Kinh tế vườn giữa lòng đô thị

Đến Đình Bảng (thành phố Từ Sơn) hôm nay, giữa những khu đô thị với tòa nhà bề thế, nằm kề bên con đường xe cộ sầm uất; những vườn đào, vườn lan... đua sắc nở trong tiết xuân khiến cho lòng người dịu lại. Phát triển kinh tế vườn theo hướng đô thị hóa đang được Hội Làm vườn phường Đình Bảng vận động hội viên, nông dân thực hiện nhằm tạo ra vành đai xanh cho thành phố.

Dẫn chúng tôi đi trên con đường xuyên qua khu vườn cây cối xanh tươi thuộc khu phố Trung Hòa, Bà La, ông Nguyễn Văn Hoành, Chủ tịch Hội làm vườn phường Đình Bảng chia sẻ: Được thành lập từ năm 1989, tới nay Hội có hơn 30 năm đồng hành với người nông dân chuyển mình theo từng giai đoạn phát triển. Là một trong những phường trung tâm của thành phố Từ Sơn, sản xuất nông nghiệp ở Đình Bảng chịu tác động ở 2 mặt: các ngành công nghiệp, dịch vụ thu hút lượng lớn lao động trong nông nghiệp chuyển sang và diện tích đất canh tác bị thu hẹp, xen kẹp, ảnh hưởng tới tưới tiêu, thủy lợi. Tuy nhiên đô thị hóa cũng mang lại cơ hội của thị trường rộng mở. Hội Làm vườn Đình Bảng đã triển khai nhiều nội dung để người nông dân thích ứng, bám đất làm vườn, nhất là chú trọng vận động hội viên và nhân dân chuyển từ trồng lúa sang sản xuất các loại hoa cảnh như đào, ly, cúc, thược dược... bên cạnh duy trì các mô hình sản xuất VAC, cây ăn quả, rau công nghệ cao theo hướng an toàn. Hàng năm, Hội phối hợp tập huấn chính sách hỗ trợ của tỉnh về phát triển sản xuất nông nghiệp và hạ tầng nông thôn giai đoạn 2014 - 2020 và chuyển giao khoa học kỹ thuật mới cho 157 thành viên tại 8 Chi hội. Nhằm huy động nội lực tạo vốn cho hội viên sản xuất, Hội làm vườn Đình Bảng duy trì nguồn quỹ hội hơn 3,5 tỷ đồng/ năm, lãi suất đầu ra cho hội viên vay là 0,75%/tháng. Nhờ vậy, phong trào làm vườn ở Đình Bảng vẫn duy trì tốt, toàn phường có 81 ha trồng hoa đào, 22 ha rau mầu và cây ăn quả, 82 ha ao nuôi trồng thủy sản, nâng tổng giá trị sản xuất nông nghiệp và thủy sản đạt 147,8 triệu đồng/ha/năm.

Nhiều nhà vườn ở Đình Bảng trồng các loại hoa, cây cảnh có giá trị cao phục vụ tiêu dùng đô thị.

Là một trong số những người tiên phong làm kinh tế vườn, bà Nguyễn Thị Thu, Giám đốc Công ty TNHH Cửu Long chia sẻ: “Năm 1990, khi diện tích canh tác lúa của phường còn nhiều, gia đình tôi đã thuê 1,2 ha đất làm trang trại trồng hoa và nuôi 8.000 con gà đẻ trứng. Trên cơ sở phân tích thị trường, tôi quyết định chỉ tập trung vào trồng các loại hoa có giá trị cao, nhu cầu khách hàng khá lớn. Vì vậy, tôi mạnh dạn thực hiện dự án xây dựng nhà kính trồng hoa cao cấp như đồng tiền, hoa ly, hoa lan hồ điệp… với sự hỗ trợ kỹ thuật của Sở Khoa học và Công nghệ. Đến năm 2007, tôi thuê thêm 4,7 ha đất trồng cây cảnh, cây bonsai và thành lập công ty để sản xuất nông nghiệp công nghệ cao kết hợp với du lịch sinh thái. Điểm nhấn là khu trải nghiệm mô hình giáo dục thông minh với các hoạt động như khám phá mê cung hoa, tự làm nông nghiệp, lội suối và bắt cá…; Khu du lịch sinh thái với hoạt động chính là nhà hàng ẩm thực và văn hóa quan họ; Khu du lịch nghỉ dưỡng kết hợp với du lịch tâm linh, khám phá văn hóa xứ Kinh Bắc”. Hiện nay, mô hình của Công ty TNHH Cửu Long được nhiều du khách trong và ngoài tỉnh quan tâm, trở thành điểm sáng để các hội viên học tập.
Trong khi đó, gia đình bà Trần Thị Liên, khu phố Bà La gắn bó với nghề trồng đào được hơn 10 năm: “Khi công nghiệp về làng, chúng tôi đều đã lỡ tuổi, không thể xin việc vào công ty nên chỉ canh tác trên vài sào lúa, giá trị bấp bênh. Chúng tôi chuyển hướng trồng cây đào với khoảng 130 gốc cả đào cành và đào thế. Với việc nghiên cứu kỹ thuật các khâu từ xuống giống, bón phân, tạo thế, tuốt lá..., dần dà chúng tôi có nhiều vụ thu hoạch khá, từ đấy thêm yêu nghề, yêu hoa”.   
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của điều kiện thời tiết, thị trường, đặc biệt là dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, giá các loại vật tư, phân bón, thức ăn chăn nuôi tăng cao và không ổn định gây bất lợi cho sản xuất kinh doanh VAC, trang trại. Hiện nay, các trang trại mong muốn được hỗ trợ về nguồn vốn (vay vốn ưu đãi với lãi suất thấp) và ưu đãi về thuế (giảm tiền cho thuê đất...)... Đồng thời tích cực hướng dẫn hội viên, chủ trang trại ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật sản xuất VAC. Đẩy mạnh liên kết, liên doanh, tiếp cận thị trường tiêu thụ sản phẩm, chú trọng vào những sản phẩm, cây hoa phù hợp với đô thị. Phổ biến các chính sách hỗ trợ, sử dụng đồng vốn có hiệu quả, tạo thêm nhiều việc làm cho lao động và tăng thu nhập cho hội viên. Để từ đó, phong trào kinh tế vườn ở Đình Bảng tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp địa phương, bảo vệ môi trường, cân bằng sinh thái bền vững.