Chợ rau đêm

Sương giăng giăng trong màn đêm vắng lặng, khi mọi người đang chìm sâu vào giấc ngủ bình yên, thì ở lòng đường bên chợ Nhớn (thành phố Bắc Ninh) hàng trăm con người không ngủ đang cần mẫn, tảo tần  vật lộn trong cuộc sống mưu sinh…

3 tâm thần, Đào ngậm ngùi rời bỏ giấc mơ ngồi ghế nhà trường đi kiếm sống nuôi 4 người em. Chị lặn lội về Bắc Ninh  làm đủ việc: Từ rửa bát thuê cho các quán cơm, phở ven đường; rồi chuyển sang đi bán băng đĩa và bây giờ làm nghề bán rau. Chị Đào tâm sự: “Nghề bán rau chỉ lấy công làm lãi. Muốn đông khách hàng nên em phải dậy sớm trực xe về mới có thể chọn được rau tươi ngon”. Cuộc trò chuyện của chúng tôi bị tạm dừng khi chiếc xe Huyndai chở rau ập đến. Chị Đào vội vã rút 2 bao tải trên chiếc xe đạp chạy tới chọn mua 10 kg khoai tây, 20 kg rau cải thảo, 5 kg cà chua, hành, ớt…

Rời chỗ chị Đào, chúng tôi đi vào sâu bên trong. Trong ánh sáng leo lét của cây đèn đường, bóng những người bán rau trở nên nhỏ bé, nhạt nhòa. Những khuôn mặt xám xịt vì thiếu ngủ của người bán cũng như người mua. Rau ở đây có rất nhiều loại, từ rau cải xanh, bắp cải, cải xoong, cải cúc, rau muống, bầu, bí đến những loại rau gia vị như rau mùi, rau thơm, hành lá, tỏi, cần tây v.v... Rau đi đến chợ bằng nhiều phương tiện. Có anh chở rau bằng xe ô tô, có chị thồ bằng chiếc xe đạp, cũng có bà lão kẽo kẹt trên vai gánh rau nặng. Ở họ đều hiện rõ những khuôn mặt lam lũ. Ngồi bên những sọt cà chua, cà rốt, chị Nguyễn Thị Hoài, phường Đại Phúc (T.P Bắc Ninh) cho biết: “Công việc tuy vất vả, nhưng mỗi ngày tôi lấy hàng về đem bán các ngõ phố cũng kiếm được hơn 100 ngàn đồng”. Càng đi vào sâu, con đường như nhỏ lại và chật cứng những xe ô tô, xe gắn máy, xe đạp thồ và cả dòng người ngược xuôi, hối hả. Ai cũng mong bán sớm, mua nhanh cho về kịp phiên chợ sớm.

Con đường Trần Hưng Đạo từ điểm giao cắt với đường Nguyễn Gia Thiều đến ngã tư giao cắt với đường Ngô Gia Tự  trở thành phiên chợ rau đêm bao nhiêu năm nay. Ở đó có những cảnh đời, những số phận bấu víu vào cái chợ rau này. Theo anh Hoàng Minh Tuấn, một phu chuyên nghề bốc vác (quê ở Việt Yên-Bắc Giang) ở đây cho biết: Ngày nào cũng vậy, chợ rau này bắt đầu hoạt động từ 2 giờ đêm đến khoảng 6 rưỡi sáng. Một tháng 30 ngày, tôi đều có mặt đủ 30. Nghề vác rau, quả tuy thu nhập không cao nhưng nhẹ nhàng và không tốn sức như vác sắt thép, xi măng, gỗ”.  Ở chợ đêm có khoảng hơn 10 người làm nghề bốc vác như anh Tuấn. Công việc về đêm ít người làm nên không xảy ra chuyện tranh giành khách của nhau. Chuyển rau xuống xe, hay vác đồ lên xe diễn ra nhanh chóng. Thức khuya mới biết đêm dài, suốt đêm cùng họ tôi mới thấu hiểu và thấm thía nhiều điều, để kiếm đồng tiền đối với họ không phải chuyện dễ dàng, vì miếng cơm manh áo cho gia đình họ phải toát mồ hôi, “thức trắng, ăn sương”. Ở những góc khuất có những nỗi khổ mà họ ngại ngùng chưa dám thổ lộ nhưng nhìn những con người cơ cực ấy cứ quần quật cả ngày lẫn đêm như vậy nhưng vẫn còn muôn vàn gian truân mà trăn trở.

Ở chợ đêm không có cảnh nói thách giá cao quá như chợ ban ngày, mà giá bán chỉ chênh lệch chút ít so với giá chủ hàng phát ra. Có khi, người ta không nói thách chút nào vì khách mua toàn là người quen, bạn hàng lâu ngày nên giá đã được thống nhất. Chợ rau Bắc Ninh là nơi thu hút nguồn rau quả từ các nơi: Rau xanh chủ yếu ở Võ Cường (T.P Bắc Ninh) và thị trấn Nếnh (Bắc Giang) được các thương lái tập kết về đây rồi bán lại cho các tiểu thương chợ quê, chợ cóc còn hoa quả thì chủ yếu ngoài chợ Long Biên kéo về… với nguồn hàng rất phong phú, đa dạng. Ngoài rau nội địa, rau Trung Quốc cũng rất nhiều. Rau quả Trung Quốc không biết ngon cỡ nào, nhưng rất đẹp mã, giá lại rẻ, thế nên các tiểu thương coi đó là lựa chọn số 1. Nhìn các củ cải đường trắng phau, dài thuồn thuột xếp hàng vô cùng bắt mắt hay củ su hào, cà rốt, hành, cà chua, cải thảo… dường như đã qua bàn tay “công nghệ”. Và điều chắc chắn rằng những ẩn hoạ khôn lường từ các loại rau quả Trung Quốc là điều mà chúng ta cần suy nghĩ, lo ngại?

Các con đường, ngõ phố của thành phố trong đêm thật yên bình, chỉ nghe thấy gió thổi nhẹ làm lá rụng rơi lác đác lẫn trong tiếng chổi tre đâu đó lặng thầm. Đi và thức ở ngã ba chợ rau, tôi cảm thấy cuộc sống rất đỗi bình dị của những người nông dân quay chầm chậm theo những chiếc bánh xe thồ trong đêm. Họ không ngủ để kiếm cơm, họ không ngủ để hàng ngày cung cấp những nhu cầu sinh hoạt đời sống thiết yếu cho người dân khắp các làng quê, ngõ phố. Nhưng một thực tế rõ ràng, việc họp chợ trên lòng đường suốt nhiều năm qua ở đây đã và đang gây ách tắc giao thông, làm mất mỹ quan đô thị, mong rằng ngành chức năng và chính quyền cơ sở cần có giải pháp kịp thời quy hoạch khu chợ rau đêm hoạt động hiệu quả.

Văn Phong