Biến đổi khí hậu và những thiên tai khó lường

 Theo đánh giá của các nhà khoa học, sự nóng lên của trái đất gây ra biến đổi khí hậu chủ yếu do sự phát thải khí CO2 từ nhiên liệu hoá thạch bị đốt cháy. Hàm lượng CO2 trong bầu khí quyển hiện nay cao hơn bất cứ thời kỳ nào trong suốt 6 trăm nghìn năm qua, riêng từ năm 1960 đến 2002 sự phát thải khí CO2 của con người trên toàn thế giới tăng gấp 3 lần. Tác động của biến đổi khí hậu thể hiện khá rõ thông qua các hiện tượng thu hẹp núi băng ở Bắc Cực, mực nước biển dâng, các sông băng và các vùng đóng băng vĩnh cửu bắt đầu tan chảy, các cơn bão nhiệt đới gia tăng về cường độ và tần suất, kéo dài khoảng cách giao mùa và đặc biệt là những biển đổi về giống, loài và tập tính của động, thực vật.

ở nước ta đã phải chịu những tác động xấu của biến đổi khí hậu, trong vòng một thập kỷ vừa qua nhiệt độ trung bình tăng khoảng 0,1 độ C, mực nước biển dâng 2,5-3 cm/năm, mưa lớn xảy ra thường xuyên ở nhiều nơi dẫn đến lũ lụt nghiêm trọng, mặt khác nhiều vùng lượng mưa giảm gây ra hạn hán (Tây Nguyên). Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng: biến đổi khí hậu sẽ khiến Việt Nam phải chịu nhiều rủi ro thiên tai hơn, chủ yếu là do thay đổi về lượng mưa và bão. Lượng mưa nói chung sẽ tăng và cường độ có thể mạnh hơn. Bão xuất hiện thường xuyên và nhanh hơn, hoặc thời gian và địa điểm xuất hiện sẽ thay đổi. Nếu không có biện pháp ứng phó thích hợp, những biến đổi này sẽ dẫn đến sự gia tăng tần suất và cường độ của lũ quét, lũ theo mùa trên sông và lụt lội vùng ven biển. Dự kiến mực nước biển dâng vào khoảng 30 cm đến 1 m trong vòng 30 năm tới. Nguy cơ lụt lội ở các vùng đất thấp ven biển rất cao. Khi nhiệt độ ở Việt Nam tăng lên, hạn hán sẽ trở thành thường xuyên và khốc liệt. Cộng đồng dân cư phần lớn dựa vào nền sản xuất nông nghiệp tưới tiêu nhờ mưa và phụ thuộc nhiều vào thời tiết như nước ta dễ bị tổn thương nặng nề, nhất khi phải đối mặt với những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như hạn hán và bão nhiệt đới. Năm 2007, những thiên tai lụt, bão, lũ quét, mưa đá, lốc xoáy đã xảy ra ở nhiều nơi, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Điển hình là mưa lũ ở miền Trung và Nam Trung Bộ. Thiệt hại do lũ bão năm 2007 đã làm chết 462 người, mất tích 33 người, bị thương 856 người, phá huỷ gần 10 nghìn ngôi nhà, hơn 700 nghìn ngôi nhà bị ngập và hư hại, 6.000 cơ sở y tế và trường học bị hư hỏng. Về sản xuất nông nghiệp, 174 nghìn ha lúa bị ngập, hơn 200 nghìn ha hoa màu bị ảnh hưởng, hơn 3000 cầu cống bị sập, gần 2000 công trình thuỷ lợi nhỏ hư hại... Tổng thiệt hại do lũ bão gây ra ước tính hơn 11.500 tỷ đồng.

ở Bắc Ninh, năm 2007 mặc dù thiên tai, lũ bão xảy ra ở mức độ bình thường, lũ trên các triền sông thấp, đỉnh lũ cao nhất chỉ vượt báo động số I, các cơn bão hoạt động ở biển Đông không ảnh hưởng lớn đến thời tiết trong tỉnh. Vì vậy, hệ thống đê điều ổn định, không có sự cố lớn xảy ra. Tổng lượng mưa đạt 1000-1200 mm thấp hơn trung bình nhiều năm, nên không gây ngập  úng nặng ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của nhân dân.

Tuy nhiên, trước những biển đổi khó lường của khí hậu, các loại hình thiên tai xảy ra hết sức phức tạp và tàn khốc, rất khó dự báo. Đặc biệt đợt rét hại kỷ lục xảy ra cuối năm 2007, đầu năm 2008 và bão năm nay đến sớm, báo hiệu tình hình hạn hán, lũ lụt phức tạp, khó lường. Nhiệm vụ PCLB, giảm nhẹ thiên tai năm 2008 đối với các tỉnh miền Bắc nói chung và Bắc Ninh nói riêng hết sức nặng nề, đòi hỏi các cấp, các ngành và nhân dân trong tỉnh nâng cao ý thức trách nhiệm, tham gia đóng góp sức lực cũng như vật tư, phương tiện trong công tác chuẩn bị đối phó với thiên tai có thể xảy ra, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản của Nhà nước và nhân dân.

Bài, ảnh: Thùy Dương