Cuộc đời vẫn mở vòng tay

Chỉ một phút nông nổi, anh đã phải trả bằng một cái giá rất đắt “12 năm tù vì tội giết người”. Ân hận, day dứt, trăn trở… Nguyễn Quang Minh đã vượt qua thử thách, chiến thắng bản thân trên chặng đường dài cải tạo để trở về với cuộc sống bình thường, xây dựng mái ấm bình yên.

Được các đồng chí Công an phường Vạn An, thành phố Bắc Ninh giới thiệu và nhiệt tình đưa đến tận nhà anh Nguyễn Quang Minh, sinh năm 1970, ở khu Đương Xá 3, phường Vạn An, thành phố Bắc Ninh, một điển hình trong tái hòa nhập cộng đồng, phát triển kinh tế và xây dựng gia đình hạnh phúc. Đón chúng tôi từ cổng bằng lời chào đon đả trong rộn rã tiếng máy phát ra từ xưởng mộc, anh Minh để lại ấn tượng ban đầu của một người chất phác, cởi mở, dễ gần và khá hóm hỉnh. Hỏi chuyện “ngày xưa”, anh không ngần ngại trải lòng về một chặng đời đen tối và hành trình trở về với tự do.

“Chuyện thì dài lắm, để bạn dễ hình dung, mình sẽ lấy “nghề mộc” làm tâm điểm, vì mọi chuyện đều xoay quanh cái nghề này”, với dẫn dắt đó, anh Minh bộc bạch: Mình đến với nghề mộc từ năm 1986, khi còn là học sinh phổ thông. Đang theo lớp 12 thì nghỉ học đi vào lâm trường Bình Long (nay thuộc tỉnh Bình Phước) làm quản lý một xưởng chuyên pha chế gỗ cao su. Thời gian trôi đi và trong công việc cũng nảy sinh những mâu thuẫn giữa các xưởng. Năm 1995, “ngày đen tối” đến trong một lần uống rượu xảy ra xô xát, mình đã đánh chết người. Với tội danh “giết người”, Tòa án tuyên phạt Nguyễn Quang Minh 12 năm tù giam, chấp hành án tại Trại giam Thủ Đức, ở Hàm Tân, Bình Thuận.

Với một chàng trai 25 tuổi, mang trên mình trọng tội, đối diện với 12 năm tù giam chắc hẳn rất khó khăn, có khi là bế tắc. Giải đáp cho thắc mắc đó, anh Minh nhớ lại: “Thời gian đầu nhận bản án, mọi thứ như sụp đổ, mất hết phương hướng, hy vọng”.

Bốn bức tường phòng giam lạnh lẽo, thời gian đi chậm, đúng là “một ngày trong tù, nghìn thu ở ngoài”, quãng đường cho phần đời phía trước mịt mù và dài như vô tận. Trong cô đơn gặm nhấm, tự mình dày vò về hành động của bản thân, “tại sao mình làm thế”, “nếu lúc đó”, “biết thế”, “giá như”…  Rồi đến tự vấn với hàng loạt câu hỏi đặt ra trong đầu “đời mình liệu đã chấm dứt hy vọng”, “phải làm gì trong 12 năm tù đằng đẵng”… Đó là những tâm tư, suy nghĩ được cảm nhận từ bộc bạch của anh Minh.

Đường về

Những ngày trong trại giam, nhờ cán bộ tuyên truyền về chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước dần thắp lên hy vọng về giảm án, đặc xá với những phạm nhân rèn luyện tốt giúp Minh nhận thức rõ “cái giá phải trả” cho lỗi lầm của chính mình. Nếu muốn lấy lại quyền thiêng liêng “công dân” thì chỉ có con đường duy nhất là cải tạo tốt. Mặc dù hoàn cảnh khó khăn lại ở xa nhưng bố, mẹ và các anh cũng lặn lội vào thăm và gửi gắm bao điều. Ba lần thăm trong 9 năm tuy là rất ít ỏi nhưng là động lực và chỗ dựa tinh thần vô cùng to lớn giúp Minh vững tâm phấn đấu để sớm được về phụng dưỡng cha, mẹ và xây dựng gia đình.

Ý thức tốt, lại thêm tay nghề mộc khá nên chỉ sau 4 tháng cải tạo, Minh được tin tưởng giao cho trách nhiệm làm Đội phó phụ trách kỹ thuật Đội mộc của trại giam. Được lao động và phát huy năng lực sở trường nên Minh hăng say với công việc, tích cực học hỏi nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, tìm hiểu và làm chủ máy móc, cách phân công công việc, quản lý con người trong chế biến gỗ, sản xuất và thi công đồ mộc. Công việc nối tiếp công việc đẩy ngày, tháng qua tháng trôi nhanh hơn. Nỗ lực không biết mệt mỏi, bền bỉ suốt 9 năm ròng, rồi tin vui cũng đến. Năm 2004, Minh được đặc xá tha tù trước thời hạn 3 năm.

Như cánh chim được về với bầu trời tự do, hạnh phúc vô cùng. Chen giữa niềm vui sướng cũng không tránh khỏi băn khoăn. Mang tội danh giết người về quê liệu có vượt qua sự kỳ thị, xa lánh của mọi người hay không? Đó là phân vân thường có của bất kỳ ai chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng. “Thực tế lại không như mình nghĩ. Gia đình giang rộng vòng tay. Thay vì xa lánh, họ hàng, bà con làng, xóm cảm thông và thương cảm cho bồng bột của tuổi trẻ. Chính quyền, Công an, đoàn thể địa phương động viên… Tất cả tạo tin tưởng để bình tâm làm lại cuộc đời”, anh Minh chia sẻ.

Sau thời gian ngắn nghỉ ngơi, kế hoạch cho chặng đường mới được anh Minh vạch ra. Đầu tiên là phải tìm một công việc ổn định làm sinh kế  lâu dài. Nối tiếp nghề mộc là ưu tiên số một. Tham khảo thị trường rồi anh quyết định lựa chọn hướng đi cho mình là sản xuất các loại nẹp gỗ trang trí cho cửa, khuôn cửa, trần. Nhận thấy việc sản xuất đồ mộc ở tỉnh khi ấy còn khá thủ công, anh Minh quyết định vay vốn vào Nam mua máy móc về bắt tay vào sản xuất. Có nghề lại thêm hỗ trợ của máy móc và luôn chịu khó tìm hiểu mẫu mã mới nên đầu ra thuận lợi. Đến nay, sản phẩm do anh Minh làm ra đã có mặt ở nhiều công trình lớn, đáp ứng được đòi hỏi khắt khe của nhiều khách hàng. Công việc phát triển ổn định, xưởng mộc của anh thường xuyên duy trì sản xuất với 3 lao động.

Hỏi về cuộc sống riêng tư, giọng anh phấn khởi hẳn lên: “Trở về được một năm thì xây dựng gia đình. Vợ chồng mình đã có 3 cháu. Nhờ chịu khó, tích lũy nên cũng mua được đất để dựng nhà, mở xưởng. Công việc đều, các cháu ngoan, thế là hạnh phúc! Có được như hôm nay, phải cảm ơn bà xã đã không chê quá khứ để tin tưởng đến với mình, chung vai xây dựng một mái ấm”.

Từ hạnh phúc bình dị đang có, anh Minh vẫn có một dự định nghiêm túc là đến thời điểm thích hợp sẽ kể cho các con của mình về quá khứ lầm lỗi để chúng thấu hiểu, cảm thông và thêm bài học sâu sắc về cuộc sống. Thiết nghĩ đó cũng là trách nhiệm và sự thẳng thắn rất cần có ở một người cha.