Chính phủ kiến tạo, phục vụ, liêm chính: Ý Đảng hợp lòng dân

Phát biểu tại phiên họp thường kỳ đầu tiên diễn ra (ngày 4 và 5 tháng 5-2016) của Chính phủ mới được kiện toàn sau Đại hội XII của Đảng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “Phải chuyển từ phương thức mệnh lệnh hành chính sang Chính phủ kiến tạo, phục vụ; quyết tâm xây dựng một Chính phủ liêm chính, minh bạch, hiệu quả; nói không với tham nhũng, tiêu cực, lãng phí”.

Những tháng cuối năm 1945 và năm 1946 là thời điểm rất khó khăn của Cách mạng Việt Nam, ở miền Bắc quân Tưởng Giới Thạch vào giải giáp quân Nhật,  ở miền Nam thực dân Pháp núp bóng đồng minh quay trở lại hòng xâm chiếm nước ta một lần nữa. Đất nước chồng chất khó khăn, tình thế có lúc tưởng “ngàn cân treo sợi tóc”. Trong bối cảnh ấy, Bác Hồ được Quốc hội giao trách nhiệm đứng ra thành lập Chính phủ mới.

Tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá 1, ngày 31-10-1946, Người nói: “Giờ tôi xin tuyên bố trước Quốc hội, trước quốc dân và trước thế giới rằng: Hồ Chí Minh không phải là kẻ tham quyền cố vị, mong được thăng quan phát tài. Chính phủ sau đây phải là Chính phủ toàn dân đoàn kết ”... “Tuy trong quyết nghị không nói đến, không nêu lên hai chữ liêm khiết, tôi cũng xin tuyên bố trước Quốc hội trước quốc dân và trước thế giới: Chính phủ sau đây phải là một Chính phủ liêm khiết…”.

Đó là lời tuyên bố đĩnh đạc, công khai của người đứng đầu Chính phủ độc lập đầu tiên của nước Việt Nam mới trước Quốc hội, trước quốc dân đồng bào và trước toàn thế giới.

Từ bài học kinh nghiệm rút ra qua các triều đại phong kiến cai trị đất nước và từ thực tiễn các nước có chế độ chính trị xã hội khác nhau, Người đã nhận ra một Chính phủ được lòng dân phải là một Chính phủ liêm khiết, vì vậy Người tuyên bố công khai rằng mình không “tham quyền cố vị” và lần đầu tiên hai chữ “liêm khiết” được khẳng định như một tiêu chí ắt phải có của Chính phủ, đồng thời cũng là đòi hỏi và kỳ vọng của người dân đối với Chính phủ ! Đây cũng là lần đầu tiên người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh đến tính chất tập hợp, đoàn kết toàn dân và trọng dụng nhân tài… Một Chính phủ như thế là một bảo đảm bền vững về tinh thần đoàn kết dân tộc,  thống nhất lực lượng nhằm kiến quốc và bảo vệ Tổ quốc.

Trong tình thế cực kỳ khó khăn, với một Quốc hội tập hợp nhiều đảng phái và không phải đã tìm ra ngay tiếng nói chung, thì lời tuyên bố dõng dạc, mạnh mẽ, đầy sức thuyết phục của Bác Hồ đã làm rung động trái tim các đại biểu Quốc hội, cả Quốc hội sát lại gần nhau, quốc dân đồng bào phấn khởi và tin tưởng, thế giới nhìn vào một nước Việt Nam độc lập non trẻ với cái nhìn tôn trọng. Tuyên bố ấy trước Quốc hội trở thành lời thề của Chính phủ mới và cũng là lời thề của Quốc hội trước toàn thể quốc dân đồng bào.

Bảy mươi năm qua, ý tưởng, khát vọng và lời thề của Chủ tịch Hồ Chí Minh lại được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “…Phải chuyển từ phương thức mệnh lệnh hành chính sang Chính phủ kiến tạo, phục vụ; quyết tâm xây dựng một Chính phủ liêm chính, minh bạch, hiệu quả; nói không với tham nhũng, tiêu cực, lãng phí… Phương thức chỉ đạo điều hành của Chính phủ là phải tập trung vào kiến tạo phát triển, phục vụ người dân, doanh nghiệp”.

Là người đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng quyết tâm thực hiện phương châm hành động, “Nói đi đôi với làm”. Những việc làm sau khi nhậm chức của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc để lại ấn tượng khi người dân thấy ông thực sự là một đại biểu dân cử, một công bộc của nhân dân bởi tác phong đi sâu, bám sát từ việc nhỏ đến việc to và hành động quyết liệt, hiệu quả.

Trong tháng đầu tiên nhậm chức, Thủ tướng có mặt tại nhiều địa phương như Quảng Trị, Lai Châu, Quảng Nam, Đồng Nai, thành phố Hồ Chí Minh, Yên Bái… gặp gỡ, trao đổi với hơn 500 doanh nghiệp và đối thoại với 3.000 công nhân, trực tiếp làm việc khẩn cấp với lãnh đạo bốn tỉnh miền Trung về sự cố môi trường, bàn bạc giải pháp hỗ trợ ngư dân, đồng thời chỉ đạo các cơ quan chức năng truy tìm nguyên nhân, thủ phạm gây ra cá chết, xử lý nghiêm túc buộc Formosa phải xin lỗi Chính phủ và nhân dân Việt Nam, bồi thường khắc phục môi trường 500 triệu USD. Thủ tướng xử lý vụ quán cà phê “Xin chào” thoát khỏi việc hình sự hóa quan hệ kinh doanh nhằm tạo niềm tin, sự yên tâm cho nhà đầu tư, thương nhân, bảo đảm môi trường kinh doanh an toàn…

Tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021,Thủ tướng Chính phủ yêu cầu cán bộ nhiệm kỳ này phải đi đầu trong chống tham nhũng, chống lãng phí, Thủ tướng cho biết sẽ làm gương không mua ô tô mới, đồng thời hoan nghênh các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc thực hiện không tặng hoa chúc mừng. Thủ tướng cũng nhấn mạnh cá nhân từng Bộ trưởng, Trưởng ngành phải đề cao trách nhiệm, “phải cùng nhau hứa với Đảng, với nhân dân là không để xảy ra bê bối, làm mất niềm tin”. Trong công tác cán bộ phải phân công đúng người, đúng việc, chấn chỉnh các khâu tuyển chọn, bổ nhiệm, nhiệm kỳ này tuyệt đối không để tai tiếng vì công tác cán bộ. “Việc tuyển chọn, bổ nhiệm là để tìm ra người tài chứ không phải tìm người nhà”.

Những cam kết của Thủ tướng một lần nữa khẳng định quyết tâm xây dựng một Chính phủ kiến tạo, phục vụ; một Chính phủ liêm chính, minh bạch, hiệu quả, nói không với tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Thông điệp và những việc làm của Thủ tướng Chính phủ trong mấy tháng đầu tiên nhậm chức đã khơi dậy niềm hứng khởi mới, niềm tin mới trong lòng người dân.

Tục ngữ Việt Nam có câu: “Thượng bất chính, hạ tắc loạn” (*) Một câu nói ngắn gọn và đơn giản nhưng chứa đựng một giá trị đạo đức quan trọng và căn bản trong thuật lãnh đạo. Một khi “thượng” liêm chính thì “hạ” không dám làm “loạn” và cũng không thể làm “loạn”. Một Chính phủ liêm chính sẽ mở lối đi liêm chính cho một quốc gia. Quyết tâm chính trị của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ là động lực quan trọng thúc đẩy hoạt động của Ủy ban nhân dân và cơ quan công quyền các cấp theo hướng kiến tạo, phục vụ, liêm chính. Hy vọng những cam kết của Thủ tướng Chính phủ sẽ biến thành hành động thực tiễn trong đời sống xã hội, thiết thực góp phần thúc đẩy đất nước phát triển và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.

 (*)-“Thượng bất chính, hạ tắc loạn”: Thượng là trên, hạ là dưới, bất chính là không chính trực, ngay thẳng, tắc là ắt, nhất định, loạn là lộn xộn - Người trên, cấp trên mà không  chính trực, ngay thẳng thì người dưới, cấp dưới ắt sẽ lộn xộn”.(Từ điển Thành ngữ và Tục ngữ Việt Nam của Vũ Dung, Vũ Thúy Anh, Vũ Quang Hào, Nxb Văn Hóa, Hà Nội, 1995).