Chạm vào tháng Giêng

Tháng Giêng bắt đầu sau lễ Giao thừa. Khi những đốm lửa sáng lấp lánh của đêm pháo hoa trên bầu trời bung nở như niềm vui, nụ cười của mọi người thức chờ thời khắc thiêng liêng. Tất cả đều vui mừng hớn hở đón chờ sự chuyển giao của đất trời, của sự kết thúc năm cũ và bắt đầu một năm mới tràn đầy niềm vui và hạnh phúc.
Tôi yêu tháng Giêng đến lạ. Như thể những dư âm của mấy ngày Tết vẫn đang lẩn quất quanh đây. Mùi nhang trầm, mùi gió ẩm, tiếng cười nói lao xao và bầu không khí gia đình đầm ấm, vui vẻ...Vạn vật xung quanh cùng với mùa xuân như là hoa mới nở, tươi tốt, đẹp đẽ vô cùng. Bầu trời xuân được thau rửa, sáng rõ, trong vắt. Thời tiết thì không buốt giá như tháng Chạp, tuy vẫn phải mặc áo ấm nhưng kỳ thực chỉ là những đợt rét ngọt, phả vào mặt hơi sương lành lạnh, se sẽ. Buổi sáng, có những hôm nhìn ra ngoài trời thấy cả từng vệt xanh lơ, tươi roi rói trôi ngang ngoài khung cửa mà trong lòng bỗng thấy xốn xang, rạo rực.

Mùa xuân ở  Đền Giếng, làng Diềm (TP Bắc Ninh).

Trong không gian tinh khiết, rạng rỡ đón mùa sang, tôi lại thấy những hồng hoa một thuở ùa về. Tôi thấy những tháng Giêng xưa cũ mù mưa, trời lành lạnh. Mẹ tôi mặc bộ áo dài thêu hoa xách chiếc làn nhỏ đi lễ chùa đầu năm. Thắp nén nhang thơm cầu mong cho tất cả mọi người một năm mới sức khỏe, bình an, gia đạo an lành... Trong sự giao hòa của thiên nhiên, mùi khói nhang phảng phất giữa không gian thanh tịnh của chốn linh thiêng làm cho lòng người trở nên nhẹ nhàng, thanh thản. Tôi thấy những ngày xuân dường như đang dài rộng ra, thấy mọi người được thư thái, thảnh thơi ngắm nhìn sự đâm chồi nảy lộc, được tận hưởng sự nhẹ nhõm trong một không gian đủ giản dị cho ta trải lòng.
Tháng Giêng là tháng ăn chơi, ở cái xứ Kinh Bắc này thì tháng Giêng lại càng mang đậm nét nhất. Bởi hiếm có miền quê nào trên dải đất hình chữ S có số lượng lễ hội phong phú, đa dạng như lễ hội của vùng quê Kinh Bắc. Gác sang một bên những vất vả, lo toan thường nhật, người người sửa soạn tấm áo mới, cắn thêm miếng trầu tô hồng đôi má, sắm sanh đủ lệ bộ để cùng đi hội. Mỗi lễ hội đều có nét tiêu biểu, đặc trưng riêng và gắn liền với những sự kiện lịch sử, văn hóa của quê hương, đất nước. Chỉ ngay trong tháng Giêng này thôi đã có biết bao nhiêu là lễ hội không thể bỏ qua. Đặc biệt, từ ngày mùng bốn tháng Giêng, khắp các làng trên xóm dưới bắt đầu mở hội quan họ. Nhất niên nhất lệ, cứ đến ngày Xuân, trai gái quan họ từ các làng, chủ yếu là các làng kết bạn, nô nức rủ nhau đến trảy hội và ca hát, không bỏ sót một buổi nào, “Hát cho lở đất long trời/ Cho đời biết mặt, cho người biết tên”...
Tôi vẫn nhớ đến khuôn mặt xinh đẹp của cô bé người Nga tên Natalia khi lần đầu tiên được đi hội Lim năm ấy. Em đã vô cùng thích thú và ngạc nhiên khi chứng kiến một lễ hội âm nhạc vui vẻ và hạnh phúc đến như vậy. Già trẻ, gái trai, trẻ con, người lớn nón quai thao, áo tứ thân mớ ba, mớ bảy dập dìu, tất thảy đều cất giọng hát. Tiếng hát chảy dài từ trên đỉnh đồi xuống dưới tận chân đồi, tiếng hát giao duyên, diệu vợi, ngọt ngào từ làng trên xóm dưới, trên thuyền, hát từ sáng tinh mơ, hát thâu đêm, hát đến tàn canh .. Có thể em không hiểu rõ về nội dung bài hát, không hiểu những lề luật khó, phức tạp của những bài hát quan họ như tình tang, đường bạn, hữ la, xuống sông, lên núi... là như thế nào, hay phải hát kỹ thuật “vang, rền, nền, nảy” ra làm sao. Nhưng những làn điệu quan họ vô cùng tha thiết, dập dìu kia đã làm cho âm nhạc trở nên hoàn mỹ, len lỏi vào từng ngõ ngách trong tâm hồn của mỗi con người. Quả thực được chứng kiến âm nhạc tỏa lan khắp không gian, chạm đến trái tim hàng ngàn, hàng vạn những du khách thập phương trảy hội quan họ mùa xuân năm ấy thì tôi tin rằng đó là những trải nghiệm tuyệt vời của em ở một đất nước xa lạ nhưng rất mực gần gũi, ấm áp.
Ngày xuân mải miết trôi. Tháng Giêng rồi cũng gần cạn. Đến rồi đi, như vòng quay tuần hoàn của vũ trụ, như nhịp điệu của thời gian. Mở đầu bằng những thanh âm trong sáng, kết thúc bằng những nốt trầm hoài niệm. Tháng Giêng vẫn còn ở đây trong tôi với bao thao thiết, thương mến.