Giải tỏa vi phạm công trình thủy lợi, cần mạnh tay

Hiện nay, tình trạng vi phạm hành lang bảo vệ công trình thuỷ lợi trên địa bàn tỉnh xảy ra phổ biến và phức tạp, có khu vực đã đến mức báo động. Các vi phạm không những làm suy giảm chất lượng công trình mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp, nhất là vấn đề tiêu úng trong vụ mùa này.

Theo đánh giá sơ bộ của 2 Công ty Khai thác Công trình Thuỷ lợi (KTCTTL), toàn tỉnh hiện có 1940 trường hợp vi phạm hành lang bảo vệ công trình thuỷ lợi, chủ yếu là các hoạt động xây nhà ở, nhà tạm trên mái, bờ kênh, trồng cây trên đỉnh bờ kênh, đắp bờ bao nuôi trồng thuỷ sản, đổ rác thải nước bẩn vào lòng kênh, dựng đăng đó… xảy ra tập trung ở những nơi đông dân cư, đô thị hoá, KCN, làng nghề và các vùng chuyển đổi nuôi trồng thuỷ sản. Tình trạng này đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến ổn định công trình thuỷ lợi, khả năng tiêu nước, gây nên tình trạng ngập úng, ô nhiễm môi trường. Trong đó có 40 trường hợp phát sinh từ đầu năm đến nay. Mặc dù 2 Công ty KTCTTL và các địa phương có nhiều cố gắng trong công tác bảo vệ, giải toả, khơi thông dòng chảy nhưng tình trạng vi phạm vẫn diễn biến phức tạp và có chiều hướng ngày càng gia tăng. Công ty KTCTTL Bắc Đuống và Nam Đuống đã tiến hành kiểm tra, lập biên bản tất cả các trường hợp vi phạm và có xác nhận của chính quyền địa phương, song công tác giải quyết mới chỉ dừng lại ở việc lập biên bản mà chưa có biện pháp xử lý thích đáng. Kết quả mới giải toả được một số vi phạm nhỏ như: đăng đó, vớt bèo… các vi phạm lớn như làm nhà, lều quán, đắp ao trong phạm vi hàng lang bảo vệ chưa giải quyết dứt điểm, còn tồn động từ nhiều năm trước. Về phía chính quyền địa phương các cấp, công tác tuyên truyền giáo dục về Pháp lệnh khai thác bảo vệ CTTL, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến mọi tổ chức và cộng đồng dân cư chưa được quan tâm đúng mức. Nhận thức về việc bảo vệ CTTL ở một số địa phương, các tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân còn hạn chế, dẫn đến việc vi phạm ngày càng nghiêm trọng. Sự phối kết hợp giữa tổ chức quản lý công trình với chính quyền địa phương thiếu chặt chẽ, các vi phạm không được giải quyết dứt điểm. Việc  nạo vét, khơi thông kênh tưới, tiêu nội đồng, sông nội địa chưa quan tâm đầu tư thoả đáng.

Để bảo đảm thực hiện nhiệm vụ tiêu úng vụ mùa này, ngành Nông nghiệp cần phối hợp với UBND các huyện, thành phố tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc xử lý, giải quyết dứt điểm các vi phạm mới phát sinh. Đồng thời tổ chức cắm mốc chỉ giới cho các CTTL. Lập hồ sơ pháp lý, phân loại, từng bước xử lý các vi phạm từ năm 2007 trở về trước. Có thể dùng biện pháp cưỡng chế cương quyết với những trường hợp chây ì, cố tình làm ảnh hưởng đến việc tiêu thoát của dòng chảy. Đặc biệt nhanh chóng giải quyết các vi phạm nghiêm trọng như: Kênh Kim Đôi, khu vực xã Nam Sơn (thành phố Bắc Ninh), Công ty Cổ phần đầu tư phát triển đô thị Kinh Bắc, san lấp KCN nhưng đặt cống nắn dòng nhỏ hẹp gây ách tắc dòng chảy; Kênh tiêu T7 (xã Tam Sơn, Từ Sơn) có 14 hộ xây dựng nhà và ngâm gỗ kín lòng kênh; Kênh tưới chính Ngọc Quan (KCN Lâm Bình, Lương Tài) xây cầu qua kênh không xin phép, đào móng cầu gây ảnh hưởng đến việc dẫn nước của toàn tuyến; Kênh tiêu đường 16 (Đông Phong, Yên Phong) 4 hộ lấn lòng kênh tại vị trí cầu Đông Yên; sông Húc, đoạn qua xã Đại Đồng (Tiên Du), Công ty Vật liệu xây dựng Hà Nội san lấp kênh tiêu ách tắc dòng chảy.….Đối với các tuyến kênh tiêu bị bồi lắng do bùn đất, bèo tây, sen, rác và đắp bờ ngăn nuôi trồng thuỷ sản cũng gây ách tắc (tập trung chủ yếu ở Lương Tài, Gia Bình, Thuận Thành)… UBND các xã sớm có biện pháp huy động nhân lực địa phương tổ chức khơi thông dòng chảy, bảo đảm thông thoáng từ đồng ruộng đến công trình đầu mối.

Hệ thống công trình thuỷ lợi qua nhiều năm khai thác, phục vụ đã xuống cấp, lại bị tác động của các vi phạm sẽ rất khó khăn trong việc chống úng. Trong trường hợp mưa lớn tập trung sẽ gây ngập úng trên diện rộng. Vì vậy, để bảo vệ sản xuất, nâng cao khả năng tiêu thoát nước, ngành chức năng, đặc biệt chính quyền các địa phương vào cuộc quyết liệt hơn nữa, có biện pháp mạnh để giải toả dứt điểm các vi phạm công trình thuỷ lợi.

Bài, ảnh: Thái Uyên