Dồn điền đổi thửa phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn

Như tin đã đưa, vừa qua, UBND tỉnh Bắc Ninh phối hợp với Bộ Nông nghiệp & PTNT, Bộ Tài nguyên- Môi trường tổ chức diễn đàn Khuyến nông @ công nghệ chuyên đề “Dồn điền đổi thửa phục vụ CNH, HĐH nông nghiệp - nông thôn”. Phóng viên Báo Bắc Ninh đã trao đổi với một số đại biểu xung quanh vấn đề này.

Yếu tố quan trọng góp phần Công nghiệp hóa, Hiện Đại Hóa Nông Nghiệp - Nông thôn

(Ông Hồ Xuân Hùng, Thứ trưởng Bộ NN & PTNT)

Nghị định 64 của Chính phủ về giao quyền sử dụng đất lâu dài cho hộ gia đình, cá nhân được coi là động lực thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, tạo lập cho người nông dân yên tâm sản xuất, tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm. Dồn điền đổi thửa (DĐĐT) là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, là hướng đi tất yếu đưa nền nông nghiệp vốn rất manh mún, nhỏ lẻ phát triển thành sản xuất hàng hóa, quy mô lớn. Bắc Ninh là một trong những địa phương thành công trong công tác DĐĐT. Tuy nhiên, để thúc đẩy hơn nữa quá trình này tỉnh cần phải tiến hành rà soát, đánh giá, rút kinh nghiệm những đơn vị đã tiến hành DĐĐT, có giải pháp hỗ trợ cho các địa phương và các hộ dân, tăng cường tuyên truyền, vận động để nông dân thấy được lợi ích của DĐĐT, từ đó tự nguyện tham gia. Gắn việc DĐĐT với việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, phát triển công nghiệp chế biến, ngành nghề dich vu seo vụ, công nghiệp nông thôn, giải quyết việc làm, tăng thu nhập và nâng cao đời sống cho người dân. DĐĐT không chỉ có lợi ích kinh tế mà còn phải tính đến lợi ích xã hội nhằm tăng tình đoàn kết giữa xóm làng. 

Dồn điền đổi thửa gắn với quy hoạch sử dụng đất đai

(Ông Đỗ Đức Đôi, Phó Vụ trưởng Vụ Đăng ký và thống kê đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường)

Hiện nay, tình trạng đất nông nghiệp ngày càng giảm đi đang là nỗi lo của nhiều người về vấn đề an ninh lương thực. Khắc phục tình trạng trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã gợi ý các địa phương căn cứ nhu cầu sử dụng phân bố hợp lý quỹ đất cho việc phát triển ngành nghề, lĩnh vực; rà soát và bổ sung chính sách đất đai, nhất là những chính sách cho sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, tạo môi trường thuận lợi tích tụ ruộng đất, phát triển nông nghiệp hàng hoá, xây dựng nông thôn mới. Bộ cũng đã có công văn đề nghị UBND các tỉnh đẩy nhanh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong đó ưu tiên cấp giấy chứng nhận sử dụng đất cho các địa phương thực hiện DĐĐT. Do vậy, các địa phương khi tiến hành DĐĐT phải căn cứ quy hoạch tổng thể của tỉnh về việc phát triển công nghiệp, đô thị, giao thông. Những diện tích nào không sử dụng phát triển công nghiệp, đô thị, giao thông thì tiến hành lập kế hoạch DĐĐT. Vùng đã quy hoạch KCN, đô thị, giao thông vẫn còn diện tích đất nông nghiệp cần khuyến khích DĐĐT, thuê mượn đất xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp đô thị (khu sản xuất nông nghiệp sinh thái, sản xuất rau an toàn, sản xuất hoa cao cấp).

Giúp nông dân áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp

(Ông Nguyễn Văn Tuế, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh)

Từ khi tái lập  đến nay, tỉnh đã có nhiều chính sách phát triển sản xuất nông nghiệp, đặc biệt theo hướng phát triển nông nghiệp hàng hóa, song do nhiều nguyên nhân, kết quả đạt được còn hạn chế. Trong đó vấn đề quan trọng là đất canh tác của nông hộ hiện nay bị chia quá nhỏ lẻ, manh mún. Mỗi nông hộ có trung bình không quá 3.500 m2 đất canh tác, nhưng lại được chia nhỏ thành hơn 10 mảnh ruộng rải khắp các cánh đồng. Do vậy, việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, nhất là cơ giới hóa, hiện đại hóa các khâu của sản xuất nông nghiệp bị hạn chế. Hiệu quả đem lại từ áp dụng các tiến bộ kỹ thuật còn thấp, không có ý nghĩa lớn. Điều này dẫn tới không xây dựng được các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn. DĐĐT gắn với quy hoạch lại hệ thống bờ vùng, bờ thửa, giao thông, kênh mương nội đồng và mở rộng diện tích mỗi thửa ruộng sẽ giúp nông dân tăng cường áp dụng các tiến bộ kỹ thuật nhất là cơ giới hoá khâu làm đất, gieo sạ, thu hoạch và vận chuyển nông sản. Đây là nhân tố tiền đề quan trọng để thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hàng hóa trong xu thế hội nhập hiện nay.

Mang lại hiệu quả thiết thực cho nông dân

(Bà Tạ Thị Lan, HTX Trúc ổ, xã Mộ Đạo, huyện Quế Võ)

Năm 2005, xã Mộ Đạo thí điểm DĐĐT tại thôn Trúc ổ, gắn liền với quy hoạch lại hệ thống giao thông, bờ vùng và kênh mương nội đồng rất thuận lợi cho vận chuyển nông sản, đưa cơ giới hoá vào sản xuất và tưới tiêu nước. Gia đình tôi có hơn 1 mẫu ruộng nhưng trước kia bị xé nhỏ thành 15 thửa, sau khi dồn ô đổi thửa còn 3 thửa, trong đó thửa lớn nhất hơn 6 sào. Nhờ vậy đã tạo thuận tiện trong khâu sản xuất, giảm công lao động, chi phí, cảnh quan đồng ruộng cũng đẹp đẽ hơn, nhiều cánh đồng liền vườn, liền thửa, giảm hẳn việc rắc rối khi lấy nước tưới. Đường giao thông được mở rộng thuận lợi cho bà con thăm đồng, thu hoạch, vận chuyển nông sản… Đây là điều kiện cho HTX quy hoạch, xây dựng và phát triển các vùng sản xuất hàng hoá. Trước kia khi HTX xây dựng vùng sản xuất giống lúa 3-5 ha phải cần tới hàng trăm hộ tham gia. Đến nay, chỉ cần 7-10 hộ tham gia cũng có thể xây dựng được vùng sản xuất giống quy mô. Việc xây dựng vùng sản xuất lúa hàng hoá cũng thuận lợi hơn, đặc biệt là việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật trong sản xuất.

Cần có sự đồng thuận từ người dân

(Ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Phong)

Những năm gần đây đất nông nghiệp Yên Phong bị thu hẹp do quá trình công nghiệp hóa đô thị hóa, do vậy để nâng cao năng suất trên diện tích canh tác, Huyện ủy, UBND huyện có chủ trương, khuyến khích nhân dân thực hiện chuyển đổi từ ô thửa nhỏ thành ô thửa lớn. Năm 2007, huyện xây dựng kế hoạch về thực hiện “dồn điền đổi thửa” đất nông nghiệp và đưa chăn nuôi ra khỏi khu dân cư giai đoạn 2007-2010. Tất cả các thôn đã họp bàn và được nhân dân đồng tình ủng hộ cao. 2/4 thôn tại xã điểm Thụy Hòa là Lạc Nhuế, Đông Tảo đã DĐĐT được gần 200 ha. Trước khi DĐĐT, mỗi hộ có từ 17 đến 21 thửa ruộng, nay mỗi hộ còn 1-3 thửa, thửa to nhất 12 đến 17 sào. Nhờ thực hiện DĐĐT, các địa phương trên đã hình thành nhiều vùng sản xuất hàng hóa, bước đầu đưa chăn nuôi ra khỏi khu dân cư, tư tưởng nhân dân phấn khởi. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, vẫn còn một số khó khăn như: Tư tưởng một số hộ dân chưa thông suốt; đội ngũ cán bộ một số cơ sở yếu, ngại khó, ngại va chạm; kinh phí đầu tư hạn chế... Bởi vậy chúng tôi nhận thấy cần phải làm tốt công tác vận động, tuyên truyền, thuyết phục (đây là khâu quan trọng, quyết định), phải làm cho nhân dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa, nội dung, phương pháp, cách thức, hiệu quả của việc thực hiện DĐĐT; thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở, công khai bàn bạc để nhân dân đi đến thống nhất cao; Làm tốt công tác quy hoạch đồng ruộng, đường kênh, mương, vùng sản xuất; đội ngũ cán bộ phải nhiệt tình, vô tư, khách quan, tinh thần phải quyết tâm cao vì lợi ích của dân làng. Điều cần thiết là phải có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ cấp trên, có hỗ trợ kinh phí, giúp đỡ về công tác chuyên môn của các ngành trong quy hoạch thì DĐĐT mới đạt kết quả cao.

Tuấn-Hà (Thực hiện)