Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XV: Thảo luận ở Tổ về 3 Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội

Ngày 22-5, Quốc hội tiếp tục làm việc tại hội trường nghe các Tờ trình dự, Báo cáo thẩm tra về: Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi; Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân và thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi).

Buổi chiều, Quốc hội tiến hành thảo luận ở Tổ về 3 Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội: Miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân; Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi; Kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016/QH14 và Nghị quyết số 107/2020/QH14.

Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh điều hành phiên thảo luận Tổ.

Tổ 13 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh: Hậu Giang, Bắc Ninh, Lào Cai, Đắk Lắk. Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh làm Tổ trưởng tổ thảo luận.

Làm rõ về mức độ và cơ chế “hỗ trợ học phí” đối với cơ sở ngoài công lập.

Góp ý vào “Dự thảo Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông và người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân”, Đại biểu Nguyễn Thị Hà, Đoàn ĐBQH tỉnh cho rằng: Chính sách miễn, hỗ trợ học phí cho học sinh (Điều 2) là một chủ trương lớn, thể hiện tính ưu việt đó là “mọi trẻ em, học sinh đều không bị gặp rào cản về tài chính khi đến trường”. Việc miễn học phí sẽ giảm gánh nặng chi phí cho nhiều gia đình, khuyến khích những học sinh có hoàn cảnh khó khăn tiếp tục đến trường, nâng cao mặt bằng học vấn và nguồn nhân lực trong tương lai.

Tuy nhiên, để chính sách được triển khai hiệu quả và công bằng, địa biểu Nguyễn Thị Hà đề nghị cần bổ sung, làm rõ “về mức độ và cơ chế “hỗ trợ học phí” đối với cơ sở ngoài công lập”. Bởi Dự thảo mới dừng ở nguyên tắc hỗ trợ, nhưng chưa nêu chi tiết hỗ trợ mức nào và bằng hình thức gì. Nếu Nhà nước hỗ trợ, có thể hiểu là ngân sách sẽ cấp một khoản tiền để bù đắp một phần hoặc toàn bộ học phí mà lẽ ra học sinh phải đóng cho trường tư thục, dân lập. Thực tế, học phí tại các cơ sở giáo dục ngoài công lập rất đa dạng và cao so với cơ sở giáo dục công lập. Do vậy, để bảo đảm công bằng và hiệu quả ngân sách, đề nghị quy định rõ mức hỗ trợ học phí cho học sinh ngoài công lập. Ngoài ra, cũng cần làm rõ hình thức hỗ trợ (ngân sách sẽ cấp trực tiếp cho các cơ sở giáo dục ngoài công lập, cho địa phương, hay hoàn trả cho phụ huynh).

Đại biểu Hà cho biết thêm: Tại Điều 2 cũng quy định giao cho HĐND tỉnh quyết định mức hỗ trợ đóng học phí. Đối với các tỉnh tự cân đối được ngân sách thì dễ dàng ban hành NQ đặc thù miễn học phí cho học sinh ngoài công lập, còn đối với các tỉnh không tự cân đối được ngân sách thì HĐND tỉnh đó không thể ban hành NQ đặc thù được. Nhưng tại Điều 3 quy định về kinh phí thực hiện cũng đề cập “Ngân sách trung ương hỗ trợ ngân sách địa phương chưa cân đối được ngân sách theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và pháp luật có liên quan”. Nhưng quy định này chưa cụ thể sẽ dễ dẫn đến việc hỗ trợ không công bằng giữa các địa phương. Vì vậy, đề nghị quy định rõ: Đối với các tỉnh tự cân đối ngân sách thì giao cho HĐND cấp tỉnh ban hành ban hành Nghị quyết đặc thù với nguyên tắc không thấp hơn so với mức hỗ trợ cho học sinh công lập, còn đối với những tỉnh chưa cân đối được ngân sách, khó khăn trong bố trí ngân sách, vẫn phụ thuộc vào ngân sách trung ương thì không phải ban hành Nghị quyết đặc thù và Trung ương sẽ quy định luôn vào trong Nghị quyết này là Trung ương sẽ chi trả theo Nghị quyết này.

Đại biểu Nguyễn Thị Hà cũng đề nghị, cần chú trọng kiểm soát các khoản thu khác ngoài học phí khi áp dụng miễn học phí. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có hướng dẫn chặt chẽ về danh mục và mức trần các khoản thu dịch vụ, thỏa thuận trong nhà trường, kèm cơ chế giám sát bởi phụ huynh và chính quyền địa phương, tránh việc lợi dụng lạm thu các khoản thu khác kể cả trên tinh thần tự nguyện của PHHS. Như vậy mới đảm bảo học sinh được hưởng chính sách thực chất, chứ không phải miễn một khoản chính thức nhưng lại phát sinh nhiều khoản khác.

Nên tăng thời gian miễn giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp

Góp ý vào “Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016/QH14 và Nghị quyết số 107/2020/QH14”, đại biểu Trần Thị Vân, Đoàn ĐBQH tỉnh đề nghị tăng thời gian miễn giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp từ 5 năm lên 10 năm.

Đại biểu Trần Thị Vân cho biết, theo Dự thảo Nghị quyết quy định thời gian miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp từ nay cho đến hết năm 2030, vậy chỉ còn lại 5 năm. Thời gian miễn thuế sử dụng đất 5 năm là ngắn so với sản xuất nông nghiệp, bởi vì đây là một lĩnh vực đặc thù có nhiều loại cây trồng cần thời gian dài và phải có lộ trình mới cho thu nhập. Để tạo cho người dân, doanh nghiệp yên tâm đầu tư sản xuất kinh doanh một cách bài bản thì cần kéo dài thời gian miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp lên là 10 (đến năm 2035). Qua đó góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp tập trung, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, đồng thời hạn chế rủi ro của người dân khi đầu tư vào đất nông nghiệp. Để chính sách phát huy hiệu quả, cùng với miễn thuế sử dụng đất để khuyến khích sản xuất, cần nghiên cứu có biện pháp để cho việc sử dụng đất đúng mục đích, tránh tình trạng hoang hóa (bởi tâm lý đất không sử dụng vẫn không phải đóng thuế).

Về “Dự thảo Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông và người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân”, đại biểu Trần Thị Vân đề nghị, trong phạm vị điều chỉnh và đối tượng áp dụng cần bổ sung thêm “học sinh tiểu học ở các trường dân lập, tư thục”, để bảo đảm sự bao trùm toàn diện và công bằng của chính sách.