Cầu nối yêu thương

Không chỉ chăm lo khám, chữa bệnh bằng thuốc, hệ thống y tế tỉnh đang từng bước hoàn thiện mô hình hỗ trợ người bệnh một cách toàn diện. Tính đến hết năm 2024, tất cả bệnh viện tuyến tỉnh và trung tâm y tế huyện, thị xã, thành phố đã thành lập Phòng hoặc Tổ CTXH. Dù còn khác biệt về mô hình tổ chức - có nơi thuộc Phòng Điều dưỡng, có nơi trực thuộc Ban Giám đốc, nhưng các chức năng tư vấn, hướng dẫn, hỗ trợ người bệnh về cơ bản được thực hiện đầy đủ.
Cùng với việc hàng chục nghìn lượt bệnh nhân và người nhà được tư vấn, hỗ trợ tâm lý, hướng dẫn thủ tục khám, chữa bệnh, BHYT, chuyển viện, nhập viện… là đa dạng hình thức hỗ trợ người bệnh khó khăn và đặc biệt khó khăn, bao gồm: Chi phí khám, chữa bệnh, thuốc men, suất ăn, chuyến xe 0 đồng, xe lăn, quần áo, chăn ấm cho người bệnh nghèo… Tại các cơ sở y tế, nhiều mô hình, cách làm hiệu quả cũng được triển khai, thực hiện như: Suất cơm từ thiện, gian hàng 0 đồng, tủ quần áo miễn phí… Dù mang hình thức khác nhau, nhưng tất cả đều hướng đến một mục tiêu: San sẻ khó khăn và giảm bớt gánh nặng cho người bệnh trong quá trình điều trị.
Ngoài hỗ trợ người bệnh, các Tổ CTXH còn đóng vai trò cầu nối giữa bệnh viện và các tổ chức thiện nguyện, doanh nghiệp, nhà hảo tâm, nhóm cộng đồng. Họ đứng sau những buổi lễ trao tặng quà, những đợt vận động tài trợ, những lần kêu gọi cứu giúp bệnh nhân vô danh, bệnh nhân đặc biệt khó khăn, hoàn cảnh éo le...

Điển hình, tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, năm 2024 có 2.081 lượt người bệnh được tặng quà, tổng giá trị ước gần 1,13 tỉ đồng, trong đó có hơn 998 triệu đồng tiền mặt; gần 272 nghìn suất ăn với tổng trị giá ước tính hơn 3,5 tỉ đồng đến với người bệnh hiểm nghèo điều trị nội trú. Hoạt động của “Ngân hàng suất ăn từ thiện” cũng được duy trì hỗ trợ hằng ngày cho 205 người bệnh hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
Còn tại Bệnh viện Sản - Nhi, 5 trường hợp người bệnh có hoàn cảnh đặc biệt được hỗ trợ với tổng số tiền vận động và trao tặng hơn 104 triệu đồng; Phòng CTXH phối hợp với các đơn vị thiện nguyện phát hơn 3,1 nghìn suất quà cho người bệnh hoàn cảnh khó khăn/bệnh hiểm nghèo, các cháu bệnh nhi và phát hơn 33,6 nghìn suất cháo miễn phí cho người bệnh…
Hơn cả những con số, ở đâu có bệnh nhân khó khăn, ở đó có sự xuất hiện của những người làm CTXH. Cán bộ CTXH vừa là người kết nối, vận động, vừa là người tổ chức, đồng thời là người đồng hành người bệnh. Công tác tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của người dân cũng được các Phòng, Tổ CTXH triển khai thường xuyên. Nhiều bệnh viện thiết lập Hòm thư góp ý, đường dây nóng, phối hợp liên khoa để kịp thời giải quyết những tình huống phát sinh, nhất là các trường hợp người bệnh bức xúc do hiểu lầm, chờ đợi lâu, hoặc khó khăn trong tiếp cận dịch vụ. Tuy chưa phải nơi nào cũng thực hiện được một cách bài bản, nhưng thực tế đã cho thấy CTXH góp phần quan trọng giúp bệnh viện lấy lại niềm tin nơi người bệnh, duy trì mối quan hệ thân thiện giữa cán bộ y tế và cộng đồng.
Mặc dù đạt nhiều kết quả, thực tế hoạt động CTXH trong ngành Y tế Bắc Ninh vẫn gặp nhiều rào cản. Tại một hội nghị chuyên sâu về CTXH vừa được tổ chức dịp đầu năm, hàng loạt khó khăn đã được chỉ ra như: Thiếu nhân lực chuyên trách, phần lớn cán bộ CTXH vẫn kiêm nhiệm từ các phòng ban khác, nhiều người trong mạng lưới CTXH chưa được đào tạo bài bản về kỹ năng CTXH trong bệnh viện - một lĩnh vực đặc thù, đòi hỏi kiến thức y tế và tâm lý xã hội đồng thời.
Bên cạnh đó, cơ sở vật chất cho CTXH còn hạn chế: Nhiều nơi chưa có phòng làm việc riêng, thiếu trang thiết bị, không có phần mềm quản lý riêng; chưa có chương trình đào tạo nhân viên CTXH làm việc trong bệnh viện/cơ sở khám chữa bệnh; chưa có chuẩn năng lực nhân viên CTXH trong cơ sở y tế. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng công việc và hiệu quả triển khai các mô hình trợ giúp người bệnh. Công tác truyền thông nội bộ về vai trò của CTXH cũng chưa được quan tâm đúng mức khiến không ít cán bộ y tế còn nhầm lẫn đây là công việc phụ, thay vì là một phần trong chăm sóc toàn diện.
Chuyên nghiệp hóa CTXH trong bệnh viện có thể từng bước đạt được theo hướng bổ sung nhân lực có đào tạo chuyên môn CTXH, bố trí định biên riêng; đầu tư phòng làm việc, phần mềm quản lý, kinh phí hoạt động thường xuyên… Bên cạnh đó, cần xây dựng quy trình phối hợp nội viện và liên ngành để xử lý các trường hợp đặc biệt; tăng cường đào tạo, tập huấn kỹ năng CTXH cho đội ngũ cán bộ y tế và đẩy mạnh truyền thông về vai trò của CTXH, nâng cao nhận thức từ cán bộ, nhân viên bệnh viện đến người bệnh.
CTXH trong bệnh viện không chỉ là hoạt động thiện nguyện, mà cần được nhìn nhận như một chức năng chuyên môn hỗ trợ điều trị. Bởi người bệnh không chỉ cần thuốc, mà còn cần sự lắng nghe, hướng dẫn, hỗ trợ - những điều tưởng nhỏ nhưng có thể làm nên khác biệt lớn trên hành trình chữa lành.