Lối vắng

Chút hoài niệm trở về khi lòng miên man với những ngọt ngào xưa cũ. Trưa, tiếng gà cất lên xao xác ở phía mùa xa. Giật mình tìm lại kí ức giữa bộn bề trẩy nhánh áo cơm. Ta đã không còn nữa giọt rưng rức ngày đầu. Chai sạn tựa hồ cơn gió bấc, táp vào con đường đất, lạnh mà thấm nỗi tựa nương. Đôi mắt nhìn về phía trước tìm lấy vòm xanh. Ngực bồi hồi như trẻ lên mười ngóng trông mẹ về buổi chợ. Rơi đầy lối vắng, tiếng gà eo óc, tiếng lá sang chiều, tiếng sáo réo rắt, tiếng mầm cây thức... tre già răng rắc, vặn mình lần nữa hoài mãi tìm non. Lá nhẹ tênh, lướt êm, chất chồng, phủ đầy nỗi nhớ. Hàng cau lặng thầm trước ngõ chờ ta về soi bóng ao quê.

Lối vắng, bắt đầu từ những trò chơi. Bọn trẻ tha hồ chạy nhảy, tìm thấy điều gì đó vẹn nguyên trong giấc mơ. Chẳng phải cổ tích vẫn thật thà hay sao. Rồi ta nhảy dây. Rồi ta đánh đáo. Rồi ta gảy nịt. Rồi que mốt, que mai. Cái nỏ này có bắn được khuông mây. Ụ đất dày làm pháo. Nổ giòn trong tiếng vỗ tay. Rồi cưỡi lưng trâu, đầu trần nắng gió. Vẫn là lá tre lướt khẽ, êm êm đường làng.
Rơi đầy lối vắng là tiếng gió mưa. Tiếng tre kĩu kịt đã thấm đẫm như thể ta mặc chiếc áo mỏng chạy theo mẹ thật nhanh. Mẹ gánh lầm lụi trên đồng trở về. Bàn chân bấm đất, nghe tiếng gió rít ngang, tiếng sấm ùng oàng. Lá tre bết chặt, đất nhão nhoẹt, ven đường đầy vệt bánh xe. Lối vắng khi ấy là khoảng nặng trĩu mùa. Thóc chưa kịp về. Mùa ơi ngủ mê.
Cũng có khi ta chọn lối vắng để biết ta từng bình yên, ta đang bình yên. Ta vội vàng làm chi. Ta chẳng khát điều gì. Như tre đã ăn sâu gốc rễ vào đất thành ụ, thành lũy. Tre cột vào ta một bóng hình quê. Nhìn thấy tre ta thấy thân thuộc muốn tìm về. Bóng làng lẩn khuất, lam chiều quấn quyện. Để dù qua bao đổi thay ta vẫn thấy đâu đây từng thanh âm trong trẻo. Nhiều khi ngồi với dòng sông, thấy từng khoảng lặng. Trôi như sông để khỏa lấp mênh mông. Bờ cỏ làm mềm dấu chân. Con đê dẫn lối xa gần. Từ lối vắng, ta chẳng phải đếm đong. Không có ngã rẽ, sao biết lời sông. Và như thể ta là con sóng tự sự chảy vào lòng. Muốn ghé tai vào đất, muốn phả mặt vào sông mà nghe mọi thanh âm nhẹ nhàng, se sẽ.
Lối vắng, nơi chẳng có tiếng rao. Phố cũng có lúc vắng trong sự cô đơn bằng tĩnh lặng hàng cây. Nhưng lối quê đêm cũng như ngày, yên ả chờ ban mai. Sương như hạt ngọc rơi vào cỏ mềm biêng biếc. Và ta về lại hương say. Trong tiềm thức rơm rạ, nghe thấy mình phủ lấp, trốn tìm, đôi mắt lim dim, hồi hộp trong sự phấp phỏng. Lấy chất chồng rạ rơm làm gối, mùi còn ngai ngái, rặm rạp, sột soạt bên tai. Những con đom đóm bay kín ao bèo, rìa đường, đậu những gai rào. Nhớ bọn trẻ đuổi bắt, chạy nhảy thênh thênh mỗi tối. Lối vắng khi ấy, nao nức, đông đúc nụ cười giòn. Đường làng trở về yên ả, tĩnh mịch, hơn cả là giấc ngủ ngon.
Ta về qua lối vắng, vẫn biết tuổi mình đã vương đầy áo cơm thành thị. Thì cứ đi, tản bộ, nghe nhịp chân rung lên khe khẽ. Không còn lá tre bay lả tả, dạt trôi. Không còn tiếng ve say mùa hè, râm ran sau vòm xanh, lá biếc. Rồi cả tiếng chim chuyền cành ríu ra ríu rít. Nhưng mà say. Say trong tỉnh thức bởi tiếng gà trưa. Ngỡ mình còn bé lắm. Đang ngây dại, hồn nhiên, hồ hởi ngồi ngắm thời gian. Im lặng. Khẽ thôi. Đôi cánh chuồn mỏng lắm. Đâu dễ gì bắt chúng. Cứ nhẹ nhàng như thế, đậu xuống trang đời.
Một đêm hè trời đầy sao chi chít. Bỗng đâu rơi đầy. Trong đôi mắt ngóng đợi, ta lạc vào lối vắng. Nhặt lấy một ngôi sao hi vọng. Sẽ tìm thấy nhiều hơn cả là một lối vắng thưa người. Ở đâu đó còn nhiều những hoài niệm xưa cũ. Nào chum, nào vại, rổ, rá, đó, nơm. Nào cuốc, nào cào, sào tre, liềm gặt. Vẫn là đường đất, bao cỏ ngái rạ nâu. Vẫn con trâu đi trước cái cày theo sau. Người đi làm đồng gặp nhau chào hỏi. Rồi thấy một lũy tre ở phía mờ xa. Từ lũy tre, tiếng sáo vi vút, tiếng diều bay lên. Đường làng, ngõ xóm thôn quê bình yên quá đỗi. Ta ngồi bệt xuống cỏ, nhìn ngắm khoảng trời. Lối vắng trong mắt, dần dà, lướt nhẹ, khe khẽ lạc vào mây trôi.