Bừng sáng bức tranh giáo dục vùng đất học

Lãnh đạo Sở GD-ĐT và các nhà giáo Trường THPT Chuyên Bắc Ninh đón em Nguyễn Hữu Tiến Hưng, Huy chương Vàng Olympic Hóa học quốc tế chiến thắng trở về tại sân bay quốc tế Nội Bài (chiều 31-7-2024).

Những người quan tâm đến sự nghiệp trồng người vùng đất học còn nhớ, năm 2000, khi ngành giáo dục nhiều tỉnh, thành phố vẫn mơ hồ về khái niệm trường chuẩn quốc gia thì Lương Tài, huyện thuần nông mới tái lập còn muôn vàn khó khăn đã nhanh chóng về đích sớm nhất toàn quốc với 100% trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia. Từ Lương Tài, phong trào xây dựng trường chuẩn loang nhanh, trước hết ở cấp tiểu học tiến tới là mầm non, THCS và THPT. Sau nhiều năm dẫn đầu toàn quốc về tỷ lệ kiên cố trường học và xây dựng trường chuẩn quốc gia, năm 2020, Bắc Ninh lại về đích sớm nhất toàn quốc ở cả 2 mục tiêu: 100% phòng học kiên cố và 100% trường mầm non và phổ thông công lập đạt chuẩn quốc gia.
Tỉnh chăm lo ngành cố gắng, chất lượng giáo dục đại trà của Bắc Ninh luôn ổn định vững chắc ở mức cao: Năm 2002 hoàn thành phổ cập giáo dục THCS; năm 2012 trở thành tỉnh đầu tiên đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi; phấn đấu trong năm 2025 đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non sớm nhất nước; luôn dẫn đầu cả nước về tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn…
Còn nhớ khi chia sẻ với cán bộ quản lý ngành giáo dục Bắc Ninh ngày 31-8-2022, tân Bí thư Tỉnh uỷ Nguyễn Anh Tuấn,  người gốc xứ Thanh đã bày tỏ niềm ngưỡng mộ và trân trọng tinh thần hiếu học đặc biệt của người dân Bắc Ninh.
Đồng chí phân tích, thường những địa phương kinh tế phát triển mạnh và nóng sẽ xuất hiện những “vùng trũng” về chất lượng cũng như các điều kiện thụ hưởng giáo dục, riêng Bắc Ninh thì không. Điều đó cho thấy, tỉnh luôn quan tâm và thực sự coi giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đồng chí còn nhận định, niềm tự hào lớn nhất của giáo dục Bắc Ninh chưa hẳn là những con số cụ thể qua các kỳ thi mà điều quan trọng hơn là ngành đã tạo được niềm tin trong nhân dân. Đây là điều đáng quý đáng trân trọng nhất là trong bối cảnh giáo dục cả nước nói chung còn nhiều bất cập, chưa tạo được niềm tin trong nhân dân vì còn nặng nề bệnh thành tích.
Điều dễ nhận thấy, nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020-2025, giáo dục Bắc Ninh có bước chuyển mình ngoạn mục, hiện thực hoá nhiều khát vọng lớn của tỉnh với ngành điển hình là thành tích đỉnh cao về chất lượng giáo dục mũi nhọn qua các kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, Olympic khu vực và quốc tế, thi tốt nghiệp THPT… Đồng chí Vương Quốc Tuấn, thời điểm tháng 7-2023 là Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đã không quá lời khi ví thành tích giáo dục mũi nhọn của Bắc Ninh như sức vươn Phù Đổng. Đồng chí dẫn chứng, tại kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT, ngoài thành tích 2 năm liền dẫn đầu toàn quốc về tỷ lệ thí sinh đạt giải, năm 2023, kết quả thi của Bắc Ninh còn xác lập nhiều kỷ lục mới: số lượng giải nhiều nhất (69 giải); tỷ lệ đoạt giải cao nhất (90,8%); lần đầu tiên 3 môn tự nhiên là Toán, Lý, Hóa đều có giải nhất và 100% thí sinh đoạt giải có số… Kỷ lục tiếp tục được xác lập tại các kỳ Olympic khu vực và quốc tế 2023. Nếu như từ năm 1997 đến 2022, tỉnh Bắc Ninh mới có 4 giải Olympic quốc tế gồm 3 huy chương bạc và 1 huy chương đồng thì số lượng của năm 2023 bằng 25 năm trước cộng lại nhưng chất lượng giải cao hơn với 9 lượt thí sinh đoạt giải trong đó có 2 huy chương vàng và 2 huy chương đồng Olympic quốc tế.
Nhớ thời điểm tháng 7-2020, từ vị trí Bí thư Thành uỷ Bắc Ninh, đồng chí Vương Quốc Tuấn được bầu làm Phó Chủ tịch UBND tỉnh. Chiều 8-9-2020, có buổi làm việc với ngành. Đây cũng là thời điểm giáo dục Bắc Ninh có nhiều vấn đề cần tháo gỡ. Chủ động thiết lập bầu không khí cởi mở, khi nghe được những lời tâm huyết của các nhà giáo có tâm lẫn tầm hiến kế cho sự nghiệp giáo dục của tỉnh vươn cao, kết thúc buổi làm việc, đồng chí đã “đặt hàng” ngành giáo dục nhiều việc khó, nhưng không phải không làm được.

Biên chép thì dài nhưng có thể thấy chất lượng giáo dục toàn diện của Bắc Ninh có bước chuyển mình ngoạn mục từ năm học 2020-2021, năm học vượt khó thành công trong bối cảnh Bắc Ninh từng là tâm dịch Covid-19. Năm 2020, Bắc Ninh xếp thứ 26/63 tỉnh, thành phố về điểm thi tốt nghiệp THPT, nhờ nỗ lực vượt bậc, vị trí bảng xếp hạng điểm thi đã được cải thiện như sau: năm 2021 xếp thứ 19, năm 2022 xếp thứ 6, năm 2023 và 2024 xếp thứ 5 toàn quốc. Bắc Ninh cũng dẫn đầu và trong tốp đầu toàn quốc về số lượng thủ khoa, á khoa đại học, số thí sinh đạt điểm cao ở các khối thi, điểm bình quân các khối thi, các bài thi đạt điểm 10…
Tại kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT, sau 2 năm dẫn đầu toàn quốc về tỷ lệ thí sinh dự thi đoạt giải, năm 2024, Bắc Ninh xếp thứ 2 nhưng chất lượng giải lại cao hơn tỉnh dẫn đầu. Năm 2024 là năm thứ 3 liên tiếp có học sinh tham dự Olympic quốc tế và có 3 học sinh đoạt giải trong đó có huy chương vàng quốc tế môn Hoá học. Rõ ràng niềm tin trong nhân dân cùng sự quan tâm toàn diện của tỉnh chính là động lực, là nguồn cảm hứng thúc đẩy phong trào thi đua dạy tốt, học tốt, đưa sự nghiệp giáo dục Bắc Ninh vươn tầm cao mới.
Năm học 2024-2025 sắp đón những kỳ thi lớn với sự đổi thay toàn diện theo Chương trình GDPT 2018. Nhiều ý kiến cho rằng, đây là năm học ngành GD-ĐT Bắc Ninh chịu nhiều áp lực xuất phát từ những thành tích bứt phá những năm học vừa qua. Giám đốc Sở GD-ĐT Nguyễn Thế Sơn thành thật chia sẻ, lo thì có nhưng ngành rất có niềm tin bởi công tác quản lý chỉ đạo ngày càng bài bản, chuẩn mực, thực chất và hiệu quả hơn ở tất cả các cấp học. Đây chính là vốn quý tạo nên niềm tin của ngành, có niềm tin sẽ tạo ra động lực phấn đấu thi đua dạy thật tốt, học thật tốt.
Nhân tháng có ngày lễ trọng của các nhà giáo (20-11), những mong sự nghiệp trồng người trên mảnh đất Bắc Ninh - Kinh Bắc thân yêu ngày càng thu hái nhiều thành công hơn nữa, góp phần làm bừng sáng hơn truyền thống vùng đất học, xứng đáng là điển hình toàn quốc cả về phong trào và chất lượng giáo dục.