng với nhân dân và du khách thập phương. 

Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông huyện phối hợp với Trung tâm Văn hóa tỉnh, Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật và Du lịch tỉnh, các xã, thị trấn mở được 25 lớp học Quan họ cộng đồng, 15 lớp học Quan họ nâng cao, 2 lớp học dành cho thanh thiếu nhi vào dịp hè với 2.770 người học. Nhiều học viên sau khi tham gia các lớp học đã nắm được kỹ năng, kiến thức, trở thành những hạt nhân tiêu biểu tại CLB, địa phương, trực tiếp truyền dạy những kiến thức được học tới những người yêu thích dân ca Quan họ. Ngành văn hóa và thông tin huyện cũng như các địa phương chủ động rà soát, sưu tầm, bổ sung các làn điệu, hình thức hát truyền thống vào kho tàng sinh hoạt văn hóa của huyện; đồng thời tiếp tục triển khai kịp thời các cơ chế, chính sách tôn vinh, đãi ngộ, từ đó cổ vũ, động viên đối với các nghệ nhân, những người có kiến thức, kinh nghiệm, nhiệt huyết để tiếp tục truyền dạy, giữ lửa phong trào. Ông Nguyễn Văn Lương, Phó Chủ nhiệm CLB Quan họ thôn Đông Yên, xã Đông Phong chia sẻ: “Vinh dự là 1 trong 49 làng Quan họ gốc của tỉnh nên nhiều năm nay sinh hoạt văn hoá Quan họ ở làng đã trở thành động lực tinh thần quý giá. Bản thân tôi có nhiều năm hát Quan họ, nhưng vẫn luôn vừa học thêm làn điệu mới vừa truyền dạy để cùng anh em tiến bộ”.

Sinh hoạt CLB Quan họ nhiều thế hệ thôn Nghiêm Xá, thị trấn Chờ.

Trong các trường học, UBND huyện chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở giáo dục trực thuộc đưa nội dung truyền dạy hát dân ca Quan họ vào chương trình giảng dạy; đối tượng tham gia là học sinh từ lớp mẫu giáo 5 tuổi đến lớp 12, nội dung giáo trình phù hợp với từng bậc học. Một số đơn vị thành lập các câu lạc bộ Quan họ, duy trì sinh hoạt đều đặn, đạt hiệu quả như Trường Tiểu học Thụy Hòa, Trường THCS Đông Phong, Tiểu học số 1, 2 thị trấn Chờ. Em Nghiêm Thị Ngọc Anh, Trường Tiểu học thị trấn Chờ số 2 cho biết: “Qua các tiết học Quan họ do các thầy cô, các nghệ nhân truyền dạy em không chỉ được tập múa, hát những làn điệu dân ca Quan họ mà còn được tìm hiểu về nguồn gốc, giá trị, văn hóa ứng xử của người Quan họ, từ đó nuôi dưỡng tình yêu với dân ca Quan họ từ sớm”.

Hát Quan họ trên thuyền được tổ chức tại trung tâm huyện.

Bằng nhiều hoạt động thiết thực, sau 15 năm thực hiện, công tác bảo tồn và phát huy giá trị của dân ca Quan họ Bắc Ninh trên địa bàn huyện Yên Phong có những chuyển biến tích cực. Số câu lạc bộ dân ca Quan họ tại các thôn, khu phố từ tăng từ 38 (trước năm 2009) lên 62 câu lạc bộ (năm 2024). Trong đó có 2 làng Quan họ gốc, 28 làng Quan họ thực hành được UBND tỉnh công nhận. Hoạt động của các làng, câu lạc bộ Quan họ ổn định, phát triển dựa trên quyết định thành lập, công nhận của cấp có thẩm quyền, có quy chế hoạt động chung, kế hoạch hoạt động hàng năm, quy chế chi tiêu nội bộ, Ban chủ nhiệm và các thành viên hoạt động nề nếp. Chất lượng truyền dạy, giao lưu, tham gia các hội thi, hội diễn đạt được kết quả tích cực: 1 cặp nghệ nhân đạt giải Nhất nội dung hát đối đáp 150 câu, nhiều giải ba, khuyến khích nội dung hát đối đáp 50 câu, nhiều thành tích nội dung sân khấu Quan họ trong chương trình Hội thi dân ca quan họ Bắc Ninh hàng năm.

Theo ông Lưu Văn Mùi, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Phong, những kết qủa đạt được sau 15 năm qua có vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển văn hóa chung, làm giàu kho tàng văn hóa truyền thống, đóng góp quan trọng trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.