Chuyện bây giờ mới kể về một người vợ liệt sỹ

Đã có biết bao người phụ nữ Việt Nam phải chịu cảnh “bến không chồng’’, khi đất nước đi qua 2 cuộc chiến tranh ái quốc vĩ đại? Những người mẹ, người vợ bằng chính cuộc đời mình đã dựng nên những bức thành đồng của dân tộc, che chắn mọi bề bão giông của lịch sử, bao lần “tiễn chồng, tiễn con ra mặt trận/Khi chia tay không bao giờ biết khóc/Nước mắt dành cho ngày gặp mặt’’. Nhưng người mẹ ấy, người vợ ấy, đã không có ngày gặp mặt vì ông đã hy sinh ở chiến trường Quảng Bình, khiến bà khuỵu xuống bên chiếc cối xay, khi đang quay nốt mẻ gạo kịp cho phiên chợ sớm mai. Tôi muốn dành những lời xúc động ấy để viết về bà: mẹ Nguyễn Thị Phin-vợ của liệt sỹ chống Mỹ Đặng Thế Thường.

bệnh viện tâm thần Bắc Ninh. Con trai thứ 2 của mẹ, anh Đặng Thế Tân, tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp Hà Nội, hiện công tác ở Phòng Nông nghiệp huyện Lương Tài.  Anh Đặng Thế Bình, đứa con út không biết mặt cha, tốt nghiệp Đại học kinh tế Hà Nội, hiện đang là Vụ phó Vụ Kiểm toán. Một mình nuôi các con ăn học thành đạt, mẹ chẳng đòi hỏi gì, chỉ đôi lúc ước ao giá sinh với ông được một đứa con gái “chấy rận” ở gần để thân già đỡ cô quạnh.

 Các con mẹ giờ đã sống xứng đáng với sự hy sinh của bố, còn mẹ giữa căn nhà nhỏ, mẹ chẳng có thời gian mà buồn. Sáng nào cũng vậy, mẹ dậy sớm tập thể dục, múc nước tưới rau ở mảnh vườn sau nhà-mẹ trồng đủ loại rau, mùa nào thức ấy. Thật không tưởng nổi sức vóc của một bà mẹ, từng đi qua những nỗi đau chiến tranh (tưởng như không có nỗi đau nào lớn hơn thế), bàn tay mẹ dắt các con chạm tới khát vọng của ông lúc sinh thời, cũng chính bàn tay ấy-mẹ trồng gốc na ở góc vườn, có người bảo “trẻ trồng na, già trồng chuối’’, mẹ cười “trồng cho các con tôi’’. Từ mảnh vườn bước ra mé hiên nhà cái cối đá nằm đó, như nhắc mẹ một thời ký ức ăm ắp những nỗi niềm, nhiều người hỏi mua, mẹ không bán, đó là kỷ vật của ông bà để lại; là cái cối ông đã giã với bà mẻ gạo cuối cùng, đêm trước ngày lên đường, để một năm sau đó ông mãi mãi hóa thân vào Tổ quốc. Ông còn đó, trên bàn thờ-gương mặt người đàn ông cương nghị, cạnh đó là tấm Bằng Tổ quốc ghi công, chiếc ba lô lỗ chỗ vết bom bi. Và trong lòng mẹ, thẳm sâu nhất, đêm đêm trăn trở bóng hình người chồng thân thuộc, dẫu không còn là xương thịt nhưng người chiến sỹ anh dũng ấy đã dắt bà đi từ cuộc đời cô gái 17 tuổi đến giờ. Tôi chạm vào vai mẹ, bờ vai vững chãi, điểm tựa ấm áp cho các con của mẹ cất bước ra đi từ vùng quê nghèo chiêm trũng để vươn tới những chân trời cao rộng.