Khẳng định sức sống mới của di sản

Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao giải Nhì nội dung 150 câu cho 2 cặp liền anh, liền chị ở làng Diềm, phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh.

Hội thi năm nay có nhiều điểm mới, mở rộng về đối tượng và quy mô, thời gian cũng kéo dài trong 3 ngày liên tiếp (từ ngày 12 đến ngày 14-3) với sự tham gia của trên 600 nghệ nhân, diễn viên, nhạc công, liền anh, liền chị đến từ 9 đoàn nghệ thuật quần chúng và 65 làng Quan họ trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang.

Trong tâm thế rộn ràng hướng tới kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại nên ai nấy tham dự hội thi đều chung niềm háo hức, phấn chấn. Nét mới là lần đầu tiên sau 27 năm tái lập tỉnh, Hội thi Dân ca Quan họ Bắc Ninh xuân Giáp Thìn có sự tham gia của các nghệ nhân, liền anh, liền chị tỉnh Bắc Giang ở cả hai nội dung sân khấu ca nhạc và sân thi hát đối.

Chị hai Đàm Thị Mùi, Chủ nhiệm CLB Quan họ làng Nội Ninh, xã Ninh Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang phấn khởi: Nội Ninh là một trong 5 làng Quan họ gốc của tỉnh Bắc Giang. Ngay khi nhận được thông tin về Hội thi, chúng tôi chọn 2 đôi liền chị dày dặn kinh nghiệm để đăng ký thi hát đối 150 câu Quan họ cổ. Hình thức hát đối đáp Quan họ cổ không lạ lẫm song đây là lần đầu tiên sang Bắc Ninh tham dự nên các thành viên CLB đều rất phấn khởi, nhất là hai cặp dự thi đầu tư thời gian luyện câu luyện giọng rất kỹ. Mong muốn lớn nhất của chúng tôi là được giao lưu, học hỏi, mở rộng tầm nhìn, hiểu biết thêm nhiều câu cổ và lề lối, phong cách chơi Quan họ của các làng ở Bắc Ninh.

Tranh giải Nhất nội dung 150 câu năm nay là cặp liền anh và cặp liền chị cùng ở làng Diềm (khu Viêm Xá, phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh).

Sau vòng sơ khảo, sân thi hát đối đáp có 120 cặp chính thức tham gia, trong đó 93 đôi dự thi 50 câu và 27 đôi dự thi 150 câu. Cũng như mọi năm, các cặp liền anh, liền chị tham gia sân thi hát đối đáp đều dành rất nhiều thời gian luyện tập, công phu trau chuốt và nỗ lực hết mình để phô diễn vẻ đẹp tinh túy, chất vang, rền, nền, nảy đặc trưng cùng với những hiểu biết tinh tường trong nghề chơi Quan họ. 

Từng có kinh nghiệm lần thi hát đối song cặp liền anh Nguyễn Quang Tám - Nguyễn Đức Sáng ở làng Thọ Khê, xã Đông Thọ, huyện Yên Phong vẫn cảm thấy háo hức và hồi hộp. Anh hai Tám chia sẻ: "Chúng tôi chơi với nhau gần 10 năm và đây là lần thứ 4 tham gia thi hát đối đáp 50 câu nhưng mỗi lần một cảm xúc. Quá trình chúng tôi luyện tập với nhau thật sự gian truân. Không những tập hát với nhau ở nhà mà chúng tôi còn đi chơi, đi nghe, đi giao lưu để được học hỏi, trau dồi vốn liếng. Phải thực sự ham say, kỳ công mới hy vọng theo đòi được nghề chơi công phu này!".

Vốn yêu Quan họ và cũng từng học đòi đôi lối đôi câu, du khách Chu Thị Phương Linh đến từ Hà Nội bộc bạch: Về Bắc Ninh du xuân, tôi may mắn biết đến hội thi hát đối đáp và được trực tiếp nghe các liền anh liền chị hát mộc, không nhạc đệm tôi rất thích, thấy hay hơn so với những tiết mục Quan họ mà tôi thường nghe trên youtube và trên sân khấu. Lời ca Quan họ tình tứ, cuốn hút, các liền anh liền chị thể hiện mượt mà nhưng điều tôi ấn tượng nhất là niềm say mê Quan họ và tình người Kinh Bắc...

Tiết mục đơn ca "Nón ba tầm" của Đoàn NTQC huyện Tiên Du được BTC trao giải Nhất.

Trải qua năm tháng, di sản Dân ca Quan họ luôn được các thế hệ nghệ nhân, liền anh, liền chị và cộng đồng những người yêu mến gìn giữ, bồi đắp, thăng hoa, làm giàu hơn trong công cuộc xây dựng quê hương và hội nhập quốc tế. Để có được hệ thống làn điệu, bài bản phong phú hàng trăm giọng như hiện nay, Quan họ chưa bao giờ và chắc chắn không bao giờ từ chối sự tiến bộ, phát triển. Chính vì vậy, cùng với sân thi hát đối đáp, tại khán phòng lớn của Nhà hát Dân ca Quan họ, công chúng còn được thưởng thức những chương trình thể nghiệm Quan họ có nhạc đệm, phù hợp với nhịp sống đương đại, mang đến màu sắc, sức sống mới cho di sản.

Vừa hoàn thành tiết mục song ca "Sở cầu như ý" trên sân khấu, diễn viên trẻ Ngọc Hà, đoàn nghệ thuật quần chúng thị xã Quế Võ xúc động: Em tự hào vì được sinh ra và lớn lên trên quê hương Quan họ. Tiết mục biểu diễn của chúng em tuy có nhạc đệm nhưng vẫn là bài Quan họ lời cổ nên rất khó, đòi hỏi xử lý nhiều kỹ thuật. Em đã cố gắng thể hiện hết khả năng của mình và hy vọng góp phần nhỏ bé đưa di sản Quan họ lan tỏa đến công chúng muôn phương...

Theo ghi nhận của Ban Giám khảo sân khấu ca nhạc có nhiều chương trình đạt chất lượng tốt về nội dung và nghệ thuật, đặc biệt một số đoàn nghệ thuật quần chúng có sự đầu tư sáng tạo mới mẻ từ kịch bản, biên đạo, âm nhạc đến đội ngũ diễn viên, nhạc công. Sự kết hợp hài hòa, tổng thế các yếu tố đã mang lại hiệu quả về mặt cảm xúc thẩm mỹ, giúp công chúng khán giả cảm nhận được vẻ đẹp, giá trị đặc sắc của di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh.

Ông Nguyễn Xuân Trung, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trưởng Ban Tổ chức Hội thi đánh giá: Hội thi tiếp tục khẳng định sự phát triển và sức sống mãnh liệt của di sản văn hóa Quan họ, đồng thời mang đến cơ hội để các hạt nhân văn nghệ, các nghệ nhân, liền anh, liền chị ở nhiều địa phương tham gia, thể hiện tài năng và tình yêu với di sản.

Hội thi đã khép lại song dư âm, ấn tượng và những cảm xúc tốt đẹp sẽ còn đọng lại trong lòng khán giả yêu nghệ thuật của vùng đất Kinh Bắc.