Chỉ dẫn địa lý

Đi đi, lại lại, vò đầu bứt tai một hồi, ông Vạn ngồi xuống bàn bắn điếu thuốc lào, khói từ miệng ông đùn lên trắng xóa loang khắp nhà. Ông từ từ với tích nước, rót cốc to và ngửa cổ ừng ực.

Bà Vạn thấy điệu bộ của ông thế, thể nào cũng có chuyện, bà nhẹ nhàng hỏi: Thế ông lại có chuyện gì sao?

-Chuyện gì, chuyện chụp giựt thương hiệu chứ chuyện gì. Hôm qua nghe đài mà bực cả mình. Đời thuở nhà ai, kẹo dừa Bến Tre, cà phê Trung Nguyên, giờ lại “thành” của Trung Quốc. Rõ ràng sản phẩm của mình mà chỉ dẫn địa lý lại là Trung Quốc. Bao nhiêu năm công tác trong ngành thương nghiệp tôi chưa từng nghe tới những từ chỉ dẫn địa lý. Chỉ biết “Cày bừa Đông Xuất, mía đường tỉnh Thanh…” Nơi nào có sản vật quý là “vào” tục ngữ, ca dao, ngắn gọn, dễ nhớ, ai cũng biết. Giờ thì không đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý là mất trắng thương hiệu.

Thấy ông bà Vạn phàn nàn chuyện thương trường, cậu cháu trai đọc toáng lên câu trong Văn tế nghĩa sỹ Cần Giuộc: “Chưa quen cung ngựa đâu tới trường nhung, chỉ biết ruộng trâu ở trong làng bộ”, như thế là không thể ra biển lớn được ông bà ạ! Thời của ông bà là chưa hội nhập, sản phẩm làm ra chỉ loanh quanh tiêu thụ trong vùng. Giờ đây hội nhập ngày càng sâu, ngoài việc làm ra được sản phẩm tốt, giá thành cạnh tranh còn phải thành thạo việc bảo vệ thành quả, tức là bảo vệ thương hiệu, đại để là phải biết đăng ký bản quyền, khẳng định xuất xứ của sản phẩm, nếu không, khi bị cướp mất thương hiệu cũng không có cơ sở nào để kiện. Nói đơn giản hơn, mỗi công dân, ngoài việc phải có giấy khai sinh, còn phải có giấy Chứng minh nhân dân, ra ngước ngoài phải có hộ chiếu. Bây giờ mà đưa mấy sản vật, chẳng hạn như đậu phụ Trà Lâm, bánh tẻ Chờ, bánh phu thê Đình Bảng, tre trúc Xuân Lai… ra nước ngoài mà chưa được bảo hộ chỉ dẫn địa lý là mất toi thương hiệu như kẹo dừa, cà phê…

Mặc dù đứa cháu cố giải thích cho rành rẽ, rồi ví dụ minh họa, nhưng ông Vạn vẫn thấy nó cứ mơ hồ thế nào ấy, ông bảo: Cái này cần phải có chuyên gia, hỗ trợ doanh nghiệp, làng nghề, chứ rối rắm thế này thì…

-Cháu thấy trên mạng họ giải thích thế này: “Chỉ dẫn địa lý là thông tin về nguồn gốc của hàng hóa: từ ngữ, dấu hiệu, biểu tượng, hình ảnh để chỉ một quốc gia, một vùng lãnh thổ, một địa phương mà hàng hóa được sản xuất ra từ đó”

- Ừ phải thế chứ, con chim có tổ, con người có tông, sản phẩm cũng phải rõ lý lịch, xuất xứ chứ, không đăng ký, không được bảo hộ rõ ràng, thì họ cướp mất thương hiệu là công cốc, công cò. Sân chơi lớn phải có luật chơi chặt chẽ, không hiểu cặn kẽ, mù mờ là thất bại.