Chiến thắng Tây Bắc 1952 - Tầm vóc lịch sử và bài học kinh nghiệm

Nhằm giành lấy những thắng lợi quan trọng để đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta đi đến thắng lợi quyết định, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 3 (tháng 4-1952) đã nghiêm túc kiểm điểm, quán triệt đường lối kháng chiến trường kỳ, phương châm, nhiệm vụ chiến lược và thống nhất chủ trương: Tiếp tục phát huy quyền chủ động chiến lược, mở chiến dịch tiến công địch trong Thu Đông 1952 với phương châm: “Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu, tìm sơ hở của địch mà đánh”. Theo đó, tháng 9-1952, trên cơ sở phân tích đánh giá tương quan lực lượng khách quan và khoa học, Trung ương Đảng, Tổng Quân ủy và Bộ Quốc phòng - Tổng Tư lệnh quyết định mở chiến dịch tiến công Tây Bắc, nhằm tiêu diệt, tiêu hao sinh lực địch, giải phóng đất đai, giành dân, phá âm mưu lập “Xứ Thái tự trị” của thực dân Pháp.

Sau gần 2 tháng tiến hành chiến dịch (từ ngày 14/10 - 10/12/1952), trải qua 3 đợt chiến đấu, mặc dù trong đợt 3, ta đã thực hiện thắng lợi quyết tâm của chiến dịch là tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch, giải phóng phần lớn đất đai và nhân dân các dân tộc trên địa bàn chiến lược, phá được âm mưu chiếm đóng của địch; nối thông Tây Bắc với căn cứ địa Việt Bắc, vùng tự do Thanh - Nghệ - Tĩnh, Thượng Lào và căn cứ địa cả nước.
Thắng lợi của Chiến dịch Tây Bắc là tổng hợp của nhiều nhân tố, kết quả của quá trình 7 năm chiến đấu gian khổ, hy sinh; kết tinh sức mạnh tổng hợp của cả nước, trực tiếp là các đơn vị chủ lực của Bộ Quốc phòng cùng quân và nhân dân các tỉnh Yên Bái, Sơn La, Lai Châu (nay là Lai Châu và Điện Biên) và các chiến trường phối hợp. Thắng lợi của Chiến dịch Tây Bắc khẳng định tầm nhìn chiến lược, sự linh hoạt, sáng tạo của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Quân ủy và Bộ Tổng Tư lệnh về quyết định mở chiến dịch và lãnh đạo, chỉ đạo chiến dịch thắng lợi. Thắng lợi đã đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc của Quân đội nhân dân Việt Nam, đưa nghệ thuật quân sự Việt Nam phát triển lên tầm cao mới; tạo tiền đề, điều kiện thuận lợi để quân và dân ta giành được thắng lợi quyết định trong Đông - Xuân 1953 - 1954, đánh bại ý chí xâm lược của kẻ thù, kết thúc thắng lợi vẻ vang cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954).
Chiến thắng Tây Bắc để lại nhiều bài học quý báu, mang giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc cho đến hôm nay để vận dụng trong xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, phấn đấu từ năm 2030, xây dựng quân đội hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.