Không biết lo xa… Họa đến gần

Trong góc nhỏ của quán cà phê vỉa hè, ông đã tâm sự nhiều điều với tôi về nhân tình thế thái. Xem ra đến lúc thất bại nặng nề nhất, đến lúc cô đơn nhất ông mới “ngộ” ra được những bài học đắt giá của cuộc đời.

Ông bảo: “Hôm nay làm ra 1 đồng lại muốn có 10 đồng, được 10 đồng lại muốn có 100 đồng, rồi hàng ngàn, hàng trăm, hàng triệu đồng nên không biết điểm dừng. Tưởng vậy là sướng nhưng thật ra khổ hơn ai hết. Tới khi vỡ chuyện lại ước mình được quay trở lại cái thuở làm ra một đồng”.

Tôi hỏi ông: “Ông có kế hoạch tái cấu trúc lại doanh nghiệp không?”. Suy nghĩ một lúc ông bảo: “Tôi không đủ sức để làm nữa rồi. Anh xem có ai mua Công ty, tôi bán hết. Tôi nói anh đừng cười và giật mình nhé. 1 USD thôi”.

Tôi không cười, cũng chẳng tin có ai đó lại “to gan” đi mua Công ty của ông bởi đơn giản nó chẳng còn là của ông nữa.

Khởi nghiệp từ nghề truyền thống, ông gần như là người tiên phong ở làng thành lập Công ty tư nhân và làm ăn khá hiệu quả. Nhiều người trước đây đến học việc ở nhà ông khi quen nghề đã “ra ở riêng” khiến làng ông nhanh chóng trở thành “Làng Giám đốc”, “làng Đại gia” mà ở đó các ông chủ chơi với nhau phải nhìn xem: biệt thự có to đẹp không, ô tô có siêu xe không, tầm quan hệ với lãnh đạo có “oách” không… chứ mặc nhiên không rủ nhau đi học về quản trị doanh nghiệp, trao đổi với nhau kỹ năng khởi sự doanh nghiệp, cung cách quản lý, bán hàng… bởi sợ làm như thế sẽ “lộ miếng”, sẽ bị “hớt tay trên”.

Tích lũy được chút vốn liếng từ sản xuất, doanh nghiệp “mơ” về mô hình Tập đoàn kinh tế lớn, đa ngành, đa nghề để vươn ra biển lớn hội nhập cùng thế giới. Ước mơ của doanh nghiệp là hoàn toàn chính đáng và rất đáng khâm phục bởi nó phản ánh đúng khát vọng Việt Nam, trí tuệ Việt Nam.

Như một cánh diều no gió bay cao, bay xa nhưng dây diều lại quá mảnh, không ít doanh nghiệp làng nghề không biết lo xa… họa đến gần và tất yếu. Hàng loạt dự án (thậm chí không khả thi), không phải thuộc sở trường của doanh nghiệp lần lượt được phê duyệt, được ngân hàng bơm tiền mà không cần biết có thực hiện được hay không đã ra đời. Càng có nhiều tiền vay, các dự án ra đời càng to tát tỷ lệ thuận với nhà cửa, văn phòng, xe hơi doanh nghiệp và gia đình sử dụng càng sang trọng hơn khiến cho danh tiếng “Đại gia” nổi như cồn.

Rồi một ngày trở trời, cơn bão “suy thoái kinh tế” đột ngột tràn về khiến doanh nghiệp trở tay không kịp. Sản xuất đình đốn, bất động sản tuột dốc không phanh lại cộng với con cái ăn chơi vô độ khiến cho sản nghiệp gây dựng bao năm phút chốc thành mây khói. Không có sức “kháng thể” đang là “Đại gia” nhiều doanh nghiệp trở thành “Chúa chổm”. Các vụ đổ vỡ tín dụng ngày càng nhiều, nợ xấu ngân hàng gia tăng đang đè nặng nên “bờ vai” tăng trưởng kinh tế đất nước.

Mở tờ báo mới mua, tôi chạnh lòng khi đọc thông tin “Một Đại gia bị bắt vì tội lừa đảo”. Mong sao thông tin này ngày mai sẽ không còn trên báo nữa.