Dạy con từ thay đổi suy nghĩ của cha mẹ

Nuôi dạy con cái luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc cha mẹ. Nên dạy con như thế nào, phương pháp giáo dục ra sao, chắc hẳn sẽ không ai giống ai ...

Cô bạn đồng nghiệp của tôi than phiền “Hai đứa nhà em ở nhà thì đâu vào đấy, hễ cứ về chơi với ông bà, vui anh vui chị là y như rằng chúi mũi vào điện thoại. Đến bữa gọi rát cổ, lúc dọn dẹp cũng chẳng thấy đâu. Ở nhà thì mỗi đứa mỗi việc, thằng anh rửa bát buổi trưa, con em rửa buổi tối. Anh con trai hay cằn nhằn “phiên con rửa sao nhiều bát đĩa thế... Đã thế bố còn chiều em, hay rửa hộ nó”. Cô con gái thấy mẹ làm gì cũng xán đến, xăng xái, được việc ra phết. Em chưa mua máy rửa bát là để rèn con, đặc biệt con gái sau này làm dâu người ta; lười chảy thây, không biết nấu ăn, sờ vào thứ gì nếu không vỡ thì cũng hỏng, tai tiếng lắm... Em muốn dạy con từng ly từng tý cũng là mong tốt cho con. Cuộc sống có ai nói trước được điều gì, đã biết sướng khổ như thế nào. Chỉ cần chúng nó biết chủ động, tự lo được những cái tối thiểu, tránh phụ thuộc rồi lệ thuộc. Oái oăm một nỗi, mỗi lần về thăm ông bà, đám con nhà bác quen có ông bà chiều chuộng, chẳng chịu động tay động chân, đến bữa gọi mới xuống, ăn xong không lo dọn dẹp, vì đã có máy rửa bát, mỗi đứa chọn một góc với đủ lý do để trì hoãn. Thế là nhiễm sang con nhà em, bảo không được nữa; chúng so sánh với các anh chị nhà bác “ở với ông bà sướng thật!”...

Câu chuyện của bạn tôi không mới và cũng không hiếm gặp với nhiều gia đình hiện nay, khi điều kiện kinh tế vật chất đủ đầy, ít con, trang thiết bị phục vụ cuộc sống hiện đại, tiện ích, dễ sắm. Thế nhưng, tâm sự của bạn gợi cho tôi nhiều suy nghĩ. Mỗi gia đình có cách nuôi dạy con khác nhau. Không bàn đến gia đình anh chị của bạn, cách bố mẹ bạn nuông chiều các cháu. Chỉ nói riêng về gia đình bạn. Có lẽ, bạn chưa thật thành công như mong muốn trong cách dạy con. Bởi lẽ, nếu hai con bạn thật sự  chăm chỉ, biết và hiểu việc sẽ không dễ “nhiễm” sự lười biếng, khó bảo như vậy.
Chồng tôi từng chia sẻ, anh vẫn nhớ bài học từ thuở nhỏ khi mẹ anh được cô giáo chủ nhiệm lớp mời đến trường vì con trai thường xuyên trốn học đi đá bóng. Giận con, xấu hổ với cô giáo, bà  trách đứa cháu con nhà dì học cùng lớp với con trai “Thấy anh như thế sao không về mách bác?!”; cô giáo nghiêm nghị nói với bà “Bác phải trách con bác chứ, sao lại trách cháu T ?!”. Khi ấy, mẹ anh đã xin lỗi cô giáo và nhận ra sự vô lý của mình.
Khi không đạt được mục đích, người ta thường hay tìm lý do đổ lỗi cho khách quan, mà không thận trọng suy xét lỗi chủ quan. Theo quan niệm của người Trung Quốc “Dưỡng bất giáo, phụ chi quá; Giáo bất nghiêm, sư chi đọa; Tử bất học, phi sở nghi; Ấu bất học, lão hà vi?” (Tam tự kinh). Nghĩa là “Nuôi con mà không dạy là lỗi của người cha; Dạy trò mà không nghiêm là do thầy bê trễ; Con trẻ không học tập là điều không nên; Lúc còn  nhỏ không học khi già biết làm gì?”. Ông bà ta cũng thường nói “Dạy con từ thuở còn thơ”. Dạy con vốn đã khó, dạy con thời nay càng không đơn giản. Trẻ con giờ đây dễ dàng tiếp cận với nhiều luồng thông tin, chúng có thể nhận biết, liên hệ hoặc so sánh... Bậc làm cha mẹ nếu thấy việc dạy con của mình chưa đạt được kết quả như mong muốn, cần tìm hiểu nguyên nhân, điều chỉnh phương pháp, thay đổi tư duy, không nên đổ lỗi cho người khác.
 Con cái chính là sản phẩm của bố mẹ. Đứa trẻ trở thành người như thế nào ảnh hưởng rất lớn từ lối sống, nhân cách của các thành viên trong gia đình, nhất là cha mẹ. Vậy nên, để giúp con trưởng thành, các bậc cha mẹ cũng luôn phải sửa mình, bắt đầu từ việc thay đổi suy nghĩ về cách giáo dục con.