Khai thác hiệu quả tài nguyên nước-vấn đề cấp thiết của Từ Sơn

Phát triển công nghiệp và đô thị hóa, gây ra những tác động tiêu cực tới môi trường nước, đặt ra nhiều thách thức cho công tác quản lý, sử dụng nguồn tài nguyên nước (TNN) của thị xã Từ Sơn. Vì vậy, việc xây dựng giải pháp khai thác và sử dụng TNN tại thị xã Từ Sơn theo hướng sử dụng tổng hợp, hiệu quả là rất cấp thiết.

Qua điều tra, khảo sát, Từ  Sơn có nguồn nước mặt tương đối dồi dào, bao gồm sông Ngũ Huyện Khê, ngòi Tào Khê và hàng trăm ha mặt nước ao hồ. Trong đó tầng chứa nước áp lực yếu có trữ lượng khá phong phú, chất lượng tốt, có ý nghĩa cung cấp nước lớn để phục vụ cho nhu cầu ăn uống, sinh hoạt và sản xuất. Về thực trạng khai thác, toàn địa bàn có khoảng 12 trạm cấp nước nhỏ và hàng chục các công trình đơn lẻ do các đơn vị, cụm công nghiệp, làng nghề tự khoan.

Theo định hướng quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2020, nhu cầu sử dụng nước cho sinh hoạt, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp của Từ Sơn cũng tăng nhanh. Chỉ tính riêng lĩnh vực công nghiệp, đến năm 2015, dự báo Từ Sơn sử dụng 18,29 triệu m3 nước so với 12,62 triệu m3 nước trong giai đoạn hiện nay. Qua phương pháp cân bằng, cho thấy nguồn nước mặt trên địa bàn thị xã có khả năng cung cấp đủ cho các nhu cầu sử dụng nước theo từng giai đoạn (hiện tại, năm 2015 và 2020).

Tuy nhiên, trữ lượng khai thác nước dưới đất không đủ để cung cấp cho tất cả các nhu cầu sử dụng cho các giai đoạn mà chỉ số có thể cung cấp cho nhu cầu ăn uống sinh hoạt và một phần cho công nghiệp. Nguyên nhân chính, do dân số trên địa bàn thị xã Từ Sơn có xu hướng gia tăng, mặt khác chỉ số tiêu dùng nước sạch cũng tăng. Trong khi nhu cầu sử dụng nước ngày càng tăng, thì việc quản lý TNN vẫn còn một số tồn tại: Hệ thống chính sách chưa hợp lý, nhu cầu nước sinh thái chưa được chú ý, sự cạn kiệt TNN ngày càng gia tăng, phương thức khai thác sử dụng không hợp lý, tình trạng ô nhiễm nguồn nước…

Để bảo đảm nguồn nước phục vụ phát triển kinh tế-xã hội cần thay đổi nhận thức cộng đồng trong khai thác, sử dụng TNN theo hướng: Nước phải được sử dụng tổng hợp và có hiệu ích cao; khai thác sử dụng đi đôi với bảo vệ và phát triển TNN.

Trước mắt, Từ Sơn chú trọng hoạt động giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng thông qua việc xuất bản những tài liệu hướng dẫn tiết kiệm nước. Đặc biệt, quan tâm tiết kiệm lượng nước sử dụng trong khu vực công nghiệp bằng cách sử dụng nguồn nước mặt hoặc tái sử dụng nguồn nước đã qua xử lý. Thanh tra, kiểm tra xử lý kịp thời, triệt để các hành vi vi phạm pháp luật về TNN; hạn chế việc khai thác đơn lẻ. Đổi mới cơ chế tài chính đầu tư cho lĩnh vực TNN bằng cách khuyến khích các tổ chức tài chính trong và ngoài nước tham gia vào việc cung cấp tài chính cho sự nghiệp bảo vệ, khai thác, sử dụng, phát triển TNN và phòng, chống tác hại do nước gây ra…

Tiến hành quy hoạch chia sẻ, phân bổ TNN và xác định ưu tiên trong sử dụng nước. Ưu tiên sử dụng nguồn nước dưới đất phục vụ cấp nước cho ăn uống, sinh hoạt, trong trường hợp trữ lượng nước dưới đất đã đáp ứng đủ cho nhu cầu sinh hoạt sẽ tiếp tục chia sẻ cho công nghiệp và các nhu cầu khác.

Về lâu dài, cần quy hoạch bảo vệ TNN trước xu thế biến đổi do nguồn nước thải và xây dựng các mục tiêu chất lượng nước. Bảo đảm việc khai thác, sử dụng TNN trên địa bàn thị xã ổn định về tính kinh tế, kỹ thuật và không gây ô nhiễm, cạn kiệt và suy thoái nguồn nước.

Thực hiện hiệu quả các giải pháp về khai thác, đáp ứng nhu cầu sử dụng nước là một trong những yếu tố quan trọng cho sự phát triển của thị xã Từ Sơn nói riêng và tỉnh Bắc Ninh nói chung.