Chăm sóc sức khỏe tâm thần lứa tuổi học sinh

Trong xã hội hiện đại, bất kỳ ai cũng có thể rơi vào trạng thái stress do áp lực cuộc sống quá lớn. Tuy nhiên khi cảm xúc, suy nghĩ và hành động của ai đó thường xuyên có vấn đề thì rất có thể họ đã mắc phải hội chứng tâm thần.

Th này là sự suy nhược thần kinh. Cũng giống như người lớn, trẻ em gặp phải những vấn đề sức khỏe tâm thần liên quan đến suy nghĩ, cảm xúc và hành động. Nếu bị nặng sẽ bị ảnh hưởng đến học tập, dẫn đến những xung đột gia đình, lạm dụng thuốc, bạo lực, thậm chí là tự tử.

Với lứa tuổi thanh thiếu niên, đa phần nguyên nhân của rối loạn tâm thần là do yếu tố gia đình, nhà trường và xã hội tạo nên. ở đây có thể nêu ra một số yếu tố cơ bản như áp lực học tập, thất bại trong thi cử, bị bạn bè xấu lôi kéo… Khi mắc phải hội chứng về sức khỏe tâm thần, trẻ em thường có những biểu hiện rối loạn về chức năng thần kinh, tâm lý như sự lo lắng và sự thất vọng; rối loạn về hành vi ứng xử như sự trầm cảm tự ti. Những em này thường sống cô lập một mình và tách biệt với mọi người xung quanh. Rối loạn về tư duy và học hành tập trung vào hai nhóm trẻ cụ thể: Với các em thiểu năng trí tuệ thường bị coi là không thông minh bởi không theo kịp các bạn cùng trang lứa và không có bất cứ biểu hiện tiến bộ gì trong học tập. Nhóm thứ hai gồm các em bị áp lực nặng nề, căng thẳng quá mức trong học tập. Chương trình học quá nặng làm cho các em không có thời gian tham gia các hoạt động vui chơi giải trí. Điều này dẫn đến hệ thống thần kinh non nớt của các em phải làm việc quá sức.

Thực tế ở thành phố Bắc Ninh đã có một số học sinh bị rối loạn về tư duy và học hành-biểu hiện của căn bệnh tâm thần khởi phát. Đơn cử như em Nguyễn Thị H. ở xóm Bẩy Mẫu, phường Tiền An sinh năm 1988 là sinh viên một trường đại học. Trong quá trình học thi, do những áp lực tâm lý, H. đã bị trầm cảm dẫn đến bị rối loạn về tư duy và học hành nên em phải bỏ học dở chừng. Sau một thời gian điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Bắc Ninh, H. về nhà song bệnh tình vẫn không thuyên giảm. Hay như trường hợp em Nguyễn Văn H., học sinh lớp 9 trường THCS Võ Cường bị mắc chứng trầm cảm. Gia đình phát hiện H. có biểu hiện sống tách biệt, cô lập sợ sệt khi tiếp xúc với đám đông từ giữa năm 2008 và đưa em lên điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Bắc Ninh. Hiện tại H. đã đi học bình thường trở lại, tuy nhiên dấu hiệu tự ti trong em chưa hết và nếu như gia đình không chú ý đến những biểu hiện tâm lý của H. thì rất có thể em sẽ mắc bệnh trở lại và tình trạng bệnh tật sẽ nghiêm trọng hơn.

Khi phát hiện trẻ có những dấu hiệu về sức khỏe tâm thần, các bậc cha mẹ cần giúp đỡ con em mình càng sớm càng tốt. Hãy chú ý đến trẻ nếu thấy trẻ có một số dấu hiệu về cảm xúc như buồn bã và mất hết hy vọng; tức giận hoặc phản ứng với mọi thứ. Trẻ thường xuyên có những sợ hãi không thể giải thích được, kết quả học tập sút kém, xa lánh gia đình, muốn sống một mình, mơ mộng quá nhiều và không hoàn thành các nhiệm vụ; cảm thấy khó khăn bế tắc và có thể trải qua ý nghĩ tự tử. Các bậc cha mẹ cũng không nên bỏ qua những dấu hiệu khác như trẻ không thể ngồi yên hoặc tập trung ý chí; có nhu cầu tắm rửa, làm sạch mọi thứ hoặc thực hiện nghỉ ngơi rất nhiều lần trong một ngày để tránh mối nguy hiểm không có căn cứ.

Sức khỏe tâm thần và rối nhiễu tâm lý ở học sinh đang trở thành vấn đề rất đáng lưu tâm hiện nay. Để có hướng điều chỉnh tích cực, hạn chế khả năng trẻ em mắc phải hội chứng tâm thần đòi hỏi cần có sự vào cuộc không chỉ riêng ngành giáo dục mà của toàn xã hội. Các nhà trường nên lồng ghép kiến thức về sức khỏe sinh sản, về giới và tâm lý vào chương trình học phổ thông giúp các em biết cách phòng tránh. Tổ chức tập huấn kỹ năng tư vấn tâm lý cho giáo viên, kết hợp xây dựng mô hình các phòng tư vấn tâm lý bên cạnh phòng y tế học đường. Đoàn thanh niên và các tổ chức cần đi đầu trong công tác giáo dục nếp sống và đời sống văn hóa cho các em, tạo môi trường thuận lợi cho các em hòa nhập vào các hoạt động lành mạnh, có ích và tránh xa các tệ nạn xã hội.

Duy Cảnh

Đài TP Bắc Ninh