Sự tích suối Thiếp

Kể rằng, bấy giờ là buổi thái bình thịnh trị, thiên hạ yên ổn điền viên, nhà vua thường chu du xem cảnh làm ăn thái hòa nơi thôn dã. Gặp hôm trời nắng như lửa đốt, vua chợt thấy dưới gốc cây già có một cô thôn nữ xinh đẹp đang khép nép đứng tránh nắng, trên đầu có mây vàng lơ lửng, mây vàng cứ lượn trên đầu cô mà không tan, không bay đi. Nhà vua lấy làm ngạc nhiên lắm, mới cho người đến hỏi, mới biết đó là cô gái bán chân cũi (bộ chân cũi bằng sành dùng để chống kiến bò lên nong tằm). Vua nghĩ “Âu cũng là duyên trời run rủi giữa ta với nàng chăng?”. Rồi vua cho nàng lên kiệu, đưa về cung, lấy nàng làm vợ, phong làm Thứ phi.
Ở kinh thành chẳng được bao lâu, Thứ phi chợt nhớ tới cảnh làng quê điền viên vui thú, cảnh buôn bán trên bến dưới thuyền tấp nập, đông như mắc cửi. Nàng xin vua cho được về sống ở quê. Vua khuyên can mãi không được, đành phải cho Thứ phi được như ý.
Về quê, Thứ phi trồng một vườn hồng, hàng ngày ra ngắm hoa, xem như được dạo chơi trong vườn thượng uyển chốn kinh sư, cũng là nơi để vui chơi những lúc vua ngự lãm. Nơi vườn hồng ấy sau người đến ở đông đúc dân, trở thành một xóm, gọi là xóm “Vườn Hồng”, dần dần trở thành một làng, gọi là làng “Xuân Viên” (tức Vườn Hồng).
Bà Thứ phi được vua cho về quê sinh sống, lâu ngày, bà nhớ vua và vua cũng nhớ bà da diết. Bấy giờ đường sá đi lại khó khăn, từ kinh đô Cổ Loa về tới Vườn Hồng quả là muôn nghìn gian khổ. Do vậy, bà cho đào một con suối từ kinh đô về tới sông Cầu, để thuyền rồng vua theo suối về ngự lãm Vườn Hồng được dễ dàng, hoặc giả bà về kinh sư xem cảnh phồn hoa đô hội cũng được thường xuyên hơn. Con suối đó có tên là “Suối Thiếp”, cái tên dịu dàng y như lời xưng hô của người vợ khi mời chồng về thăm quê vậy! Sau, suối lở đất, to dần, lại chảy qua năm huyện trước khi đổ vào sông Cầu: Yên Lãng, Kim Anh, Đông Ngàn, Tiên Du, Yên Phong, nên người ta mới gọi là “Ngũ Huyện Khê”.
Bà Thứ phi sau khi mất, nhà vua lệnh cho dân làng Quả Cảm phải thờ làm chúa, gọi là “Chúa Quả Cảm”. Lại vì buổi thiếu thời bà chuyên bán đồ sành, nên dân gian còn gọi bà là “Bà Chúa Sành”.