Gửi một mùa hoa

Không thơm ngát như lan, không nồng nàn như hoa sữa; chỉ thoảng qua mà thơm sâu miền ký ức - hương bưởi dịu dàng lắng đọng nhịp thời gian...

Mỗi độ xuân sang, vào khoảng trung tuần tháng Giêng, tháng hai âm lịch, khi các loài cây khác mới lấm tấm chồi non, lộc biếc thì hoa bưởi đã kịp nở trắng sân vườn. Hoa rơi rơi trắng ngập lối đi, hoa vương nhẹ trên tóc người thiếu nữ...

Đã có rất nhiều thi sĩ sử dụng mùi hương mộc mạc, quê mùa ấy để thể hiện tình yêu thủy chung, đằm thắm như cô gái trong thơ Phan Thị Thanh Nhàn với chàng trai “ngày mai ra trận”: “Chỉ mùi hương đầm ấm thanh tao/Không dấu được cứ bay đi dịu nhẹ/Cô gái như chùm hoa lặng lẽ/Nhờ hương thơm nói hộ tình yêu” (Hương thầm). Với thi sĩ Tô Hùng thì dư hương ấy lại gợi về những mảng ký ức quê xa: “Chân anh đi khắp rừng khắp núi/Mỗi nẻo đường mỗi xóm làng xa/Hẳn đâu cũng thơm mùi hoa bưởi/Hương vị non sông, hương vị quê nhà...” (Mùa hoa bưởi).  

Trong ký ức của những đứa trẻ quê tôi - miền quê nghèo nằm ven con sông Cầu quanh năm phù sa đỏ lở vẫn còn đọng lại hình ảnh các bà, các mẹ dịu dàng níu giữ hương bưởi trong những ấm trà thơm phảng phất; trong bát chè bưởi mát thanh ngày nắng mới; hay dư vị khó phai của những tấm mía vàng ươm ướp hương hoa bưởi... Ngày ấy, nội thường giao cho chúng tôi nhiệm vụ thu gom hoa bưởi trong vườn để ướp hương bột sắn, ướp trà tiếp khách. Nội bảo, tốt nhất nên lựa những bông cứng, đài to, tươi tắn vừa chớm nở. Xong xuôi đâu đấy, lũ trẻ con tranh nhau nhặt những cánh hoa rơi rụng, bày lên những khoanh lá chuối chơi đồ hàng, giả làm kẻ bán người mua tíu tít mảnh sân vườn...

Cô gái nhà bên lại có thói quen dùng hoa bưởi đun nước gội đầu. Những cánh trắng mỏng manh vương trên mái tóc em dài đen nhánh; mỗi khi quay hong tóc cho khô, hương đồng nội dịu dàng tan trong gió, thấm đẫm từng giọt mưa xuân vương vấn mãi bên lòng.

Theo thời gian, cuộc sống hiện đại cuốn con người vào những vòng quay hối hả, khiến cho chẳng mấy ai còn giữ thói quen dùng hoa bưởi để ướp mía, ướp trà. Lũ trẻ cũng không còn háo hức nhặt cánh hoa vương như thời thơ dại.

Những bóng người bước vội - đâu kịp nhìn hoa bay!

Mùa hoa bưởi! Có cô gái ngập ngừng gửi tình yêu trong hương thầm lặng lẽ. Có chàng trai thương nhớ lối quen xao xác trắng quê nhà... Để người em vẫn dịu dàng nhặt hoa ép vào mái tóc; kẻ tha hương lặng ngắm hoa bay buông lạc phím cung sầu...