Khó khăn trong phát triển chăn nuôi ở Tiên Du

Trong những năm gần đây, cơ cấu kinh tế của huyện Tiên Du chuyển đổi theo hướng tích cực. Cùng với phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ, huyện luôn xác định chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản là một trong hướng đi mũi nhọn trong phát triển kinh tế hộ. Tuy nhiên, hiện nay, khi công nghiệp, xây dựng ngày càng phát triển thì ngành chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, bền vững đang phải đối mặt với không ít những khó khăn, thách thức.

Đến thời điểm này, tổng đàn gia súc gia cầm trên địa bàn huyện gần 549.000 con, hầu hết các đàn đều giảm so với cùng kỳ năm trước.Theo ông Nguyễn Đình Phương, Trưởng Phòng Kinh tế huyện thì Tiên Du đang đẩy mạnh chăn nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, phấn đấu đến năm 2010, toàn huyện có 8.600 con bò; 68.000 con lợn và 600 đàn gia cầm. Việc quy hoạch phát triển chăn nuôi tập trung sẽ hạn chế được tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, manh mún và hạn chế được dich vu seo bệnh. Điều này cũng nâng cao khả năng liên kết, tạo quy trình chăn nuôi, tiêu thụ sản phẩm khép kín với các Công ty kinh doanh thức ăn chăn nuôi thuận lợi. Theo con số thống kê, đến nay, toàn huyện Tiên Du có hơn 100 trang trại thì mới có 2 trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm ký hợp đồng chăn nuôi gia công. Điển hình cho hình thức này phải kể đến mô hình của gia đình ông Nguyễn Văn Bình, thôn Thượng, xã Cảnh Hưng. Gia đình ông thuê hơn 1 ha đất ruộng trũng xây dựng khu chăn nuôi 600 lợn nái nạc và trở thành một trong các hộ đi đầu trong chăn nuôi ở Tiên Du, ký hợp đồng với Công ty thức ăn CP của Thái Lan (có trụ sở đóng tại tỉnh Hà Tây). Về phía Công ty CP, có nhiệm vụ thực hiện cung ứng con giống, thức ăn và giúp đỡ kiến thức KHKT. Trung bình mỗi tháng hơn 1.000 con lợn được xuất chuồng, tính với giá 100.000 đồng/con. Như vậy, trừ các khoản chi phí và chưa kể đến các khoản thu khác từ mô hình VAC khép kín, mỗi tháng gia đình ông cũng thu được từ 10- 20 triệu đồng lãi. Tuy nhiên, đây là một trong các mô hình hiếm hoi thực hiện liên kết chặt chẽ với các công ty, doanh nghiệp trong quá trình sản xuất cũng như bao tiêu sản phẩm. Số còn lại, hầu hết là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, tự phát, nằm rải rác trong các khu dân cư. Chính do chăn nuôi ngay tại khu dân cư nên việc phòng chống các dịch. Điều này cũng nâng cao khả năng liên kết, tạo quy trình chăn nuôi, tiêu thụ sản phẩm khép kín với các Công ty kinh doanh thức ăn chăn nuôi thuận lợi. Theo con số thống kê, đến nay, toàn huyện Tiên Du có hơn 100 trang trại thì mới có 2 trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm ký hợp đồng chăn nuôi gia công. Điển hình cho hình thức này phải kể đến mô hình của gia đình ông Nguyễn Văn Bình, thôn Thượng, xã Cảnh Hưng. Gia đình ông thuê hơn 1 ha đất ruộng trũng xây dựng khu chăn nuôi 600 lợn nái nạc và trở thành một trong các hộ đi đầu trong chăn nuôi ở Tiên Du, ký hợp đồng với Công ty thức ăn CP của Thái Lan (có trụ sở đóng tại tỉnh Hà Tây). Về phía Công ty CP, có nhiệm vụ thực hiện cung ứng con giống, thức ăn và giúp đỡ kiến thức KHKT. Trung bình mỗi tháng hơn 1.000 con lợn được xuất chuồng, tính với giá 100.000 đồng/con. Như vậy, trừ các khoản chi phí và chưa kể đến các khoản thu khác từ mô hình VAC khép kín, mỗi tháng gia đình ông cũng thu được từ 10- 20 triệu đồng lãi. Tuy nhiên, đây là một trong các mô hình hiếm hoi thực hiện liên kết chặt chẽ với các công ty, doanh nghiệp trong quá trình sản xuất cũng như bao tiêu sản phẩm. Số còn lại, hầu hết là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, tự phát, nằm rải rác trong các khu dân cư. Chính do chăn nuôi ngay tại khu dân cư nên việc phòng chống các dịch bệnh cũng rất khó khăn. Có những thời điểm, người nông dân “dở khóc, dở cười” khi thức ăn chăn nuôi tăng giá, dịch bệnh xảy ra, người tiêu dùng ít tiêu thụ các sản phẩm gia súc, gia cầm. Trong khi đó, để duy trì đàn vật nuôi họ vẫn phải đầu tư vốn mua thức ăn để chờ đến khi xuất chuồng. Đây là vấn đề khó khăn đối với các hộ sản xuất nhỏ lẻ khi phòng tránh dịch bệnh để cung ứng cho thị trường các sản phẩm nông sản sạch, nguồn gốc rõ ràng.Với nhận thức rõ ràng về vấn đề quy hoạch, từ đầu năm đến nay, huyện Tiên Du đã chuyển đổi thêm được hơn 20 ha ruộng trũng, nâng tổng số toàn huyện lên hơn 300 ha. Xã Phú Lâm dẫn đầu huyện với 83 ha và 160 hộ gia đình phát triển kinh tế chăn nuôi. Chị Nguyễn Thị Hiên, thôn Đông Phù, xã Phú Lâm cho biết: “Việc quy hoạch, chuyển đổi để có đất chăn nuôi giữa các hộ đã khó, song lo nhất vẫn là nguồn vốn. Để hình thành nên khu chăn nuôi, chúng tôi phải thuê máy súc, máy ủi, xây dựng chuồng trại, mua con giống, thức ăn… tới vài trăm triệu đồng. Nếu không có sự liên kết hoặc sự hỗ trợ của các doanh nghiệp và Nhà nước thì rất ít gia đình có đủ nguồn vốn để xây dựng được khu chăn nuôi ngoài khu dân cư’’.  Quy hoạch, chuyển đổi vùng chăn nuôi ra khỏi khu dân cư là việc làm cần thiết, giải pháp hữu hiệu đảm bảo vệ sinh môi trường nông thôn, đặc biệt là an toàn dịch bệnh cho đàn gia súc gia cầm. Từ thực tế tại Tiên Du, hiện nay ngoài những khó khăn về nguồn vốn, việc liên kết, quy hoạch đất đai... người chăn nuôi đang rất cần sự tác động tích cực, vai trò định hướng quản lý của Nhà nước. Tiên Du cần đẩy nhanh hơn nữa tiến độ việc chuyển đổi chăn nuôi ra khỏi khu dân cư; Đẩy mạnh việc dồn điền đổi thửa; Tranh thủ các dự án về phát triển chăn nuôi; Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ; Tăng cường mở các lớp tập huấn chuyển giao KHKT cho nông dân... Đây là những điều kiện cần và đủ để việc chăn nuôi của huyện phát triển và người nông dân sẽ không còn loay hoay trong những khó khăn, vướng mắc.