Giáo sư - Tiến sỹ khoa học Vũ Đình Huy

 Phường Đáp Cầu (thành phố Bắc Ninh) có hàng chục dòng họ, lớn nhất là họ Ngô và họ Hạ. Năm 2007, một người con của Đáp Cầu được vinh danh, Hội đồng giáo sư nhà nước công nhận chức danh: Giáo sư hóa học-Đó là Viện sĩ, tiến sĩ khoa học Vũ Đình Huy.

*Nhà khoa học hàng đầu về ăn mòn kim loại

Vũ Đình Huy sinh năm 1943 tại Đáp Cầu. Năm 1965 (22 tuổi) ông tốt nghiệp loại ưu ngành hóa học tại trường Đại học sư phạm Hà Nội. Năm 1971 (28 tuổi) ông tốt nghiệp loại ưu chuyên ngành Hóa Lý tại trường Đại học Tổng hợp Hà  Nội. Với hai tấm bằng Đại học trong tay, Vũ Đình Huy có thể yên tâm vào đời, danh vọng và tiền bạc có thể đến với ông trong một thời gian ngắn. Nhưng nhà Khoa học tương lai này chưa bao giờ thỏa mãn với vốn tri thức của mình. Ông hiểu rõ rằng: bể học là mênh mông, vô tận. Muốn đóng góp được nhiều cho đất nước, cho nhân dân thì còn phải học nữa, học mãi, học suốt đời. Từ năm 1965 đến 1979, Vũ Đình Huy vừa tham gia giảng dạy, nghiên cứu tại trường Trung học Giao thông thủy bộ, Viện khoa học Việt Nam, vừa nỗ lực trau dồi kiến thức, học thêm tiếng Nga, tiếng Đức, tiếng Anh, tiếng Pháp. Năm 1980 ông làm nghiên cứu sinh tại Liên Xô. Vượt qua muôn vàn khó khăn, năm 1983 Vũ Đình Huy đã bảo vệ xuất sắc luận án Tiến sĩ hóa học tại Viện Hàn Lâm khoa học Nga với số phiếu tuyệt đối (17/17 phiếu).

Về nước công tác tại Viện khoa học Việt Nam được 6 năm, Vũ Đình Huy lại du học Liên Bang Nga lần thứ hai (1989-1992). Năm 1992 ông đã bảo vệ xuất sắc luận án Tiến sĩ khoa học tại Viện Hàn Lâm khoa học Nga với số phiếu tuyệt đối (18/18 phiếu). Chủ tịch Hội đồng chấm luận án Tiến sĩ khoa học Liên bang Nga I.M PôLuCaRốp đã nhận xét: “Vũ Đình Huy là một chuyên gia uyên bác, một nhà bác học nổi tiếng, có uy tín trong giới khoa học Nga và nhiều nước trên thế giới”.

Như vậy, chưa đầy 50 tuổi, với hai bằng cử nhân, hai bằng tiến sĩ, 40 công trình khoa học đã được công bố trên thế giới, Vũ Đình Huy đã trở thành nhà khoa học hàng đầu và duy nhất của Việt Nam trong lĩnh vực: “Ăn mòn kim loại trong khí quyển ở những miền nhiệt đới”. Đây cũng chính là một công trình khoa học lớn của Vũ Đình Huy, viết bằng tiếng Nga, dày 240 trang, trích dẫn 624 tài liệu bằng 5 ngoại ngữ. Sách được phát hành rộng rãi ở nhiều nước Châu Âu và Châu Mỹ, được giới khoa học đánh giá rất cao. Chính vì vậy ông đã được Viện Hàn Lâm khoa học Nga phong học hàm: “Nhà khoa học hàng đầu” năm 1993. Hai năm sau (1995) Vũ Đình Huy được công nhận là Viện sĩ Viện Hàn Lâm khoa học New.York (Mỹ). Từ đó, nhiều viện khoa học lớn trên thế giới đã mời ông sang làm việc với chế độ ưu đãi đặc biệt. Cánh cửa của phú quý và danh vọng đã nhiều lần mời gọi ông. Nhưng nhà khoa học trẻ, chàng trai của vùng quê Kinh Bắc tài hoa này lại kiên quyết trở về nước. Ông muốn tài năng của mình được trực tiếp phục vụ cho dân tộc, cho Tổ quốc Việt Nam.

Từ năm 1996, công tác tại Liên doanh dầu khí VietsoVpetro, Vũ Đình Huy vừa nghiên cứu khoa học vừa tham gia giảng dạy tại các trường Đại học. Ông cũng tham gia tích cực vào việc nghiên cứu, bảo vệ nhiều công trình lớn như: Đường dây cao thế 500KV Bắc Nam, Công trình khắc phục Cầu Rào (Hải Phòng). Vũ Đình Huy còn được mời tham dự nhiều hội nghị khoa học lớn ở châu á và thế giới.

Hiện nay, Viện sĩ-Giáo sư-Tiến sĩ khoa học Vũ Đình Huy 65 tuổi vẫn tham gia giảng dạy tại các trường đại học ở thành phố Hồ Chí Minh. Một điều thú vị là: Ngoài 90 công trình khoa học đã được công bố trong nước và quốc tế, Vũ Đình Huy còn là tác giả của hai tập thơ, là Hội viên Hội VHNT tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Hội viên Hội VHNT Việt Nam tại Liên Bang Nga...

* Nhà khoa học say thơ như một nhà thơ

Là một người con của vùng quê Kinh Bắc, lớn lên trong lời ru ngọt ngào của mẹ và của hàng trăm làn điệu dân ca quan họ đằm thắm, Vũ Đình Huy, đã âm thầm mê đắm nàng thơ ngay từ thuở thiếu thời. Những bài thơ đầu đời viết từ khi 16-18 tuổi. Tiếp đó là thơ thời sinh viên. Rồi thơ khi du học nước ngoài, thơ khi đã trở thành tiến sĩ khoa học. Năm 2001, ông xuất bản tập thơ: “Đêm trăng sao” (NXB Văn học) trong sự ngỡ ngàng của bạn bè và đồng nghiệp. Nhà thơ Trần Đăng Khoa nhận xét: “Viện sĩ Vũ Đình Huy xứng đáng là một nhà thơ. Anh đến với thơ trước khi đến với khoa học. Ta nhận thấy trong thơ anh một bầu thiên nhiên trong trẻo, một tấm lòng đôn hậu, chân thành, một tình cảm sâu nặng với bạn bè, với người thân, với quê hương đất nước...”.

Năm 2008, Vũ Đình Huy đã trình làng tập thơ thứ hai: “Xanh bước thời gian” (NXB Hội Nhà văn Việt Nam). Bạn bè khoa học và văn nghệ vui mừng đều gọi ông là thi sĩ. Thơ ông một lần nữa lại chinh phục người đọc bởi sự chân thành, đằm thắm, đôn hậu và cũng đầy trải nghiệm. Trong chuyến về thăm quê gần đây, hành trang của Vũ Đình Huy là vài trăm cuốn thơ dành tặng bạn bè. Với tư cách là nhà khoa học,Vũ Đình Huy đã thành danh. Với tư cách là một nhà thơ, ông đang được đón nhận với những tình cảm thân yêu nhất.

            Nguyễn Anh Thuấn

            Tạp chí Người Kinh Bắc