Có hay không việc trường THPT Hàn Thuyên tự thu tiền sai quy định ?

Thời gian qua, trước những dư luận trái chiều trên địa bàn thành phố Bắc Ninh về quy định mới cho năm học 2011-2012 của Trường THPT Hàn Thuyên, trong đó nhằm chính vào nội dung cho rằng việc nhà trường tự ý thu 375.000 đồng để mua giày và cặp đồng phục cho học sinh là trái quy định. Báo Bắc Ninh đã cử phóng viên xác minh sự việc trên và đã làm rõ thêm nhiều vấn đề bạn đọc quan tâm.

Chuyện buồn nhưng… phải nói

Khi chúng tôi đề cập đến những thắc mắc của dư luận và đề nghị lãnh đạo trường làm rõ, bà Nghiêm Thị Nga, Hiệu trưởng nhà trường nhất trí ngay. Để khách quan, bà Nga còn mời cả Công đoàn, Đoàn thanh niên và đại diện Hội phụ huynh học sinh nhà trường cùng dự buổi làm việc. Trước câu hỏi có hay không việc trường yêu cầu mỗi học sinh phải nộp 375.000 đồng để mua giày và cặp đồng phục, bà Nghiêm Thị Nga thừa nhận có chuyện đó, nhưng để hiểu đúng bản chất thì trước hết các bậc làm cha làm mẹ phải thực sự lắng nghe.

Theo bà Hiệu trưởng, quy định thu 375.000 đồng/học sinh để mua giày và cặp đồng phục thực chất mới chỉ là 1 nội dung trong bản cam kết 8 điều yêu cầu mọi học sinh phải thực hiện từ năm học 2011-2012 của nhà trường. Việc cần thiết ban hành bản cam kết 8 điều yêu cầu học sinh Hàn Thuyên phải thực hiện xuất phát từ những chuyện buồn nhưng… phải nói.

Bà Nga nhấn mạnh, ai cũng biết, Trường THPT Hàn Thuyên từ lâu đã là niềm tự hào của tỉnh với bề dày thành tích trong hơn 60 năm qua. Tuy nhiên niềm tự hào ấy đang bị thử thách khi một bộ phận học sinh sớm sa đà, bị cuốn hút vào các thú vui, ảnh hưởng bởi các luồng văn hóa độc hại lan tràn trên Internet. Một bộ phận học sinh có biểu hiện không lành mạnh về lối sống. Đương nhiên vấn đề này nếu không được ngăn chặn kịp thời nó sẽ lan nhanh đến đông đảo học sinh của ngôi trường vốn có tiếng thanh lịch xưa nay.

Bà Nghiêm Thị Nga bộc bạch: Mấy chục năm trong nghề dạy học, tôi thực sự lo lắng trước suy nghĩ và lối sống của một bộ phận học sinh nhà trường hiện nay. Về trang phục, ngoài xã hội có cái gì thì trong trường có cái đó. Nam sinh thì có mốt nhuộm tóc xanh, tóc vàng, quần bò mài, quần bò nhiều túi, quần bò rách, đi xe máy xịn… nữ sinh thì mặc áo không cổ hoặc rộng cổ, đi guốc cao gót hạng sang… Có em tới trường mang theo cả những chiếc túi kỳ dị mà có lẽ chỉ phù hợp khi đi chợ hoặc đi chơi. Một số học sinh sa đà vào các trò vui trên internet đến quên ăn, bỏ bê việc học hành làm ảnh hưởng trực tiếp đến các phong trào chung của nhà trường.

Về vấn đề lối sống của một bộ phận học sinh Hàn Thuyên, bà Nguyễn Thị Hương Trang, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT còn cung cấp những thông tin mà thoạt nghe mọi người, nhất là các bậc phụ huynh đều phải… phát hoảng. Đó là không ít lần kiểm tra cặp sách của những học sinh trốn học, trường phát hiện có cả những đĩa VCD phim người lớn và nhiều thứ văn hóa phẩm độc hại khác. Đây chính là hệ lụy từ mặt trái của công nghệ Internet đang lan tràn mạnh mẽ vào môi trường sư phạm. Những hiện tượng đó nếu không được chấn chỉnh nghiêm túc sẽ khó lường hết hậu quả.

Khi biết PV tìm hiểu về vấn đề này, nhà giáo kỳ cựu Đỗ Thành Ý nguyên Hiệu trưởng Trường THPT Hàn Thuyên từ 1981 đến 2000, đã chủ động liên hệ với chúng tôi. Ông cho rằng, từ trang phục đến lối sống của một bộ phận học sinh hư của Hàn Thuyên, mà số này chủ yếu là những con nhà khá giả đã đặt ra cho cấp quản lý nhiều vấn đề cần giải quyết. Trong đó đáng lo ngại nhất là sự phân hóa đẳng cấp ngay trong môi trường sư phạm. Học sinh có điều kiện thì dùng đồ xịn để khác người tất sẽ có lối sống thực dụng, kênh kiệu, ích kỷ, khinh người… học sinh con nhà nghèo thì tự ti, thiếu mạnh dạn. Cả hai trạng huống đó đều nguy hiểm trong môi trường giáo dục, nhất là ở khối THPT khi tâm sinh lý các em đang có sự biến chuyển mạnh mẽ. Suy cho cùng dù con nhà giàu hay nghèo, thì ở lứa tuổi học sinh thì các em vẫn đều phụ thuộc hoàn toàn bố mẹ.

Từ lập luận đó, ông Ý nhất trí cao với cam kết 8 điều, trong đó có nội dung thu 375.000 đồng (kể cả là bắt buộc) để trang bị giày, cặp đồng phục để vừa dễ quản lý, vừa ngăn chặn được sự phân hóa đẳng cấp giữa các đối tượng học sinh trong môi trường giáo dục.

Đằng sau những ý kiến trái chiều

Trở lại vấn đề cặp và giày đồng phục, Hiệu trưởng Nga cho biết việc làm trên nhằm lập lại kỷ cương trường học, theo đó ngoài tên trường được ghi trên áo đồng phục, trường còn ghi rõ tên, lớp trên cặp của học sinh và sẽ được kiểm tra hàng ngày. Tuy nhiên bà Nga cũng khẳng định rõ, việc đóng tiền mua đồng phục không bắt buộc mà là tự nguyện, cụ thể nếu học sinh tự trang bị được giày và cặp mới thì không cần thiết nộp tiền cho trường. Trường chỉ bắt buộc từ năm học 2011-2012 trên cặp sách của mọi học sinh phải ghi rõ tên và lớp để trường dễ quản lý mà thôi. Hơn nữa những việc liên quan đến vấn đề đồng phục Hiệu trưởng không tự quyết mà giao cho Công đoàn, Đoàn thanh niên và Hội phụ huynh học sinh phối hợp cùng làm.

Trước những ý kiến trái chiều của dư luận về việc thu tiền đồng phục, bà Nga cũng như nhiều thành viên dự buổi làm việc với chúng tôi đều giải thích: Đó là vấn đề chuyển tải thông tin chưa đúng đắn, chưa đầy đủ dẫn đến có sự hiểu lầm đây là yêu cầu bắt buộc của trường. Đặc biệt khi đưa ra dự thảo cam kết 8 điều, trong đó có việc ghi rõ tên học sinh trên cặp sách thì những học sinh hư hay bỏ học, trốn học là những đối tượng lo lắng nhất. Nhiều em đã mượn cớ cho rằng, trường ép buộc phải nộp tiền mua đồng phục là phi lý, là không thể chấp nhận được… để lôi kéo nhiều học sinh cùng phản đối. Nghiêm trọng hơn, chính các em này còn chuyển tải thông tin thiếu đúng đắn đến phụ huynh mình, phụ huynh của các bạn gây sự hiểu lầm nghiêm trọng giữa gia đình với nhà trường. Cuối tháng 5 vừa qua, tại cuộc trưng cầu ý kiến toàn thể học sinh (trừ học sinh lớp 12 sắp tốt nghiệp), trường đã nhận được 119 lá đơn phản đối của phụ huynh kèm theo cả chữ ký với các lý do: Gia đình khó khăn, gia đình có thể tự sắm giày và cặp cho học sinh, thậm chí có cả đơn thẳng thắn chỉ trích trường vi phạm nguyên tắc thu, chi tài chính nhằm vụ lợi…

Trước thực tế đó lãnh đạo Trường THPT Hàn Thuyên lại yêu cầu các bộ phận liên quan giải thích cho học sinh rõ hơn đây không phải bắt buộc. Nếu học sinh và gia đình tự lo được đồng phục thì trường không ép phải đóng tiền, chỉ có điều cặp sách dù tự mua vẫn phải thông báo để trường dán tên học sinh vào nhằm dễ quản lý. Trường hợp những học sinh khó khăn, nếu có ý kiến trường sẵn sàng kêu gọi tài trợ ủng hộ từ 50 đến 70 suất.

Sau cuộc trưng cầu ý kiến học sinh, trường tổ chức họp phụ huynh 30/30 lớp nhằm thống nhất ý kiến về vấn đề này, đồng thời xác minh rõ chữ ký của 119 lá đơn trên là thật hay giả. Thật vô cùng bất ngờ vì nhờ có tổ chức họp, trường mới phát hiện ra trên 2/3 số đơn thư phản đối nhà trường là do học sinh hư mạo danh phụ huynh tự viết rồi tự ký vào đơn đánh lừa nhà trường khiến nhiều phụ huynh dự họp vừa bất ngờ, vừa xấu hổ trước việc làm của con em mình. Cũng từ chỗ hiểu rõ vấn đề mà tuyệt đại đa số phụ huynh dự họp đều đồng tình với cách làm của trường, nhiều phụ huynh có điều kiện còn tự nguyện ủng hộ tiền để trường giúp đỡ những học sinh khó khăn có đồng phục…

Trao đổi với PV sáng 13-6, ông Nguyễn Xuân Hải, Hội trưởng hội phụ huynh học sinh nhà trường cho biết: Sau khi được phân tích đúng đắn, phụ huynh học sinh ở 30/30 lớp hiện có đều đã nhất trí phương án thu 375.000 đồng để mua đồng phục cặp và giày, kể cả những ý kiến trước đây cho rằng đã chủ động tự sắm những thứ đó cho con em mình. Ông Hải cũng cho biết, Hội phụ huynh học sinh sẽ kêu gọi tài trợ khoảng 50 suất cho những học sinh khó khăn.

Về chất lượng sản phẩm, nhà sản xuất cam kết bảo hành giày trong 1 năm, cặp sách trong 3 năm, mọi việc mua sắm đều được tiến hành công khai dân chủ. Theo kế hoạch tháng 8 mới hết hạn thu tiền đồng phục nhưng đã có  hơn 80% số học sinh tự nguyện nộp đủ số tiền trên.

Trả lời PV về cách làm của Trường THPT Hàn Thuyên, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Nguyễn Thị Hương Trang thẳng thắn: Tôi rất hoan nghênh và khuyến khích việc làm trên của nhà trường. Tôi cho rằng nếu không tâm huyết vì sự phát triển lành mạnh của nhà trường, không có tấm lòng với các em học sinh thì không ai dại gì dính dáng vào cái việc rất dễ hiểu lầm đó… Tôi tin và ủng hộ trước hết cá nhân Hiệu trưởng Nghiêm Thị Nga, người đồng nghiệp có năng lực và rất tâm huyết với nghề!

Về phần mình, Hiệu trưởng Nghiêm Thị Nga mong muốn mọi công việc liên quan đến vấn đề đồng phục sẽ sớm được giải quyết trong hè, để trường dồn sức thực hiện nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt là nâng cao chất lượng giáo dục, mục tiêu đưa Trường THPT Hàn Thuyên trở thành đơn vị Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới vào năm 2013.

Hiệu trưởng Nga tâm sự: Tôi đã ấp ủ rất nhiều dự định tốt đẹp cho ngôi trường danh tiếng này, nhưng vì quỹ thời gian không nhiều nên tôi buộc phải dồn hết tâm trí chạy đua cùng thời gian, chạy đua với công việc những mong làm được điều gì tốt đẹp cho trường. Tôi vốn là học sinh của ngôi trường này, được nuôi dưỡng trưởng thành rồi lại trở về trường làm giáo viên, làm cán bộ quản lý. Từ sâu thẳm tôi luôn biết ơn ngôi trường này nhiều lắm, chính vì vậy sẽ là rất có lỗi nếu như ở cương vị Hiệu trưởng tôi không toàn tâm toàn ý, không có đóng góp gì đáng kể cho sự trưởng thành toàn diện của nhà trường...

Thanh Tú