Bước đầu phát triển công nghiệp hỗ trợ

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế thì ngành công nghiệp hỗ trợ đang là một điểm yếu của công nghiệp Việt Nam. Nhằm khắc phục vấn đề này, Chính phủ hai nước Việt Nam-Nhật Bản đã có chương trình hợp tác toàn diện, trong đó có việc phối hợp thành lập hệ thống “Khu công nghiệp hỗ trợ Việt Nam-Nhật Bản” mà khởi đầu là KCN hỗ trợ số 1 được triển khai xây dựng tại KCN Quế Võ. Sau KCN này, sẽ còn nhiều KCN khác được lập ra trên cả nước với mục tiêu tạo đà phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ.

Không phải ngẫu nhiên KCN Quế Võ được chọn làm nơi đặt nền móng cho kế hoạch phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam. Sau hơn 5 năm hình thành và phát triển, hiện nay KCN Quế Võ đã thu hút khoảng hơn một tỷ USD vốn đầu tư từ các doanh nghiệp, tập đoàn của Nhật Bản. Tiêu biểu là Tập đoàn Canon với dự án sản xuất máy in laser có quy mô lớn nhất thế giới. Việc Tập đoàn Canon vào đầu tư đã kéo theo hàng loạt các doanh nghiệp Nhật Bản như Tabuchi, Tenma, Mitsuwa… và một số doanh nghiệp của các vùng lãnh thổ và quốc gia khác sản xuất linh kiện, các chi tiết máy, phụ tùng cho Canon hoặc các doanh nghiệp Nhật Bản khác tại Bắc Ninh cũng như trên cả nước.

Ông Kageyama, Tổng Giám đốc Công ty Canon Việt Nam nhận định: “Sự phát triển toàn diện quan hệ giữa hai quốc gia Việt Nam-Nhật Bản sẽ tạo nền tảng vững chắc cho việc thiết lập, hình thành hệ thống các KCN hỗ trợ tại Việt Nam. Chắc chắn khi KCN hỗ trợ tại Quế Võ đi vào hoạt động sẽ có thêm nhiều nhà đầu tư Nhật Bản vào Bắc Ninh giúp công nghiệp ở đây phát triển đa dạng, toàn diện.

Được biết, vào thời điểm cuối tháng 4, khi khởi công xây dựng  KCN hỗ trợ số 1 tại KCN Quế Võ, các đối tác thực hiện chương trình phía Nhật Bản đã cam kết trong năm nay sẽ đưa khoảng 50 doanh nghiệp của Nhật Bản vào Việt Nam với tổng vốn đầu tư trực tiếp hơn 100 triệu USD. Đây là động thái tích cực nhằm hỗ trợ các tập đoàn công nghiệp của Nhật Bản đang hoạt động tại Việt Nam cũng như góp phần tăng cường thu hút các ngành công nghệ cao vào các KCN, khu kinh tế, khu chế xuất.

Trên thực tế cho thấy, việc phát triển hệ thống các KCN hỗ trợ không chỉ giúp sức cho các doanh nghiệp đến từ Nhật Bản mà còn hỗ trợ đắc lực cho các doanh nghiệp trong nước bởi việc tìm kiếm những chi tiết, phụ tùng bảo đảm về chất lượng sẽ trở nên dễ dàng hơn thay vì trước đây hoàn toàn phải nhập khẩu với giá cao. Quan trọng hơn, ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển là điều kiện hết sức cần thiết để nền công nghiệp Việt Nam và Bắc Ninh nói riêng có sức cạnh tranh và hấp dẫn với các nhà đầu tư, đối tác nước ngoài. Vì vậy, phát triển công nghiệp hỗ trợ không chỉ trông chờ từ phía doanh nghiệp nước ngoài mà còn cần sự hợp tác và tham gia đầu tư của các doanh nghiệp trong nước.

Trong bối cảnh khi Việt Nam tham gia đầy đủ vào Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), hàng rào thuế quan giảm, các chi tiết, linh kiện, phụ tùng theo đó cũng được giảm thuế. Các nhà đầu tư lắp ráp sẽ tìm kiếm các chi tiết, linh kiện từ bên ngoài khi sản xuất trong nước không đáp ứng. Ngược lại, khi ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển mạnh thì cơ hội thu thêm giá trị gia tăng trong sản xuất, tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động, thu hút nguồn lực công nghệ cao từ bên ngoài… sẽ tăng lên.

Bắc Ninh đang phát triển mạnh các ngành công nghiệp cơ khí chính xác, điện tử với 15 KCN tập trung, trong đó 4 khu là Tiên Sơn, Quế Võ I, Đại Đồng-Hoàn Sơn, Yên Phong I đã đi vào hoạt động, hàng năm tạo ra hơn 50% giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh. Tuy nhiên, cũng như nhiều địa phương khác, Bắc Ninh còn hạn chế trong phát triển công nghiệp hỗ trợ do đó ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh về thu hút đầu tư. Đồng thời, tỷ trọng hàng hóa nhập khẩu của nhiều ngành sản xuất còn ở mức cao một phần do ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước chưa thực sự phát triển. Việc hình thành hệ thống KCN hỗ trợ tại Việt Nam được triển khai mà khởi đầu là KCN hỗ trợ tại Quế Võ sẽ tạo ra sự thay đổi về chất cho sản xuất công nghiệp của Bắc Ninh thêm toàn diện, bền vững.

Bài, ảnh: V.T