Cán bộ trẻ và trẻ hóa cán bộ lãnh đạo, quản lý

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đánh giá cao vai trò, tiềm năng trí tuệ của cán bộ trẻ. Người căn dặn: “Đảng ta phải khéo kết hợp cán bộ già với cán bộ trẻ. Không nên coi thường cán bộ trẻ... Còn cán bộ trẻ không được kiêu ngạo, phải khiêm tốn học hỏi các đồng chí già có kinh nghiệm” (*).

Thấm nhuần quan điểm ấy, trong những năm qua, Đảng ta đã có nhiều biện pháp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ, tạo nguồn bổ sung cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Đảng triển khai chủ trương luân chuyển cán bộ, tạo điều kiện để cán bộ trẻ tiếp cận với thực tiễn cuộc sống, làm quen dần với kỹ năng lãnh đạo, quản lý. Nhiều cán bộ trẻ sau một thời gian luân chuyển đã trưởng thành rõ rệt, vững vàng với cương vị được giao. Tỷ lệ cấp ủy viên trẻ (dưới 40 tuổi) của các tỉnh, thành phố trong cả nước, nhiệm kỳ 2015-2020 cao hơn khóa trước gần 2,54%. trong đó có 18  Ủy viên Thường vụ, 1 Phó Bí thư và 2 Bí thư (*).

Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh (nhiệm kỳ 2015-2020) có gần 10% Tỉnh ủy viên dưới 40 tuổi, một số Tỉnh ủy viên 32-33 tuổi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy dưới tuổi 40. Một số cán bộ lãnh đạo ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, cán bộ chủ chốt cấp huyện là lớp cán bộ trẻ, được đào tạo bài bản cả về chuyên môn, nghiệp vụ, chính trị, quy tụ được sức mạnh tập thể, đoàn kết, giải quyết hiệu quả những việc khó, đã và đang tạo được những dấu ấn trên lĩnh vực công tác được giao.

Cán bộ trẻ thì sức khỏe dồi dào, xông xáo đi cơ sở; ham học hỏi, giàu nhiệt huyết, nhiều khát vọng, hoài bão và trí tiến thủ… Nhưng cán bộ trẻ cũng dễ bộc lộ những non nớt và khiếm khuyết, nhất là những cán bộ “bị chín ép”. Điển hình ở một số địa phương có hiện tượng ưu ái, vun vén và “nâng đỡ không trong sáng” đã được Ủy ban Kiểm tra Trung ương kiểm tra, kết luận và thi hành kỷ luật những cán bộ có liên quan; Thậm chí có cán bộ trẻ “chín ép” nên đã gây ra tai tiếng, làm cho một bộ phận cán bộ, đảng viên và quần chúng suy giảm niềm tin vào chủ trương “trẻ hóa” cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Bài học đau xót về công tác cán bộ là vừa qua một Bí thư tỉnh, thành ủy trẻ nhất đã bị kỷ luật cách tất cả chức vụ trong Đảng. Trong khoảng thời gian ngắn, mặc dù chưa thể hiện tài năng, chưa có dấu ấn gì rõ rệt ở những vị trí công tác được giao, nhưng liên tục được cất nhắc vào những chức vụ quan trọng, chức sau cao hơn chức trước, nên chủ quan, tự mãn, nói không đi đôi với làm, sa vào cám dỗ vật chất, nhận nhà, nhận xe của doanh nghiệp biếu; khai khống bằng cấp, tác động vào cơ chế chính sách có lợi cho một nhóm người. Những việc làm đó đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng; về những điều đảng viên không được làm; về trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu cấp ủy; vi phạm tiêu chuẩn cấp ủy viên.

Cán bộ trẻ bị sa ngã, trước hết là do họ chưa đủ trí và lực để đảm đương trọng trách, nhưng cũng có nguyên nhân từ môi trường công tác. Môi trường và sự cám dỗ vật chất làm cho cán bộ lúc nào cũng mơ màng như người “ngồi rung đùi trên tầu lá chuối”. Trong môi trường ấy, cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là cán bộ trẻ chưa dày dạn kinh nghiệm trong cuộc sống, chưa đủ bản lĩnh và sức đề kháng, rất dễ bị cám dỗ và sa ngã.

 Để chủ trương trẻ hóa cán bộ thực sự đem lại hiệu quả cụ thể, trước hết đòi hỏi cán bộ trẻ giữ cương vị lãnh đạo, quản lý phải tự rèn luyện mình, đảm bảo năng lực và phẩm chất tương xứng với nhiệm vụ được giao; cần vượt lên chính mình, trau dồi bản lĩnh đủ sức đề kháng, miễn nhiễm mọi cám dỗ của danh vọng, quyền lực và vật chất. Điều quan trọng là cấp ủy địa phương, đơn vị cần tạo môi trường lành mạnh để cán bộ thực hành trách nhiệm. Cần tạo điều kiện để cán bộ trẻ được rèn luyện, thử thách trong hoạt động thực tiễn, phù hợp với kiến thức, năng lực, bố trí chức vụ từ thấp đến cao, không nên “đi tắt, đón đầu”, khi chưa có kiến thức, kinh nghiệm và kỹ năng lãnh đạo, quản lý đã bố trí vào cương vị người đứng đầu, làm cho người được giao nhiệm vụ vừa khó khăn, lúng túng trong điều hành vừa làm suy giảm uy tín đối với người đồng cấp và người dưới quyền. Cất nhắc cán bộ trẻ cần dựa vào tài năng, đức độ thực sự của cán bộ ấy, không để bị chi phối bởi các mối quan hệ mà xa rời tiêu chuẩn. Thường xuyên kiểm tra, giám sát, phát hiện kịp thời, chân thành góp ý, uốn nắn những biểu hiện lệch lạc, giúp cán bộ trẻ nhận ra lỗi lầm để tự sửa chữa, tiếp tục rèn luyện.

Tâm sự với một số cán bộ trẻ làm lãnh đạo, quản lý, đều có chung mong muốn là xã hội, nhất là các thế hệ cán bộ cao tuổi đã kinh qua lãnh đạo, quản lý nhìn nhận cán bộ trẻ trong xu thế phát triển, không nên coi cán bộ trẻ đều thua kém mình, khiến không ít cán bộ trẻ có trình độ, năng lực bị mất đi cơ hội rèn luyện, phát triển. Bên cạnh đó, cần phải khắc phục tình trạng trì níu nhau, ganh tỵ, dàn hàng ngang cùng tiến… trong một bộ phận cán bộ, đảng viên đương chức, gây khó khăn trong chuẩn bị cán bộ kế cận và hụt hẫng khi chuyển tiếp đội ngũ cán bộ. Tổ chức các cuộc hội thảo, hội nghị, gặp mặt giữa các thế hệ lãnh đạo, quản lý để trao truyền, kế thừa kinh nghiệm, kỹ năng lãnh đạo quản lý cũng là mong muốn chính đáng của nhiều cán bộ trẻ.

Phát biểu tại cuộc họp báo ngay sau Đại hội XII của Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Phải tiếp tục đào tạo các lớp cán bộ, tre già măng mọc, phải liên tục kế thừa 3 độ tuổi phát triển, không để hẫng hụt,  giống như bụi tre phải có 3 lớp: có măng mọc, có lớp nhánh trẻ, rồi có già, cây già lại đẻ ra măng khác. Phải như thế mới ấm gốc, mới phát triển bền vững được”.

————————-

* Hồ Chí Minh toàn tập,

Nhà XB Chính trị QG, năm.2002, tập 12, trang.211.

* Tổng hợp của Ban Tổ chức Trung ương, ngày 3-11-2015 (theo Báo Chính Phủ)