Kinh tế tuần hoàn tác động tích cực đến môi trường

Doanh nghiệp phải có trách nhiệm với tác động môi trường của sản phẩm được mở rộng tới giai đoạn thải bỏ trong vòng đời của sản phẩm đó. Đây là yêu cầu được đặt ra tại Hội thảo phổ biến và tập huấn thực hiện quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) theo quy định mới của Luật Bảo vệ môi trường. EPR được xem là cách tiếp cận mới nhằm tìm kiếm giải pháp tài chính xử lý vấn đề quản lý chất thải, tăng cường tái chế, giúp Chính phủ đạt được mục tiêu về môi trường mà không cần tăng thuế hay phí môi trường.

Nền kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất và dịch vụ đặt ra mục tiêu kéo dài tuổi thọ của vật chất, và loại bỏ tác động tiêu cực đến môi trường. Nếu EPR thực hiện đúng, đủ và đáp ứng theo các yêu cầu đặt ra thì có thể hoàn toàn bảo đảm sự khép kín, tuần hoàn tài nguyên giữa nguồn nguyên liệu đầu vào và chất thải sinh ra trong các hoạt động sản xuất. EPR cũng kỳ vọng là giải pháp hiệu quả nhất giúp giải quyết vấn đề rác thải nhựa hiện nay và đặt nền móng cho nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Vì vậy, để thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững thì EPR được coi là công cụ hữu hiệu để thúc đẩy và duy trì nền kinh tế tuần hoàn.
Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng chia sẻ, hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện quy định chi tiết về trách nhiệm mở rộng nhà sản xuất, nhập khẩu như: đối tượng, hình thức thực hiện, lộ trình, đăng ký, kê khai và báo cáo kết quả tái chế, chế tài xử lý vi phạm… Đặc biệt, nếu không tái chế sẽ phải đóng góp tài chính. Lộ trình của các nhà sản xuất, nhập khẩu săm lốp, pin ắc quy, dầu nhớt và các sản phẩm có bao bì (bao bì thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc, phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, xi măng, chất tẩy rửa và chế phẩm dùng trong nông nghiệp, y tế…) phải thực hiện tái chế sản phẩm, bao bì từ ngày 1-1-2024 (nhưng phải đóng Quỹ Bảo vệ môi trường từ ngày 1-1-2022); các nhà sản xuất, nhập khẩu các sản phẩm điện, điện tử phải thực hiện tái chế từ ngày 1-1-2025; nhà sản xuất, nhập khẩu các phương tiện giao thông thực hiện tái chế từ ngày 1-1-2027. Trường hợp doanh nghiệp không thực hiện tái chế thì phải đóng tiền vào Quỹ Bảo vệ môi trường để hỗ trợ hoạt động tái chế. Đây là hành lang pháp lý quan trọng giúp nâng cao chất lượng môi trường trong xu thế hội nhập và phát triển.
Bắc Ninh hiện có 10 KCN đi vào hoạt động. Ngay từ khâu quy hoạch, tỉnh đã định hướng phát triển các KCN phải gắn kết với các yếu tố môi trường bền vững, coi đó là tiêu chí quan trọng quyết định sự phát triển hài hòa bền vững. Đối với một số lĩnh vực có nguy cơ gây ô nhiễm cao như sản xuất hóa chất, giấy, sắt thép... yêu cầu lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, có xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường theo quy định, tự  thuê đơn vị có chức năng thu gom, xử lý để xử lý chất thải nguy hại. Đồng thời hướng trọng tâm thu hút đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất công nghệ cao, công nghệ nguồn, gia tăng xuất khẩu; phát triển công nghiệp hỗ trợ… trên cơ sở chọn lọc các dự án bảo đảm các yếu tố môi trường bền vững. EPR thực hiện nghiêm việc tái chế các sản phẩm thải bỏ, hoặc đóng Quỹ Bảo vệ môi trường sẽ góp phần thực hiện tốt hơn công tác bảo vệ môi trường hiện nay.