Hiệu quả công tác đấu thầu qua mạng

Đấu thầu qua mạng là hoạt động nhằm đảm bảo mục tiêu cạnh tranh công bằng, minh bạch, tiết kiệm và nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu. Từ khi triển khai đến nay, tỉnh Bắc Ninh đạt nhiều kết quả tích cực song vẫn còn những điểm “nghẽn” cần giải quyết để tiếp tục nâng cao hiệu quả.

Các nhà thầu thi công tuyến Đường tỉnh 287 (đoạn từ QL.38 mới, huyện Tiên Du đến QL.18, huyện Quế Võ).

Ban Quản lý dự án (QLDA) Xây dựng Giao thông (Sở GTVT tỉnh) là một trong những đơn vị thực hiện khá nghiêm túc lộ trình áp dụng đấu thầu qua mạng giai đoạn 2016-2025. Năm 2019, trong số 57 gói thầu (33 gói đấu thầu rộng rãi và 24 gói chỉ định thầu) mà đơn vị tiến hành, có 14 gói thầu được triển khai thông qua hình thức đấu thầu qua mạng. Nhiều gói thầu xây lắp đấu thầu qua mạng chọn được những nhà thầu có năng lực, tỷ lệ tiết kiệm chi phí cao. Điển hình như các gói thầu xây lắp mở rộng cầu Đại Phúc (thành phố Bắc Ninh), cầu Đồng Xép 2 (thị xã Từ Sơn). Trong đó, cầu Bồ Sơn tỷ lệ tiết kiệm đạt gần 3,6%, cầu Đồng Xép 2 tiết kiệm 3,03% so giá trị thiết kế; các nhà thầu đều là những đơn vị có uy tín, năng lực.

Ông Nguyễn Hữu Quang, Phó Giám đốc Ban cho biết: “Ưu điểm của đấu thầu qua mạng là tiết kiệm thời gian, chi phí, giảm nhân lực phát hành hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu. Việc mua hồ sơ, kê khai và hoàn thiện giấy tờ với khối lượng lớn đều có thể thực hiện thông qua chương trình đấu thầu trên mạng. Bên cạnh đó, nhà thầu không tiếp xúc trực tiếp với chủ đầu tư, bên mời thầu đăng tải thông tin trực tuyến nên dễ giám sát, giảm tiêu cực trong đấu thầu. Ngoài ra, chủ đầu tư cũng dễ dàng quản lý thông tin nhà thầu, hồ sơ các dự án”.
Theo đánh giá của Sở Kế hoạch và Đầu tư, tình hình triển khai đấu thầu qua mạng có nhiều thuận lợi nhờ sự ủng hộ của các cấp, ngành các văn bản chỉ đạo kịp thời ban hành, đôn đốc các chủ đầu tư, bên mời thầu trực thuộc triển khai đấu thầu qua mạng theo lộ trình quy định. Chỉ tính riêng năm 2019, trong số 1.604 gói thầu thuộc phạm vi ĐTQM trên địa bàn tỉnh đã có 787 gói thầu ĐTQM đạt tỷ lệ 49,1% tổng số gói thầu) và đạt 42,6% tổng giá trị gói thầu trong phạm vi ĐTQM, đứng thứ 5 toàn quốc. Phần lớn các gói thầu đều được đấu thầu rộng rãi theo quy định, được đăng tải thông tin đấu thầu trên trang hệ thống đấu thầu điện tử quốc gia, bảo đảm tính cạnh tranh, minh bạch, tạo sự bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Qua đó khuyến khích được các nhà thầu có kinh nghiệm, năng lực tham gia dự thầu, góp phần không nhỏ vào hiệu quả sử dụng vốn đầu tư của nhà nước, chống thất thoát, lãng phí. Cùng với đó, các ngành, địa phương, các đơn vị tư vấn, thi công... cũng không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn, cập nhật thông tin, tăng cường nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin để bảo đảm đủ điều kiện thực hiện nhiệm vụ theo quy định.
Tuy nhiên, công tác lựa chọn nhà thầu qua mạng còn có một số khó khăn, hạn chế khi thực hiện do kiến thức, kinh nghiệm của cán bộ làm công tác đấu thầu còn thiếu và yếu, nhất là kiến thức về công nghệ thông tin và ở cấp huyện, xã. Cách thức đấu thầu còn phức tạp với nhiều loại giấy tờ, văn bản, thông tin mời thầu thiếu rõ ràng; hạ tầng công nghệ thông tin chưa hoàn chỉnh, ảnh hưởng đến công tác dự thầu của doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ hoặc siêu nhỏ. Trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, dung lượng hồ sơ mời thầu và hồ sơ dự thầu bị hạn chế dẫn đến những khó khăn trong việc đính kèm của các gói thầu xây lắp có nhiều bản vẽ, gây trở ngại cho người sử dụng. Đối với địa phương hầu hết là dự án nhóm C và báo cáo kinh tế kỹ thuật, nên việc quy định gói thầu quy mô nhỏ, phương thức lựa chọn nhà thầu 1 giai đoạn, 1 túi hồ sơ chưa phù hợp. Một nguyên nhân nữa là các địa phương cũng e ngại vì khi đấu thầu qua mạng nhà thầu hoàn toàn có khả năng mượn hồ sơ năng lực của các cá nhân, đơn vị khác mà cơ quan mời thầu không kiểm soát được năng lực thực tế của nhà thầu…