Cháy mãi tình yêu môn vật

Thôn Chi Nhị (xã Song Giang, huyện Gia Bình) được nhiều người biết đến không chỉ bởi ở làng quê ven sông Đuống này phong cảnh hữu tình, có di tích lịch sử nghè Chi Nhị thờ Trạng nguyên, Thái sư Lê Văn Thịnh, mà còn bởi người dân đôn hậu, chất phác nhưng luôn bừng cháy tinh thần thượng võ, yêu mến, gìn giữ và phát triển môn vật truyền thống.

Mới đây, chúng tôi cùng anh Nguyễn Văn Nên, HLV Trung tâm Văn hoá Thể thao Gia Bình về Chi Nhị tìm hiểu về truyền thống môn vật. Gắn bó nhiều năm với đất vật Chi Nhị, hơn ai hết anh Nên hiểu khá rõ về vùng đất, con người nơi đây. Anh Nên cho biết: Ở Chi Nhị, người dân có lòng yêu mến môn vật đến kỳ lạ, nhiều em mới chỉ mươi mười lăm tuổi mà đã thuộc nằm lòng những miếng sở trường của các lão đô trong thôn. Còn với những người cao tuổi thì mỗi khi hỏi về vật lại say sưa kể những chuyện tập luyện, thi đấu. Chính tình yêu với môn vật đưa Chi Nhị trở thành cái nôi đào tạo, cung cấp nhiều vận động viên tiêu biểu cho đoàn thể thao Gia Bình, cho tỉnh và Quốc gia.

Các lão đô ở Chi Nhị kể về truyền thống môn vật của quê hương.

Trong câu chuyện với ông Nguyễn Văn Hồng, Đào Như Trịnh tại nhà riêng, chúng tôi hiểu thêm nhiều về truyền thống môn vật ở Chi Nhị. Ông Trịnh kể rằng, người dân Chi Nhị vốn có tinh thần thượng võ, trai tráng trong làng luôn nỗ lực rèn luyện sức khoẻ để lao động sản xuất, giữ gìn bình yên xóm làng, đất nước, trong đó môn vật đã trở thành truyền thống, được duy trì, phát huy đến tận hôm nay. 
Theo các lão đô, thời phong kiến, ở đây có nhiều người đi thi đấu khắp nơi và giành nhiều giải lớn. Hội vật của làng (thường tổ chức vào dịp lễ hội truyền thống nghè Chi Nhị, ngày 10 tháng Hai âm lịch hằng năm) cũng thu hút đông đảo các đô muôn phương về dự. Sới vật Chi Nhị lừng danh khắp các tỉnh phía Bắc. Truyền thống yêu võ vật ăn sâu vào từng người dân. Từ lúc lọt lòng, trẻ em trong thôn đã được nghe ông bà kể về truyền thống của làng, lớn lên một chút được xem thanh niên trai tráng luyện tập, thi đấu. Làng Chi Nhị ven sông có bờ đê dài, những bãi bồi rộng là địa điểm lý tưởng để lớp trẻ đi chăn trâu, làm đồng tranh thủ học vật, luyện những miếng sở trường. Ở Chi Nhị, không ít gia đình 3, 4 đời đều có đô nổi tiếng, giành nhiều giải cao cấp Quốc gia, khu vực. Nhiều miếng sở trường mà chỉ cần nhắc đến khiến các đô trong vùng phải dè chừng như miếng gồng, hoa gió, sườn nằm… 
Cũng từ những bãi bồi, bờ đê ven làng ấy mà nhiều người trở thành những đô vật có tiếng, tiêu biểu nhất từ năm 1980 đến nay phải kể đến: Bùi Công Diễm, Hoàng Sỹ Còn, Trần Duy Ương, Hoàng Bá Hải, Đào Đức Tuấn, Hoàng Bá Tuynh, Nguyễn Văn Hưng, Phạm Sỹ Thu… Các đô như: Bùi Công Diễm, Hoàng Sỹ Còn, Phạm Sỹ Thu đại diện cho mỗi thế hệ đã từng đoạt nhiều huy chương Quốc gia và quốc tế; những người đoạt Huy chương tại các giải vật, Đại hội TDTT cấp tỉnh, toàn quốc thì không thể kể xiết. Có người sau khi thi đấu thành công tiếp tục học tập, phấn đấu trở thành những huấn luyện viên đội tuyển của tỉnh, của nhiều bộ, ngành và địa phương khác.
Ông Đào Như Trịnh cũng là một đô có tiếng. Được tập vật từ nhỏ nên khi mới 16 tuổi ông được gọi vào đội tuyển vật của tỉnh Hà Bắc (cũ) tham dự giải vật Quốc gia. Ông cũng từng vô địch giải vật tỉnh. Đến nay, tuổi đã cao song ông vẫn nhiệt huyết với môn vật, tham gia huấn luyện hoặc sẵn sàng lên sới vật khai mạc tại các giải của tỉnh, của làng khi được mời. 

Nhiều em ở Chi Nhị đến với môn vật từ khi còn nhỏ

Thời gian qua đi, quê hương, đất nước có nhiều đổi thay song tình yêu với môn vật của người dân Chi Nhị thì chẳng gì có thể thay đổi được. Để phát triển phong trào và tạo điều kiện cho thanh, thiếu nhi thôn Chi Nhị nói riêng và ở xã  Song Giang nói chung tham gia luyện tập môn vật, ngay từ những năm mới tái lập (1999), huyện Gia Bình quan tâm mở lớp tại Trường THCS Song Giang đồng thời mời nhiều đô vật nổi tiếng trong xã tham gia đào tạo. Có thời kỳ, tỉnh chọn xã Song Giang là địa phương huấn luyện vận động viên môn vật tuyến 3 của tỉnh. Hiện sới vật tại nghè Chi Nhị cũng được quan tâm, đầu tư đáp ứng yêu cầu luyện tập và thi đấu. Nhiều cá nhân như ông Nguyễn Văn Hồng, cũng vì yêu môn vật mà dành đất, bỏ tiền xây dựng sới, thành lập CLB và huấn luyện con, em trong làng, trong xã. Chính những người như ông Hồng, ông Trịnh… đang góp phần tiếp tục thắp lên tình yêu môn vật trong người dân Chi Nhị.
Không sinh ra ở Chi Nhị, song HLV Nguyễn Văn Nên luôn đau đáu với việc gìn giữ, phát huy truyền thống môn vật nơi đây. Từng là vận động viên vật cấp 1 Quốc gia, lại với tư cách là huấn luyện viên của Trung tâm Văn hoá - Thông tin huyện, anh Nên có nhiều năm phối hợp huấn luyện, phát hiện, giới thiệu vận động viên trẻ ở Chi Nhị cho tỉnh. Theo anh Nên, sới vật Chi Nhị hôm nay đang đối mặt với nhiều khó khăn, trong đó nguồn vận động viên là lớn nhất. Do áp lực của việc học tập, hơn nữa đây là môn thể thao có cường độ vận động mạnh do vậy chưa thu hút nhiều em tập luyện. Huyện có đầu tư tổ chức lớp đào tạo miễn phí vào dịp hè cũng chỉ thu hút khoảng 10 em. Kinh phí để duy trì hoạt động của CLB vật Chi Nhị, phục vụ tập luyện còn hạn chế nên hoạt động cầm chừng. Mong sao những khó khăn trên sớm được khắc phục để truyền thống thượng võ, tình yêu với môn vật của người dân Chi Nhị tiếp tục được nhân lên, đóng góp nhiều vận động viên xuất sắc mang vinh quang về cho quê hương, đất nước./.