Hướng dẫn bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở hộ gia đình

Nhiều vụ cháy nổ liên tiếp xảy ra gần đây với con số thương vong và thiệt hại tài sản lớn đang gióng lên hồi chuông báo động về công tác phòng cháy, chữa cháy (PCCC) tại các khu dân cư.

Để phòng tránh những tai nạn thương tâm xảy ra, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH (Bộ Công an) có Công văn số 1659/BCA-C66 hướng dẫn bảo đảm an toàn PCCC đối với nhà ở của hộ gia đình. Đối với địa bàn tỉnh, Cảnh sát PC và CC tỉnh chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh và các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai hướng dẫn các hộ gia đình (không thuộc nhà chung cư) thực hiện một số nội dung sau:

1. Tuyên truyền, hướng dẫn hộ gia đình thực hiện các quy định về bảo đảm điều kiện an toàn PCCC, bao gồm:

- Đôn đốc nhắc nhở thành viên trong hộ gia đình thực hiện quy định của pháp luật về PCCC; nghiên cứu, nắm vững kiến thức cơ bản về PCCC, thoát nạn, cứu người trong đám cháy, sơ cứu ban đầu.

- Thường xuyên tự kiểm tra, phát hiện và khắc phục kịp thời nguy cơ gây cháy, nổ, nguồn lửa, nguồn nhiệt.

- Phối hợp với cơ quan, tổ chức và hộ gia đình khác trong việc bảo đảm điều kiện an toàn về PCCC; quản lý chặt chẽ và sử dụng an toàn chất dễ gây cháy, nổ.

- Sử dụng phương tiện chữa cháy thông dụng và phương án thoát nạn phù hợp khi có sự cố cháy, nổ.

2. Hướng dẫn giải pháp ngăn cháy lan

- Đối với nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh có nơi chứa hàng hóa, chất nguy hiểm về cháy, nổ nên bố trí tách biệt với nơi ở, sinh hoạt.

- Đối với nơi sản xuất, kinh doanh, chứa hàng hóa, chất nguy hiểm về cháy, nổ, để phương tiện giao thông cơ giới, cần hướng dẫn giải pháp ngăn cháy với lối thoát nạn.

- Đối với nhà ở có tầng hầm, tầng nửa hầm, cần hướng dẫn giải pháp ngăn khói, ngăn cháy lan lên tầng trên qua cầu thang bộ, giếng thang máy, trục kỹ thuật thông tầng; không nên bảo quản, sử dụng chất khí, chất lỏng dễ cháy, nổ trong tầng hầm.

3. Hướng dẫn giải pháp thoát nạn

- Đối với nhà có 1 lối thoát nạn, cần hướng dẫn bố trí thêm phương án thoát nạn khác, có thể là cầu thang sắt ngoài nhà, ống tụt hoặc thang dây, dây thả chậm đặt tại ban công, lô gia, sân thượng...

- Đối với lối đi, lối thoát nạn, cần hướng dẫn giải pháp giảm thiểu đến mức thấp nhất tác động của các yếu tố nguy hiểm từ đám cháy, cụ thể:

Trên hành lang, lối thoát nạn, cầu thang thoát nạn của nhà không nên để các thiết bị, vật dụng nhô ra khỏi mặt tường ở độ cao dưới 2m (chiều cao được xác định từ sàn nhà hoặc bậc thang, chiếu nghỉ đến mép dưới của thiết bị, vật dụng) và các ống dẫn chất lỏng, chất khí dễ cháy.

Cầu thang bộ thoát nạn trong nhà nên sử dụng vật liệu không cháy hoặc khó cháy; hạn chế cầu thang xoắn ốc.

Lối thoát nạn từ cầu thang bộ tại tầng 1 nên bố trí thoát ra ngoài trực tiếp hoặc qua lối đi an toàn có đủ chiều rộng cho người di chuyển thuận lợi. Không nên để phương tiện, hàng hóa, đồ dùng, vật liệu dễ cháy hoặc nguồn lửa, nguồn nhiệt tại lối thoát nạn hoặc liền kề.

Cửa đi ra ngoài nhà tại tầng 1 nên sử dụng cửa có bản lề (cửa cánh), hạn chế lắp đặt cửa trượt, cửa cuốn; nên bố trí nơi để chìa khóa, dụng cụ phá dỡ thông thường (búa, rìu, xà beng...) trong nhà để kịp thời mở cửa khi xảy ra sự cố cháy nổ. Trường hợp lắp đặt cửa cuốn thì cần có bộ lưu điện và bộ tời bằng tay để mở cửa khi mất điện hoặc động cơ bị hỏng.

- Đối với nhà ở có ban công, lô gia hoặc cửa sổ ở mặt tiếp giáp với đường giao thông, cần bảo đảm thông thoáng để thoát nạn khi cần thiết; trường hợp lắp đặt lồng sắt, lưới sắt thì nên bố trí ô cửa để thoát nạn khi có cháy, nổ. Việc lắp đặt biển quảng cáo bên ngoài nhà cần bảo đảm an toàn PCCC và thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành.

- Đối với tầng mái (sân thượng), nên có lối lên từ tầng dưới qua cầu thang hoặc ô cửa có kích thước đủ rộng để có thể di chuyển lên tầng mái và tính toán đến khả năng thoát nạn sang nhà liền kề.

4. Hướng dẫn bảo đảm an toàn trong quản lý, sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt

- Tại nơi đun nấu, không nên để hàng hóa, chất dễ cháy gần nơi đun nấu.

Khi sử dụng bếp, cần lưu ý:

Đối với bếp gas: cần tắt bếp và đóng van bình gas khi không sử dụng; thường xuyên kiểm tra ống dẫn gas, van khóa, van an toàn để kịp thời thay thế khi bị hư hỏng. Vị trí đặt bình gas, bếp gas cần bảo đảm thông thoáng và không để gần các thiết bị điện, thiết bị sinh lửa, sinh nhiệt; nên lắp đặt đầu báo dò khí gas tại khu vực đặt bình gas, bếp gas. Trường hợp sử dụng hệ thống cấp khí đốt trung tâm cần thiết kế, lắp đặt, nghiệm thu theo đúng quy định của tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành.

Đối với bếp điện (bếp từ, hồng ngoại...) cần bố trí đường dây điện phù hợp với công suất của bếp và có thiết bị đóng, ngắt, bảo vệ (cầu dao, aptomat...).

Đối với bếp dầu: thường xuyên lau chùi sạch sẽ; không rót dầu vào bếp khi bếp đang cháy; không dùng xăng làm nhiên liệu cho bếp dầu.

- Tại khu vực thờ cúng:

Vách trần nhà nên sử dụng vật liệu không cháy hoặc khó cháy. Đèn, bát hương, nến khi thắp cần đặt chắc chắn trên mặt phẳng để tránh bị đổ vỡ, trường hợp đặt trên vật dụng khác thì nên sử dụng vật dụng là loại không cháy hoặc khó cháy (miếng lót bằng kim loại, bát, đĩa, cốc...); không nên thắp đèn, hương, nến khi đi ngủ hoặc không có người ở nhà.

Khi đốt vàng mã nên có người trông coi; nơi đốt vàng mã cần được che chắn tránh cháy lan hoặc bị gió cuốn tàn lửa.

5. Hướng dẫn bảo đảm an toàn trong lắp đặt, sử dụng hệ thống điện gia đình

- Hệ thống điện cần được thiết kế, lắp đặt bảo đảm đủ công suất cấp cho các thiết bị sử dụng, có thiết bị đóng, ngắt, bảo vệ (cầu dao, cầu chì, aptomat...) cho hệ thống điện chung toàn nhà, từng tầng, nhánh và thiết bị tiêu thụ điện có công suất lớn (điều hòa, bình nóng lạnh...), cầu dao, aptomat nên lắp đặt tại vị trí thuận tiện cho việc ngắt điện.

- Khi lắp đặt thêm thiết bị tiêu thụ điện, cần tính toán tránh gây quá tải; không nên sử dụng nhiều thiết bị điện trên cùng một ổ cắm.

- Khi lắp đặt các thiết bị điện sinh nhiệt lớn (đèn sưởi, quạt sưởi, lò nướng...) cần có khoảng cách an toàn đến các vật dụng dễ cháy.

- Kiểm tra và tắt các thiết bị điện khi không sử dụng trước khi đi ngủ hoặc ra khỏi nhà.

- Nên bố trí tách biệt hệ thống điện của khu vực sản xuất, kinh doanh với các khu vực khác của nhà.

- Thường xuyên kiểm tra, sửa chữa, thay thế thiết bị điện bị hư hỏng hoặc không bảo đảm an toàn.

6. Hướng dẫn bảo đảm an toàn trong sắp xếp, bảo quản tài sản, vật dụng, chất cháy

- Không nên để xăng, dầu, khí đốt, chất lỏng dễ cháy ở trong nhà; trường hợp cần thiết thì chỉ nên dự trữ số lượng tối thiểu đáp ứng nhu cầu sử dụng và bảo quản ở nơi thông thoáng, cách xa nguồn lửa, nguồn nhiệt.

- Ô tô, mô tô, xe gắn máy, máy phát điện và phương tiện khác có sử dụng xăng dầu, chất lỏng dễ cháy cần để cách xa nơi đun nấu, nguồn lửa, nguồn nhiệt.

- Sắp xếp, bảo quản tài sản, vật dụng theo từng loại bảo đảm gọn gàng, không cản trở lối đi, lối thoát nạn; không nên để hàng hóa, chất cháy gần ổ cắm điện, công tắc, aptomat, thiết bị tiêu thụ điện sinh nhiệt.

- Hàng hóa dễ cháy cần bố trí trong khu vực hoặc phòng riêng và loại trừ yếu tố có thể dẫn đến tự cháy do phát sinh nhiệt hoặc do phản ứng hóa học giữa các chất.

7. Hướng dẫn trang bị phương tiện chữa cháy

Hộ gia đình nên tự trang bị phương tiện chữa cháy phù hợp với đặc điểm hoạt động và điều kiện của từng hộ gia đình như bình chữa cháy, đèn chiếu sáng sự cố, mặt nạ lọc độc, thang dây, dụng cụ phá dỡ... Trường hợp nhà ở kết hợp với sản xuất, kinh doanh thì trang bị phương tiện PCCC phù hợp với quy mô, tính chất, đặc điểm hoạt động sản xuất, kinh doanh.