Liên kết để hình thành trang trại chuyên nghiệp tạo động lực phát triển nông nghiệp

Tận dụng lợi thế đất đai màu mỡ, những năm gần đây, Gia Bình phát triển nhiều vùng sản xuất nông nghiệp tập trung mang lại hiệu quả kinh tế cao như vùng cây ăn quả, vùng chăn nuôi xa khu dân cư, vùng nuôi trồng thủy sản… Nhiều trang trại đẩy mạnh sản xuất theo chuỗi, liên kết hợp tác để cùng đưa các mô hình này trở thành điểm nhấn trong phát triển nông nghiệp ở các địa phương.

Đến nay, huyện Gia Bình có 664 trang trại và gia trại, trong đó, trang trại trồng trọt chiếm 58%; chăn nuôi 15,4%; thủy sản 19,1%; tổng hợp 7,5%. Có 136 trang trại đạt tiêu chí do Bộ Nông nghiệp & PTNT quy định. Diện tích bình quân mỗi trang trại 4,7 ha, vốn sản xuất 2 tỷ đồng/trang trại (trong đó vốn tự có 1-1,5 tỷ đồng; vốn vay 0,3-0,5 tỷ đồng chiếm 30-50%). Thu nhập bình quân 0,9-1,5 tỷ đồng/ trang trại/năm. Tính chung, thu nhập từ kinh tế trang trại đạt hơn 40% giá trị thu nhập của ngành Nông nghiệp huyện. Để phát huy hiệu quả hình thức tổ chức sản xuất này này, huyện Gia Bình thực hiện nhiều giải pháp khai thác triệt để tiềm năng đất đai, nguồn nhân lực, khuyến khích các nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân hợp tác sản xuất và tiêu thụ với 3 hình thức chính: Liên kết tiêu thụ sản phẩm qua hợp đồng mua bán; Liên kết có hỗ trợ đầu tư và tiêu thụ sản phẩm; Liên kết chuỗi giá trị khép kín.  
Với tư duy làm kinh tế mới, ngay từ khi đầu tư xây dựng ông Nguyễn Xuân Nam, chủ trang trại có 6,7 ha đất tại thôn Gia Phú, xã Bình Dương lựa chọn mô hình làm VAC theo hướng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ và có đầu ra được bao tiêu ổn định. Sau khi thử nghiệm nhiều giống cây ăn quả như hồng xiêm, ổi, đu đủ, mít thái, chanh tứ quý…, đầu năm 2020, trang trại được Trung tâm Khuyến nông và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao tỉnh, Trường Đại học Nông lâm Bắc Giang kết hợp hướng dẫn kỹ thuật trồng Nho hạ đen trong nhà màng với hệ thống tưới tự động. Ngoài ra trồng xen canh một số loại rau củ quả ngắn ngày để tận dụng đất và tăng thu nhập, lấy ngắn nuôi dài. Các sản phẩm được thực hiện theo tiêu chuẩn VietGAP, có tem truy xuất nguồn gốc rõ ràng, thuận lợi trong việc liên kết, tìm mối tiêu thụ tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, bếp ăn tập thể… Năm 2021, sản lượng cây ăn quả được tiêu thụ của trang trại đạt 250 tấn, lợi nhuận bình quân đạt 1,2 tỷ đồng, tạo việc làm cho 10 lao động thường xuyên và 50 lao động thời vụ với thu nhập bình quân từ 5-7 triệu đồng/người/tháng.

Mô hình trồng cây ăn quả kết hợp nuôi chim bồ câu theo hướng hữu cơ của anh Nguyễn Thế Dũng (xã Giang Sơn) có đầu ra tiêu thụ ổn định.

Theo ông Trần Đăng Hởi, Giám đốc Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Gia Bình, qua thống kê sơ bộ, việc tiêu thụ sản phẩm thông qua liên kết trên địa bàn huyện hiện vẫn ở mức thấp. Đối với cây lúa, tỷ lệ tiêu thụ qua liên kết chỉ đạt khoảng 3%; cây rau, màu là 1-1,5%; cây ăn quả là 5-7%. Một số hộ chăn nuôi tham gia chuỗi liên kết với các công ty sản xuất giống, thức ăn chăn như Công ty CP, Công ty Dabaco... nhưng số lượng rất khiêm tốn. Nguyên nhân là do người sản xuất hiện nay chủ yếu vẫn mang tính nhỏ lẻ, phân tán, chưa tuân thủ quy trình sản xuất, chưa tạo được vùng sản xuất tập trung, dòng sản phẩm chưa đủ lớn và ổn định đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp. Trình độ kỹ thuật của nhiều nông dân còn hạn chế, thiếu vốn để đầu tư trang thiết bị cũng như mở rộng quy mô, thiếu thông tin về thị trường, thiếu kinh nghiệm quảng bá sản phẩm. Một số sản phẩm chất lượng cao nhưng không tìm được thị trường tiêu thụ ổn định từ các doanh nghiệp, một số nơi vẫn còn tình trạng bị tư thương ép giá …
Lấy phát triển kinh tế trang trại là động lực để thực hiện mục tiêu, sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với tiêu thụ sản phẩm một cách toàn diện, Gia Bình tiếp tục thúc đẩy tích tụ ruộng đất nông nghiệp thông qua việc hỗ trợ cho các hộ nông dân dồn điền đổi thửa, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng quy mô trang trại. Ưu tiên phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ, an toàn, áp dụng ứng dụng khoa học công nghệ, gắn với Chương trình mỗi xã, thị trấn một sản phẩm để tạo dựng sản phẩm mang thương hiệu riêng. Có cơ chế khuyến khích nhà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, chế biến nông sản, tập trung xây dựng những cánh đồng chuyên canh, thâm canh theo hướng sản xuất hàng hóa có giá trị kinh tế cao, sử dụng nhiều lao động địa phương. Đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn để nông dân tích cực tham gia liên kết, hợp tác, hướng tới sự chuyên nghiệp trong sản xuất nông nghiệp.