Không ngủ quên trên chiến thắng

Những ngày cuối tháng 3, thông tin kết quả kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT năm học 2021-2022 loang nhanh trên các báo và mạng xã hội.

Tôi có cảm giác, nhiều giáo viên và học sinh trường THPT Chuyên Bắc Ninh từ chỗ thao thức ngóng trông, đến vỡ oà cảm xúc trước kết quả đặc biệt xuất sắc mà các đội tuyển đạt được, với rất nhiều cái nhất: nhất toàn quốc về tỷ lệ thí sinh dự thi đạt giải (88,2%); nhất toàn quốc về số giải Nhất quốc gia (10 giải); giải có số và số thí sinh đạt giải cũng cao nhất từ trước tới nay…
Trong một chừng mực nào đó, đây được xem là điểm nhấn, niềm tự hào của tỉnh và ngành GD-ĐT Bắc Ninh sau 25 năm tái lập tỉnh.
Cần nói thêm, khoảng 10 năm trước, kết quả thi học sinh giỏi quốc gia luôn là trăn trở lớn của tỉnh và ngành bởi kết quả đạt được chưa xứng với tiềm năng, thế mạnh vùng đất học cùng sự quan tâm của tỉnh.

Cô giáo Nguyễn Thị Dịu, chủ nhiệm đội tuyển môn Ngữ văn lớp 12, Trường THPT Chuyên Bắc Ninh và nữ sinh đạt giải nhất quốc gia Nguyễn Đoàn Thảo Trang.

Tại một buổi làm việc giữa Chủ tịch UBND tỉnh khi ấy là đồng chí Nguyễn Nhân Chiến; Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh khi ấy là đồng chí Nguyễn Tử Quỳnh với Sở GD-ĐT, trường THPT Chuyên Bắc Ninh và giáo viên trực tiếp dạy các đội tuyển. Cuộc họp kéo dài từ sáng tới gần 1 giờ chiều, ghi nhận hơn 20 ý kiến tâm huyết đề đạt đến lãnh đạo tỉnh các giải pháp khuyến khích, thu hút được những học sinh xuất sắc nhất dự thi đầu vào cũng như cơ chế đặc thù nhất là với giáo viên dạy các môn chuyên… Nhưng chính nhờ buổi làm việc ấy, nhiều nút thắt về cơ chế, về sử dụng nhân tài từng bước được tháo gỡ, mở ra trang mới cho thầy, trò trường THPT Chuyên Bắc Ninh, nơi được kỳ vọng là biểu tượng cho truyền thống hiếu học và khoa bảng của vùng đất học Bắc Ninh - Kinh Bắc thời đổi mới.
Như những gì hiện hữu, một ngôi trường được xây mới hiện đại bậc nhất toàn quốc tại thành phố Bắc Ninh được đưa vào sử dụng (tháng 8-2016), cùng rất nhiều chế độ đãi ngộ đặc biệt với đội ngũ giáo viên và học sinh nhà trường. Các chế độ cũng luôn được thay đổi phù hợp và tích cực hơn. Điển hình, tại kỳ họp thứ Hai, Hội đồng Nhân dân tỉnh khoá XIX (diễn ra trong 2 ngày 15 và 16-7-2021) đã nhất trí thông qua và ban hành Nghị quyết 02 (có hiệu lực từ ngày 1-8-2021) về việc “Quy định một số chế độ chính sách đối với trường THPT Bắc Ninh và 8 trường THCS trọng điểm…”.

Đội tuyển Toán (ảnh) là 1 trong 4 đội tuyển có 100% thí sinh dự thi đạt giải trong kỳ thi năm nay.

Trở lại kết quả đặc biệt xuất sắc mà các đội tuyển tỉnh đạt được kỳ thi học sinh giỏi quốc gia năm học 2021-2022, diễn ra trong 2 ngày 4 và 5-3-2022. Đây là kết tinh của rất nhiều yếu tố, có động lực, quyết tâm và cả những thuận lợi riêng của ngành GD-ĐT Bắc Ninh trong năm học.
Theo ghi nhận của nhiều người thì nguyên nhân mang lại kết quả xuất sắc toàn diện của các đội tuyển trước hết xuất phát từ lợi thế điển hình của các đội tuyển Bắc Ninh so với toàn quốc, nhất là những tỉnh mạnh như Nam Định, Hải Dương, Vĩnh Phúc kể cả Hà Nội và Đại học Quốc gia Hà Nội, đó là học sinh Bắc Ninh hầu như được học trực tiếp; các địa phương khác do diễn biến dịch nên chủ yếu học trực tuyến; thời gian học lại dài hơn, do kỳ thi năm nay diễn ra muộn hơn những năm học trước khoảng 2 tháng nên phông, nền kiến thức của học sinh các đội tuyển Bắc Ninh cũng tốt hơn. Tuy nhiên, từ năm học tới lợi thế này sẽ khó lặp lại! Đặc biệt, lãnh đạo Sở GD-ĐT cũng rất sâu sát và có nhiều đổi mới trong vấn đề bồi dưỡng các đội tuyển thi quốc gia. Năm học này, Sở GD-ĐT đã thay đổi cách quản lý về các môn thi học sinh giỏi quốc gia. Đó là không giao cho một người (trong ban giám hiệu trường Chuyên) phụ trách chung như những năm trước, mà giao cho các Phó Hiệu trưởng mỗi người phụ trách một số đội tuyển để gắn trách nhiệm và có ý kiến, góp ý của tập thể lãnh đạo giúp phát huy tốt trí tuệ tập thể của đội ngũ các nhà giáo.

Cùng với đó, động lực khích lệ giáo viên thi đua dạy và học trò học hết mình trong năm học xuất phát từ Nghị quyết 02 của tỉnh với những thay đổi mang tính đột phá về khen thưởng đã tạo cú hích quan quan trọng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn của tỉnh bền vững hơn nhiều năm tới. Đơn cử, theo NQ 02, học sinh đạt giải Nhất, Nhì, Ba, Khuyến khích cấp quốc gia, mức khen thưởng lần lượt là: 50 triệu đồng, 25 triệu đồng, 15 triệu đồng, 10 triệu đồng (quy định cũ là: giải Nhất 12 triệu đồng, Nhì 8 triệu đồng, Ba 6 triệu đồng, Khuyến khích 4 triệu đồng). Tập thể giáo viên tham gia bồi dưỡng đội tuyển đạt giải được hưởng bằng tổng mức hưởng của học sinh theo số lượng và chất lượng giải của đội tuyển. Học sinh đạt giải Nhất quốc tế được thưởng tới 500 triệu đồng cùng nhiều mức hỗ trợ hấp dẫn khác…
Trước kỳ thi, thí sinh các đội tuyển lại được truyền cảm hứng mạnh mẽ bởi những lời động viên khích lệ trực tiếp của Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hương Giang. “Đây là kỳ thi quan trọng mang dấu ấn cuộc đời mỗi thí sinh, do vậy các em phải thật quyết tâm, thật tự tin để giành được kết quả cao như mong muốn. Góp phần làm rạng rỡ quê hương Bắc Ninh - Kinh Bắc…” - trích lời đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh tại lễ khai mạc kỳ thi.
Đội ngũ giáo viên trường THPT Chuyên Bắc Ninh cũng ngày càng khẳng định rõ năng lực cùng bầu nhiệt huyết muốn được cống hiến. Một số môn như Vật lý, Lịch sử lực lượng kế cận tuy còn trẻ nhưng sớm thể hiện rõ là những trụ cột trong bồi dưỡng học sinh giỏi quốc gia. Môn Tiếng Anh lần đầu tiên có 100% thí sinh dự thi đạt giải lại có cả giải Nhất quốc gia; môn Ngữ văn, Địa lý nhiều năm có giải Nhất nhưng giải Nhất năm nay có điểm số cao nhất trong các bài thi đạt giải Nhất quốc gia môn Ngữ văn, Địa lý…
Nhiều giáo viên trường Chuyên hiện đang ở độ chín của nghề, trong đó không ít người có khát vọng, dám hy sinh và nguyện dấn thân vì danh dự nghề dạy học… Đây là vốn quý của trường chuyên và ngành GD-ĐT. Tuy nhiên, với những thầy cô giáo, phải biết giữ trong họ ngọn lửa say mê, phải tạo cơ hội để họ thoả sức sáng tạo và điều quan trọng sự sáng tạo của họ phải được các cấp quản lý tôn vinh xứng đáng. Ngọn lửa sáng tạo trong những người thầy tâm huyết ấy rất có thể lụi tắt nếu như phương pháp quản lý cũng như cách tôn vinh không phù hợp.
Kết quả kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia năm học 2021-2022 chắc chắn sẽ được nhắc đến nhiều và sẽ được tỉnh tôn vinh xứng đáng. Tuy nhiên, niềm vui nào rồi cũng sẽ qua đi, trường THPT Chuyên đừng ngủ quên trên chiến thắng, ngược lại ngay từ bây giờ đã phải phác thảo các kế hoạch, giải pháp dài hơi hơn nữa cho những năm học tới đây. Trước mắt, theo chỉ đạo của Sở GD-ĐT, trường cần tập trung cao cho những thí sinh ôn thi vòng 2 chọn các đội tuyển Việt Nam dự thi Olympic khu vực và quốc tế năm 2022.
Niềm vui sẽ trọn vẹn hơn nếu tới đây, Bắc Ninh có học sinh được tham dự và đạt giải Olympic khu vực và quốc tế; những học sinh đã đạt giải quốc gia tiếp tục tham gia và toả sáng tại kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022…
Tất cả vẫn đang ở phía trước, ngành GD-ĐT còn rất nhiều việc phải làm mới có thể hiện thực hoá khát vọng xây dựng trường THPT Chuyên Bắc Ninh thành ngôi trường hội tụ tinh hoa, biểu tượng cho truyền thống hiếu học và khoa bảng của quê hương Bắc Ninh - Kinh Bắc thời đổi mới.