Dấu ấn ở làng lên phố

“Làng lên phố” thường tạo ra sự phát triển kinh tế và kéo theo những hệ lụy. Nhưng khi nhắc đến làng Đồng Xép, xã Hoàn Sơn (Tiên Du), người ta lại có cách nhìn khác về một cuộc hành trình hội nhập bền vững: Giữ bình yên trong phát triển kinh tế là cái đích mà người dân nơi đây đang tận tâm xây dựng và hướng tới.

Nằm ven cao tốc Bắc Ninh-Hà Nội, làng Đồng Xép, xã Hoàn Sơn (Tiên Du) là nơi trung chuyển, nối liền giữa khu công nghiệp Tiên Sơn và Hoàn Sơn-Đại Đồng. Ngôi làng nhỏ bé khó khăn ngày xưa giờ đây trù phú, lạ thường. Bước chân công nghiệp tạo ra một diện mạo mới cho làng. Nhanh nhạy trong nếp nghĩ, cách làm, đa số các hộ trong thôn chủ động sử dụng số tiền Nhà nước đền bù khi thu hồi hơn 20 ha đất nông nghiệp, để tái đầu tư mở mang ngành nghề, chuyển đổi nghề nghiệp cho con em mình thích ứng với cơ chế thị trường.

Gần 15 năm qua, trong hành trình phát triển và hội nhập, nơi đây khoác lên mình chiếc áo mới. Từ những con đường nhỏ, hẹp, lởm chởm bùn đất với những ổ voi, ổ gà sau những trận mưa bão, bây giờ được lột xác trong một hình hài mới: Những con đường rộng mở, thênh thang cùng với hệ thống cơ sở hạ tầng khang trang, đồng bộ, đáp ứng kịp thời những nhu cầu sinh hoạt thiết yếu của người dân cùng các thiết chế, công trình văn hóa tâm linh…

“Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”, câu nói của Bác ngày nào, vẫn như ngọn đuốc soi đường cho người dân Đồng Xép học tập, làm theo. Dẫn chúng tôi đi trên con đường bê tông từ xóm Tây sang xóm Đông, ông Phạm Công Đức, Bí thư Chi bộ thôn Đồng Xép hồ hởi: “Những năm qua, nhiều người dân tự nguyện đóng góp kinh phí, ngày công để xây dựng đường giao thông đã và đang tạo ra dấu ấn tích cực trong phong trào xây dựng nông thôn mới”.

Từ năm 2015 đến nay, thôn Đồng Xép có 29 hộ dân đóng góp hơn 100 triệu đồng và ngày công xây dựng gần 1.000 m2 đường giao thông nông thôn. Ông Nguyễn Văn Tuấn, một người dân địa phương cho biết: “Đường mở rộng, không chỉ cuộc sống của người dân thay đổi, mà cơ hội tiếp cận với các dịch vụ xã hội mỗi khi có nhu cầu cũng trở nên dễ dàng hơn trước”.

Công nghiệp về làng, các công ty, nhà máy, xí nghiệp trong và ngoài nước về đây, khơi dậy những tiềm năng của làng. Nhà máy mọc lên, thông thương phát triển, Đồng Xép cũng dần biến thành phố khang trang, sạch đẹp. Hiện thôn có hơn 800 nhân khẩu, nhưng có trên 1.000 công nhân lao động thuê trọ. Cuộc sống của người dân đổi thay rõ rệt, mức sống cũng ngày một nâng cao, báo hiệu về một tương lai phồn vinh, no ấm.

Diện mạo nông thôn mới ở Đồng Xép.

Trong quá trình “đô thị hóa nông thôn”, người dân khắp nơi vẫn luôn thấp thỏm lo lắng về những “cơn gió” trái mùa. Các dịch vụ phát triển kéo theo những hệ lụy xã hội như: Cờ bạc, mại dâm, nghiện ma túy… Thế nhưng khi chúng tôi đến Đồng Xép thì không khỏi ngạc nhiên, bởi tận mắt, tai nghe những lời chia sẻ của ông Nguyễn Ngọc Lưu, Trưởng ban công tác Mặt trận làng: “Dù kinh tế thị trường tấp nập hơn xưa, mật độ dân số cơ học tăng lên, nhưng người dân quê tôi luôn “nói không” với các tệ nạn xã hội: Không có người nghiện buôn bán, tàng trữ ma túy, không tệ nạn cờ bạc, mại dâm… Đó cũng nhờ sự chung sức, đồng lòng của cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể tham gia vào cuộc”.

Vừa rót chén trà, ông Lưu vừa mở cuốn sổ “Quy ước làng Đồng Xép” giới thiệu cho chúng tôi tỉ mỉ về 4 chương, 15 điều quy định mà người dân nơi đây thực hiện gần 15 năm qua. Địa phương quy định các đoàn thể như: Hội Người cao tuổi, Cựu chiến binh, phụ nữ, đoàn thanh niên… chia làm 5 tổ phối hợp với Ban Công an xã Hoàn Sơn thường xuyên kiểm tra, giám sát từng khu vực trên địa bàn, nhằm đảm bảo trật tự an toàn khu dân cư. Sự tích cực trong việc quản lý, tổ chức các hoạt động xã hội, thu hút người dân đồng hành ngăn chặn kịp thời các tệ nạn xã hội nảy sinh, để cùng nhau giữ gìn bình yên thôn xóm.  

Từ ruộng vườn, người dân Đồng Xép vào phố thị. Nhịp sống hối hả mang theo bao nhiêu kỳ vọng về đổi thay bền vững. Khởi sắc ở Đồng Xép đang hiện hữu ở nhiều loại hình kinh doanh, dịch vụ mới. Đến nay toàn thôn có gần 70 hộ phát triển dịch vụ buôn bán vừa và nhỏ, đáp ứng kịp thời các nhu cầu sinh hoạt thiết yếu trong đời sống dân sinh, hơn 100 hộ xây dựng hơn 600 phòng trọ, thu hút gần 1.100 công nhân và người lao động thuê trọ. Bên cạnh đó, nhiều ngành nghề được duy trì mở rộng như sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ, mộc dân dụng, dịch vụ vận tải, làm đậu… góp phần quan trọng trong việc ổn định và nâng cao đời sống người dân. Năm 2016, thu nhập bình quân đầu người thôn Đồng Xép đạt hơn 35 triệu đồng/năm; chỉ có 2/198 hộ nghèo; gần 10 em học sinh đỗ đại học-cao đẳng… Đó là nguồn lực để Đồng Xép vươn lên trong hành trình 18 năm liên tục giữ vững danh hiệu Làng văn hóa các cấp.