Khuyến học ở đất học

Nhiều năm trở lại đây, Thuận Thành được biết đến như một địa chỉ của “truyền thống khoa bảng mới”. Nhiều địa phương trở thành “điểm sáng” giáo dục, khuyến học. Quyết tâm vượt khó nuôi con ăn học, coi đó là con đường xóa đói giảm nghèo bền vững, xây dựng cuộc sống ấm no đang dần “ăn sâu bám rễ” trong nếp nghĩ của người dân trên mảnh đất này.

Trong kỳ thi tuyển sinh đại học vừa qua, Thuận Thành có 826 em trúng tuyển vào các trường Đại học, Cao đẳng. Đây quả là một thành tích rất đáng trân trọng và tự hào, thành quả đó là tất yếu và cũng chỉ bước đầu. Hiện Thuận Thành có tới 30,5% tổng số gia đình hiếu học (GĐHH) đã được công nhận; 362 dòng họ khuyến học (DHKH) (chiếm 51% tổng số dòng họ), ở một số xã, tỷ lệ này còn cao hơn rất nhiều: Hoài Thượng 100%, Thanh Khương 87%...  Theo lời Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Tiến Chấn, Chủ tịch Hội khuyến học huyện: “Phong trào khuyến học, khuyến tài ở Thuận Thành phát triển từ rất sớm. Từ những năm đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước, nhiều xã đã tự xây dựng quỹ khuyến học nhằm động viên, thúc đẩy phong trào thi đua dạy tốt, học tốt ở địa phương. Đến năm 2001, tất cả 18 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đều có hội khuyến học, hoạt động ngày càng có hiệu quả và chất lượng”. Xuất phát từ đường lối của Đảng và thực tiễn ở địa phương, ngay khi thành lập, hội đã đề ra hai công tác trọng tâm: Xây dựng các GĐHH và DHKH, coi đó là nền tảng phát triển khuyến học theo chiều sâu; Các trung tâm học tập cộng đồng (TTHTCĐ), là phương thức thực hiện xã hội học tập, thúc đẩy khuyến học theo chiều rộng. Ông Chấn cho rằng: “Đó là hai phần việc khác nhau, hai mối lưu tâm riêng, nhưng có quan hệ mật thiết, bổ sung cho nhau”. Việc công nhận các GĐHH, DHKH ban đầu hoàn toàn dựa trên những “tiêu chuẩn” do Hội tự xây dựng, vì khi đó chưa nhận được hướng dẫn của Trung ương Hội. Nhưng trên hết, theo lời ông Chấn, cái được lớn nhất từ phong trào là việc xác định nuôi con học hành thành đạt đã từng bước trở thành ý thức thường xuyên và tự giác của các gia đình, dòng họ. Để có được phong trào khuyến học rộng khắp và khí thế như hiện nay, các địa phương đều có kế hoạch tuyên truyền sâu rộng về mục đích, ý nghĩa cũng như nội dung công tác khuyến học trong nhân dân. Qua đó mọi người hiểu rõ sự cần thiết phải xây dựng và nhân rộng các GĐHH, DHKH. Ông Lê Vũ Hùng, Phó Bí thư Đảng ủy xã Mão Điền cho biết: “Xã thường xuyên phổ biến cho bà con thông qua hệ thống loa truyền thanh đến từng thôn xóm; lồng ghép hoạt động khuyến học vào những cuộc sinh hoạt đoàn thể; vận động các cán bộ Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể gương mẫu xây dựng gia đình mình thành GĐHH, dòng họ mình thành DHKH. Nhờ đó, số hội viên khuyến học không ngừng được bổ sung, tăng mạnh”. Hiện ở Thuận Thành có những xã số hội viên hội khuyến học chiếm tới một phần ba dân số. Tổ chức hội đã phủ kín 100% các thôn, khu phố, thị trấn, hơn 50% cơ quan, đơn vị trên địa bàn.  Cùng với việc tư vấn địa phương từng bước chuẩn hóa trường học, các hội khuyến học cơ sở còn tích cực vận động phụ huynh học sinh tham gia cùng nhà trường xây dựng cảnh quan Sư phạm Xanh-Sạch-Đẹp; vận động các cháu đến tuổi đi học đều ra lớp; đặc biệt quan tâm đến các cháu tật nguyền, có hoàn cảnh khó khăn. 100% hội viên cựu giáo chức đều tham gia công tác khuyến học. Trước hết là chăm lo con cháu trong nhà không để các cháu “ngồi nhầm lớp”; một số khác tham gia giảng dạy ở các TTHTCĐ. Số GĐHH, DHKH tăng lên đem lại những đổi thay tích cực trong nhiều mặt đời sống kinh tế, xã hội ở Thuận Thành. ở đây, hiện có tới 100 gia đình các con đều học tới cao đẳng, đại học và trên đại học; số dòng họ có gần 20% nhân khẩu đạt đến trình độ này ngày càng tăng. Tất cả đều nhằm mục đích đầu tiên: thay đổi cuộc sống gia đình, làm giàu quê hương đất nước. Bên cạnh đó, sự phát triển của các TTGDCĐ cũng đem lại nhiều chuyển biến tích cực: năng suất vật nuôi cây trồng không ngừng được nâng cao; cơ cấu kinh tế, ngành nghề có nhiều thay đổi theo hướng hiệu quả: năng suất lúa ở nhiều xã đạt 5,5 - 6 tấn/ha; dưa leo ở An Bình, Nghĩa Đạo, nghề thủ công ở Hoài Thượng, Song Hồ… những năm qua làm thay đổi rất nhiều bộ mặt nông thôn Thuận Thành.  Quyết tâm hợp lực, dồn sức đưa quê hương vượt lên bằng con đường chất xám, những thành quả rất đáng ghi nhận của Thuận Thành cho dù mới chỉ bước đầu, song cho thấy triển vọng của một lối đi đúng hướng.