Khó khăn tìm đầu ra cho sản phẩm

Vẫn ì ạch tiếng máy selt, máy xén giấy, nhưng dường như khí thế thi đua sản xuất ở cụm công nghiệp giấy Phong Khê (thành phố Bắc Ninh) không còn sôi động như những năm trước. Hầu hết các doanh nghiệp chỉ sản xuất cầm chừng để bảo dưỡng máy móc và giữ chân công nhân.

Rất nhiều năm rồi, làng nghề truyền thống giấy Phong Khê lại rơi vào tình trạng lao đao như hiện nay. Để tháo gỡ khó khăn này, yếu tố quan trọng và có ý nghĩa quyết định vẫn là tìm đầu ra cho sản phẩm.

Theo ông Nguyễn Quang Thống, Chủ tịch UBND xã Phong Khê thì: “Cái khó nhất hiện nay chính là thị trường đầu ra. Trong bối cảnh suy thoái kinh tế chung năm 2008, các doanh nghiệp giấy ở đây vấp phải 3 khó khăn lớn: đầu tư tín dụng bị thắt chặt, lãi suất ngân hàng quá cao, có lúc lên đến 21%; giá nguyên liệu đầu vào tăng vọt, có thời điểm tăng gấp đôi so những năm trước; sản phẩm không tiêu thụ được. Sản lượng giấy của toàn xã chỉ đạt khoảng 170 nghìn tấn, giảm 30% so những năm trước. Năm 2008 đã qua, bức xúc về vốn, về chi phí sản xuất phần nào được tháo gỡ nhưng khó khăn vẫn còn chồng chất, khi bài toán về đầu ra cho sản phẩm vẫn còn nhiều nan giải”. Được biết, mặc dù giá nguyên liệu đầu vào đã giảm, hệ thống các ngân hàng cũng mở cửa cho vay với mức lãi suất chỉ còn hơn 10%/năm. Đặc biệt, Nhà nước lại có chính sách ưu đãi về vốn, miễn giảm 4% lãi suất ngân hàng cho các doanh nghiệp khi vay vốn. Song thị trường đầu ra vẫn còn bấp bênh, hầu hết phải bán chịu và bán giá rẻ. Nhiều doanh nghiệp giấy bị tồn kho đến hàng trăm tấn, dẫn đến ứ đọng vốn đến hàng tỷ đồng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất, kinh doanh.

Xí nghiệp giấy Minh Quân, một trong những cơ sở sản xuất lớn và lâu năm trong cụm công nghiệp, là một điển hình: “Từ khi sản xuất (năm 1997) đến nay, Xí nghiệp giấy Minh Quân chưa bao giờ rơi vào tình trạng khủng hoảng như bây giờ. Đã hết quý I nhưng sản xuất vẫn chưa thể ổn định trở lại. Công suất sản xuất chỉ đạt 100/180 tấn/tháng so những năm trước. Vậy mà nhiều tháng, giấy vẫn ế trong kho đến vài chục tấn không thể xuất được, doanh nghiệp phải bù lỗ”, bà Nguyễn Thị Thịnh, cán bộ quản lý Xí nghiệp tâm sự. Đây cũng là thực trạng chung của tất cả các cơ sở sản xuất ở cụm công nghiệp giấy Phong Khê.

Thị trường đầu ra đã rất khó, các cơ sở sản xuất giấy Phong Khê còn vấp phải một vài vướng mắc về giá điện tăng 10%, mức lương công nhân cũng tăng chung từ 1,2 triệu đồng lên 1,8 - 2 triệu đồng/người/tháng, mới đáp ứng được cuộc sống cho người lao động, càng làm cho doanh nghiệp khó thoát ra khỏi khủng hoảng. Để giải được bài toán đầu ra cho sản phẩm phải xuất phát từ chính sự nỗ lực của mỗi doanh nghiệp. Trong đó, yếu tố có ý nghĩa quyết định là phải nâng cao được chất lượng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất, nhằm nâng sức cạnh tranh trên thị trường. Mặt khác, Nhà nước, hệ thống các ngân hàng cần tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc vay vốn, giúp doanh nghiệp có cơ sở để đầu tư sản xuất.

Được biết, các doanh nghiệp cũng gặp nhiều vướng mắc trong việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước khi thủ tục rườm rà, hóa đơn, chứng từ khắt khe và thời gian ưu đãi quá ngắn, chỉ trong vòng 8 tháng đầu năm. Theo ý kiến của nhiều doanh nghiệp thì thời gian ưu đãi như vậy chưa đủ để khôi phục lại sản xuất. Hơn nữa, do đặc thù nguyên liệu đầu vào là mua thu gom tại chỗ, nên hóa đơn, chứng từ ít, hóa đơn sản phẩm đầu ra thì khách hàng nợ nhiều, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp không có đủ cơ sở để chứng minh được số lượng vốn cần vay. Theo Chủ tịch Nguyễn Quang Thống: “Nhà nước nên có một chính sách thỏa đáng hơn nữa về vốn, có thể tăng thời gian vay và số lượng vốn theo nhu cầu thực tế của mỗi doanh nghiệp. Hiện các cơ sở sản xuất cũng đang rất nỗ lực trong việc duy trì khách hàng truyền thống và tìm thị trường tiêu thụ mới. Đây sẽ là hướng mở giúp các cơ sở sản xuất giấy sớm thoát khỏi tình trạng khủng hoảng như hiện nay”.

Cùng với những chính sách kích cầu của Nhà nước, hy vọng, mỗi xí nghiệp, cơ sở sản xuất giấy Phong Khê sớm tìm cho mình một hướng đi đúng đắn, nhằm ổn định lại sản xuất và vươn lên phát triển bền vững như trước, góp phần vào sự phát triển kinh tế công nghiệp chung của tỉnh.

Bài, ảnh: Hoài Lan