Khám chữa bệnh đông y, những khó khăn

Đến nay, mạng lưới của Hội Đông y Bắc Ninh phủ kín trong tỉnh, với 573 hội viên ở Tỉnh hội, 8 huyện, thành, thị hội, 3 Chi hội trực thuộc và 51 Chi hội cơ sở liên xã, phường, thị trấn.

bệnh nhân, trong đó có 35.139 lượt bệnh nhân điều trị không dùng thuốc. Riêng phòng chẩn trị Đông y Châm cứu Tỉnh hội đã khám và điều trị cho 563 lượt bệnh nhân, trong đó bệnh nhân điều trị không dùng thuốc chiếm tỉ lệ 70%. Số lượng bệnh nhân đến với hoạt động KCB bằng đông y tăng do chất lượng KCB và tinh thần phục vụ ngày càng cao. Ngoài các bệnh thông thường ở cộng đồng như: thần kinh, cơ xương khớp, hiện nay Hội còn điều trị được nhiều bệnh mạn tính khó chữa như các bệnh gan, mật, dị ứng, dạ dày, tá tràng…

Mặc dù đạt được những kết quả nhất định trong nhiều mặt, nhưng các lương y-những người thực hiện khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân bằng phương pháp cổ truyền  gặp phải những khó khăn không nhỏ. Bác sĩ CKII Hạ Bá Dũng, PCT Thường trực Hội Đông y tỉnh cho biết, trong tổng số hội viên của Hội chỉ có 1/3 là thuộc biên chế nhà nước, 2/3 số còn lại là những người hành nghề tự do, không thuộc tổ chức nhà nước. Điểm đáng lưu tâm là có đến 40% trong số những người ngoài công lập này chia sẻ, họ không sống được bằng nghề KCB đông y của mình.

Trong số gần 70% hội viên của Hội thuộc nhóm ngoài công lập, chỉ có một số rất ít có được giấy chứng nhận lương y và giấy phép hành nghề y tế tư nhân do cấp có thẩm quyền cấp. Tại Chi hội ngoài công lập-Hội Đông y huyện Gia Bình, Chi hội có 10 hội viên nhưng chỉ có duy nhất 1 hội viên có đầy đủ giấy chứng nhận lương y và giấy phép hành nghề y tế tư nhân là ông Nguyễn Văn Mậu - Chi hội trưởng Chi hội. Ông cho biết, những thầy lang thường tuổi cao, trước đây không được học hành trường lớp bài bản, chữa bệnh chủ yếu do họ tự nghiên cứu ra những vị thuốc đặc hiệu hoặc gia truyền qua nhiều đời. Vì vậy, yêu cầu họ có đầy đủ bằng cấp, học vị thì vô cùng khó khăn bởi làm nghề mấy chục năm, đến nay tuổi đã cao, nói đến đi học để hợp thức hóa giấy tờ không phải điều dễ dàng. Nếu xét về hiệu quả điều trị và số lượng bệnh nhân, nhóm lương y ngoài công lập hoạt động không hề kém so với nhóm công lập, góp phần giảm tải cho bệnh viện rất nhiều.

Trong khi Nhà nước rất quan tâm đầu tư và tạo điều kiện phát triển hoạt động KCB YHCT công lập, thì khối ngoài công lập lại không được đầu tư và gặp rất nhiều vướng mắc. Từ 1997 đến nay, không có một lương y nào được cấp phép hành nghề YHCT, chỉ có 1 số ít được đổi lại khi giấy phép hành nghề cũ đã hết hạn. Luật KCB được thực hiện từ 1-1-2011, nhưng đến nay gần 5 năm vẫn chưa có Thông tư hướng dẫn cụ thể về việc cấp giấy chứng nhận cho lương y. Vì vậy, Sở y tế cũng không có văn bản hay căn cứ để thực hiện cấp phép cho đội ngũ lương y ngoài công lập khiến không ít lương y bức xúc. Vấn đề có được “chính danh” để hành nghề đúng theo pháp luật luôn là nỗi băn khoăn, trăn trở của họ.

Tính đến thời điểm hiện tại, 100% trạm y tế xã trên toàn tỉnh đã có y sĩ y học cổ truyền theo đúng chuẩn quốc gia. Nhưng thực tế việc KCB YHCT tại tuyến xã còn lúng túng và khó khăn, không được như mong đợi và mục tiêu đặt ra. Đa phần các trạm y tế xã hiện không có quầy thuốc YHCT làm công tác bốc thuốc; mà đơn thuần chỉ có châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, thủy châm hoặc kết hợp giữa YHCT và y học hiện đại. Chỉ có một số rất ít trạm hoạt động đông y hiệu quả như xã Phú Hòa (Lương Tài), xã Đông Thọ (Yên Phong). Mặt khác, các trạm y tế chưa được bảo hiểm y tế thanh toán dich vu seo vụ KCB YHCT nên số lượng bệnh nhân còn hạn chế.

Theo Quyết định số 2166 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Kế hoạch hành động của Chính phủ về phát triển y, dược cổ truyền Việt Nam đến năm 2020, mục tiêu đến năm 2020 tỉ lệ KCB bằng YHCT tuyến trung ương đạt 15%; tuyến tỉnh đạt 20%; tuyến huyện đạt 25% và tuyến xã đạt 40%. Nhưng, nếu theo thực tế sẽ rất khó có thể đạt được mục tiêu bởi số liệu đó chỉ tính trên những cơ sở đông y công lập. Tuy nhiên, con số đó có thể đạt hoặc vượt mức đề ra nếu có chế tài quy định xét công nhận hoạt động KCB của các lương y ngoài công lập.

Phát triển đông y và hội đông y tức là đầu tư về con người, là giữ gìn di sản văn hóa quý báu của dân tộc . Để có thể thúc đẩy hoạt động đông y thực sự hiệu quả cần có sự vào cuộc của các cấp, các ngành trong việc tháo gỡ khó khăn cũng như nghiên cứu, kế thừa, bảo tồn và phát triển đông y, xây dựng đội ngũ thầy thuốc đông y đủ về số lượng, giỏi về chuyên môn và trong sáng về y đức, tăng cường hoạt động của Hội Đông y các cấp để Hội thực sự là nòng cốt trong sự nghiệp phát triển công tác YHCT tại cơ sở.