Củng cố vị thế Hợp tác xã trong tái cơ cấu nông nghiệp

Toàn tỉnh hiện có 1 Liên hiệp HTX nông nghiệp và 562 HTX nông nghiệp,  trong đó năm 2024 thành lập mới 12 HTX và giải thể, chuyển sang hình thức hoạt động khác 5 HTX. Các HTX nông nghiệp chủ yếu đảm nhận dịch vụ thiết yếu như: tưới tiêu, thủy lợi nội đồng, giống, làm đất, thu hoạch, thuốc bảo vệ thực vật và phòng trừ sâu bệnh. Thông qua HTX, thành viên được sử dụng dịch vụ mua chung, bán chung, giúp giảm chi phí sản xuất, nâng cao giá thành sản phẩm, tăng thêm thu nhập. Hiện nay tỷ lệ bình quân thành viên sử dụng dịch vụ HTX hơn 80%.
Nhiều HTX nông nghiệp từng bước chuyển đổi hình thức hoạt động theo quy định của luật HTX và mở rộng kinh doanh tổng hợp, phục vụ tốt hơn nhu cầu của thành viên và người dân. Toàn tỉnh có 71 HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; 65 HTX nông nghiệp tham gia liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị; 2 HTX được cấp mã số vùng trồng. Có thể kể đến những mô hình HTX tiêu biểu xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm như: HTX dịch vụ nông nghiệp Đức Lân (Yên Phong), HTX rau, củ, quả Liên Ấp (Tiên Du), HTX dịch vụ nông nghiệp Ngăm Mạc, HTX nông nghiệp sạch Việt Nam (Gia Bình)… đã tham gia bán sản phẩm trên sàn Postmart.vn, Voso.vn, phân phối sản phẩm tại các siêu thị, nhà hàng, các cơ sở kinh doanh, trường học, bếp ăn công nghiệp... Không ít HTX đạt mức doanh thu hàng tỷ đồng, tạo thu nhập thường xuyên cho người lao động. Đồng thời, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa, quy mô lớn, tiêu chuẩn cao, trở thành đầu mối tiêu thụ nông sản ở các địa phương.

HTX dịch vụ nông nghiệp Thận Trai, xã Quang Minh (Lương Tài) định hướng nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp.

Để nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX, ngành Nông nghiệp phối hợp tuyên truyền, phổ biến luật HTX năm 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành; tổ chức đào tạo nghề nông nghiệp cho 173 người; tư vấn, hỗ trợ công tác kiện toàn bộ máy tổ chức hoạt động, liên kết phát triển sản xuất, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap. Tuy nhiên, quá trình phát triển các HTX nông nghiệp vẫn còn một số khó khăn: Năng lực quản lý điều hành của các HTX còn yếu, đa số cán bộ quản lý mới chỉ được tham gia các khoá bồi dưỡng ngắn ngày, thiếu tính chuyên nghiệp, nên hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX chưa cao. Lực lượng cán bộ quản lý nhà nước về HTX còn mỏng, công tác kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện Luật HTX chưa được triển khai thường xuyên, chưa kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HTX để hướng dẫn giải quyết hoặc kiến nghị các cấp, ngành có thẩm quyền. Đặc biệt, do ảnh hưởng của bão Yagi, kết quả kinh doanh của các HTX nông nghiệp chuyên ngành năm 2024 không đạt kỳ vọng do nhiều nhà lưới nhà màng bị hư hỏng nặng; rau màu, cây ăn quả bị ngập, đổ gãy; một số HTX đến thời điểm hiện tại vẫn đang khắc phục hậu quả...
Nhận diện thực trạng đó, thời gian tới ngành Nông nghiệp phối hợp với các ngành, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, tập huấn Luật HTX năm 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành nhằm nâng cao nhận thức cho người dân về bản chất, vị trí, vai trò của kinh tế tập thể, HTX trong phát triển kinh tế - xã hội. Triển khai có hiệu quả các chính sách ưu đãi theo Chương trình hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2021 - 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; thực hiện xử lý dứt điểm việc nợ đọng ở các HTX. Tăng cường xúc tiến thương mại, giới thiệu đơn vị, đối tác liên doanh, liên kết cho các HTX nông nghiệp tham gia phát triển các sản phẩm chủ lực, OCOP. Hướng dẫn HTX ngừng hoạt động giải thể hoặc chuyển sang hình thức hoạt động khác theo quy định; hỗ trợ các thành viên có nguyện vọng thành lập mới HTX, tổ chức ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và gắn với tiêu thụ sản phẩm. Triển khai nhanh chính sách hỗ trợ giúp các HTX khắc phục hậu quả sau bão, sớm đi vào ổn định sản xuất, kinh doanh. Từ đó củng cố vị thế của HTX trong tái cơ cấu nông nghiệp ở các địa phương và quan trọng hơn là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho các thành viên HTX và người dân.