Kiểm soát chăn nuôi nhỏ lẻ trong khu dân cư

Tiêu hủy lợn mắc bệnh dịch tả lợn châu Phi tại hộ bà Trần Thị Tươi (thôn Trung Thành, xã Đại Lai).

Theo rà soát mới nhất của Trạm Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản Gia Bình, toàn huyện có 8.772 hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Trong đó, hộ nuôi trâu 299, nuôi bò 1.176, lợn 7.478 hộ. Tổng đàn gia súc gia cầm toàn huyện là 503.500 con. Riêng đàn lợn có sự tăng trưởng mạnh với tổng đàn 30.900 con, tăng 13% so với cùng kỳ. Tỷ lệ hộ chăn nuôi nhỏ lẻ còn cao, mật độ chăn nuôi dầy, người nuôi chưa tự giác thực hiện các biện pháp an toàn sinh học nên dịch bệnh chủ yếu phát sinh và lây lan.
Trong diễn biến dịch tả lợn châu Phi từ đầu năm đến nay, hầu hết các ổ dịch xảy ra tại hộ có khu vực chuồng trại sơ sài, chắp vá, thường xuyên tiếp xúc với người, động vật khác, sử dụng nguồn thức ăn dư thừa của gia đình… Ngày 14-5, dịch bệnh tả lợn châu Phi xuất hiện đầu tiên tại hộ ông Nguyễn Văn Phích (thôn Trung Thành, xã Đại Lai) làm tiêu hủy 10 con lợn thịt với tổng trọng lượng 495kg. Tiếp đó, tại hộ ông Lương Gia Ánh (thôn Hữu Ái, xã Giang Sơn) phải tiêu hủy 3 con lợn gồm 1 lợn nái, 2 lợn thịt với trọng lượng 204 kg. Đến hết ngày 27-5, bệnh Dịch tả lợn Châu Phi xảy ra ở 4 hộ tại 3 xã (Đại Lai 2 hộ, Xuân Lai 1 hộ và Giang Sơn 1 hộ). Số tiêu hủy là 20 con lợn (3 lợn nái và 17 lợn thịt) với tổng trọng lượng 1.203 kg. Trong điều kiện giá lợn hơi khởi sắc như thời gian qua, đây là thiệt hại không nhỏ đối với các hộ nông dân.
Theo phân tích của ông Trần Văn Khắc, Trạm trưởng Trạm Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản Gia Bình: Toàn huyện mới có hơn 10 trang trại quy mô lớn. Do các nguyên nhân như: thiếu vốn, quỹ đất, kiến thức… nên tập quán nuôi nhỏ lẻ quy mô từ 3-10 con/ hộ vẫn tương đối phổ biến. Điều này dẫn tới khó khăn để phát hiện dịch bệnh sớm, tăng nguy cơ lây lan trên gia súc, gia cầm trong khi thời tiết đang diễn biến phức tạp. Nhiều hộ chưa chú ý tiêm phòng vắc xin đầy đủ cho đàn vật nuôi, chưa ý thức áp dụng các biện pháp vệ sinh chuồng trại, bảo đảm an toàn khu vực chăn nuôi và lân cận. Chăn nuôi nhỏ lẻ cũng gây khó khăn cho công tác quản lý, phát triển nông nghiệp hàng hóa tại Gia Bình. Hầu hết các hộ khó tiếp cận với các chính sách hỗ trợ của nhà nước, ưu đãi giá về đầu vào, đầu ra khi tổng đàn quá ít, dẫn tới hiệu quả kinh tế chưa cao…  
Trước thực trạng đó, huyện Gia Bình triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm soát các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Chỉ đạo các ngành chức năng và UBND 14 xã, thị trấn thống kê, rà soát, đưa vào hệ thống điện tử để theo dõi tình hình biến động của đàn vật nuôi, hộ chăn nuôi. Tập trung tuyên truyền, vận động người dân từ bỏ thói quen chăn nuôi thả rông sang nuôi nhốt, với quy trình nuôi an toàn và sử dụng giống sạch bệnh, chất lượng cao. Hướng dẫn người chăn nuôi tăng cường áp dụng các biện pháp vệ sinh, sát trùng bằng vôi bột, hóa chất tại chuồng nuôi và khu vực xung quanh có nguy cơ cao. Tư vấn các hộ tổ chức lại sản xuất, nâng cao chất lượng bằng cách hình thành tổ, nhóm, HTX liên kết, kết nối với các doanh nghiệp; sản xuất theo chuỗi giá trị từ khâu nghiên cứu chọn tạo giống, chăm sóc đàn nuôi, chế biến, bảo quản, xây dựng thương hiệu... theo nguyên tắc “cùng vào - cùng ra” để tối ưu hóa lợi nhuận.
Về cơ sở hạ tầng, huyện Gia Bình cũng khuyến khích và hướng dẫn các nông hộ tiếp cận chính sách ưu đãi về nâng cấp quy mô chăn nuôi thành trang trại có chuồng kín, hệ thống làm mát giúp ổn định nhiệt độ, độ ẩm; thiết kế dây chuyền cho ăn, uống tự động, áp dụng công nghệ thụ tinh nhân tạo, xử lý môi trường (biogas, đệm lót sinh học, chế phẩm sinh học…). Hình thành nhiều hơn số trang trại chăn nuôi tập trung với quy mô vừa và lớn, góp phần tái cơ cấu ngành chăn nuôi trên địa bàn.