Chạy Ró làng Guột

Hàng năm cứ mỗi độ xuân về, lễ hội truyền thống của địa phương lại được tổ chức long trọng cùng với một số môn thể thao truyền thống như: Vật, cờ tướng…cùng nhiều trò chơi dân gian khác như: Chọi gà, đu tiên, múa kỳ lân… Trong số đó, chạy Ró là trò chơi dân gian được  đặc biệt ưa chuộng và không thể thiếu vắng trong lễ hội truyền thống của làng Guột (Việt Hùng, Quế Võ).

Đời trước truyền lại đời sau, các thế hệ người dân làng Guột thay nhau nối tiếp, gìn giữ trò chơi dân gian độc đáo của cha ông. Đến nay, người dân  ở làng Guột không ai biết chạy Ró xuất hiện ở địa phương từ thuở nào. Với tác dụng phục vụ các lễ hội, để người xem có được những giây phút sảng khoái, lành mạnh, chạy Ró giúp người chơi rèn luyện sức nhanh, sức bền, độ khéo léo, tính tự tin, hài hước và hóm hỉnh.

Trong các lễ hội, để làm tăng tính vui nhộn, người ta thường tổ chức trò chơi giống như một cuộc thi chạy Ró với thể lệ: Bầu ra Ban tổ chức, 2 trọng tài chính và 2 trọng tài phụ. BTC sẽ dựa vào tính chất, quy mô và từng giai đoạn lịch sử của lễ hội để lựa chọn các loại trang phục vừa mang tính giáo dục vừa tạo được sự hài hước, hóm hỉnh lại vẫn phù hợp với phong tục tập quán của địa phương. Mỗi bộ trang phục được cất vào một Ró cói (chính là những chiếc bị đan bằng cói), số lượng Ró cói bằng số lượng người tham dự trong mỗi vòng thi. Dựa vào bản đăng ký, BTC cuộc thi sẽ sắp xếp thứ tự và số lượng người chơi ở mỗi vòng thi sao cho cân bằng, hợp lý về độ tuổi và sức khỏe. Mỗi vòng thi diễn ra khoảng 10 phút gồm 5-10 người trên một khoảng đất rộng từ 40-60 m2. Người dự thi không được biết loại trang phục xếp trong các Ró cói. Bắt đầu vòng thi, BTC gọi tên, người chơi vào vị trí xếp thành hàng ngang cách chỗ đặt Ró cói khảng 30-40 cm. Sau khi trọng tài đánh trống ra hiệu lệnh xuất phát, người dự thi chạy đến chỗ đặt Ró và chọn một chiếc cho mình rồi trở lại vị trí cũ. Tiếp đó, những người dự thi chạy thành vòng tròn rồi theo tiếng trống của trọng tài vừa chạy vừa mặc quần áo mà vẫn phải mang theo Ró cói. Chỉ khi tiếng trống dừng thì người chơi mới được quyền đặt Ró xuống đất. Khi trống vang lên lại tiếp tục cầm Ró lên và vừa chạy vừa mặc quần áo (người chơi có thể dùng tay hoặc răng để mang Ró theo). Hết thời gian quy định cũng là lúc vòng thi kết thúc, BTC và các trọng tài sẽ thống nhất chọn ra người không phạm quy, mặc trang phục nhanh, hoàn chỉnh, đẹp và phù hợp nhất để trao giải Nhất. Dù phải kết hợp nhiều việc cùng lúc, cần sự tập trung cao để không phạm quy nhưng trên nét mặt của người chơi ai cũng cười tươi, tự tin và thi đua tranh giải.

Giữa không khí tưng bừng của ngày hội, từng hồi trống thúc vang ròn, giục giã hoà với tiếng hò reo, cổ vũ của người xem, môn chạy Ró đã mang đến những giây phút thư giãn, sảng khoái cho người xem đồng thời là môn thể thao giúp người chơi rèn luyện sức nhanh, sức bền, độ khéo léo, linh hoạt. Bao năm qua, người dân làng Guột luôn tự hào vì vẫn gìn giữ, duy trì và phát triển trò chơi dân gian chạy Ró độc đáo, hiếm có của quê hương mình, góp thêm phần sôi nổi trong nhiều lễ hội.

Bài, ảnh: Thuận Cẩm