Lực lượng Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy - 55 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành

Tiến tới kỷ niệm 55 năm Ngày truyền thống của Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy (4-10-1961–- 4-10-2016); 15 năm Ngày toàn dân phòng cháy và chữa cháy (4-10-2001 - 4-10-2016), Cục Cảnh sát PCCC và CNCH (Bộ Công an) ban hành đề cương tuyên truyền. Báo Bắc Ninh trân trọng giới thiệu nội dung chính.

1. Ngày truyền thống của lực lượng Cảnh sát PCCC:

Ngày 4-10-1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký lệnh công bố Pháp lệnh “Quy định việc quản lý Nhà nước đối với công tác PC và CC”. Ngày 4-10-1996, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 369/1996/QĐ-TTg về việc lấy ngày 4-10 hằng năm là “Ngày PCCC toàn dân” và Luật PCCC ban hành năm 2001 đã quy định lấy ngày 4-10 hằng năm là “Ngày toàn dân PCCC”. Đến ngày 22-9-2015, Bộ Công an ban hành Quyết định số 5490/QĐ-BCA-X11 xác định ngày 4-10-1961 là Ngày truyền thống của lực lượng Cảnh sát PCCC.

2. Lực lượng Cảnh sát PCCC trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954).

Đầu năm 1945, cùng với phong trào cách mạng của cả dân tộc, một số anh em binh sỹ Sở Chữa lửa Sài Gòn-Chợ Lớn đã bắt liên lạc với cán bộ cách mạng, tổ chức nhiều cuộc diễn thuyết tố cáo sự áp bức, bóc lột của thực dân Pháp, đồng thời thành lập tổ chức Thanh niên tiền phong và Việt Minh của Sở để tổ chức giành chính quyền cơ sở.

Ngày 24-8-1945, Sở Chữa lửa Sài Gòn-Chợ Lớn là một trong 6 đơn vị treo cờ đỏ sao vàng đầu tiên của thành phố và để bảo vệ lá cờ đỏ sao vàng, một chiến sỹ chữa cháy đã hy sinh. Ngày 28-8-1945, anh em của Sở đi trên xe chữa cháy tham gia diễu hành cùng hàng vạn người của thành phố. Lúc 8 giờ ngày 24-9-1945, chiến sỹ Sở Chữa lửa được lệnh rút ra căn cứ, đến tối lực lượng của ta đánh vào Sở cướp xe chữa làm phương tiện tham gia kháng chiến.

Tại miền Bắc, thất bại ở Điện Biên Phủ ngày 7-5-1954, thực dân Pháp có ý đồ di chuyển phương tiện, xe chữa cháy của Hà Nội rút vào Nam nhưng tổ chức Công đoàn do đồng chí lái xe Nguyễn Văn Dần (đảng viên hoạt động bí mật) chỉ huy đã đấu tranh giữ toàn bộ phương tiện chữa cháy của Sở cho đến ngày giải phóng Thủ đô. Ngày 11-10-1954, đoàn cán bộ thuộc Sở Liêm Phóng vào tiếp quản Đội Cứu hỏa Hà Nội. Tháng 12-1954, Đại đội Cứu hỏa Hà Nội thuộc Phòng Trị an dân cảnh được thành lập với 7 xe chữa cháy và gần 60 cán bộ, chiến sỹ. Lực lượng này tham gia giữ gìn trật tự an toàn, cứu chữa các vụ cháy xảy ra.

3. Lực lượng Cảnh sát PCCC trong sự nghiệp bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, đấu tranh giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (1954-1975).

Ngày 1-1-1955, Đại đội Cứu hỏa Hà Nội nhận nhiệm vụ cử một tiểu đội tham gia bảo vệ lễ đài Ba Đình trong buổi mít tinh của nhân dân Thủ đô chào mừng Đảng và Chính phủ sau 9 năm kháng chiến trở về Thủ đô. Cũng trong ngày này, lực lượng Cảnh sát PCCC vinh dự được Bác Hồ thân mật bắt tay từng người một và Người đã có lời chúc Tết đối với lực lượng Cảnh sát PCCC tham gia bảo vệ buổi lễ. Lời chúc “Nhân dịp năm mới, Bác chúc các chú thất nghiệp, nhưng phải tích cực học tập” năm đó luôn là mục tiêu phấn đấu của lực lượng Cảnh sát PCCC cho đến bây giờ.

Sau khi Hiệp định Giơnevơ được ký kết, Cách mạng Việt Nam chuyển sang giai đoạn mới, tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội và tiếp tục hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ ở miền Nam. Lực lượng Công an có nhiệm vụ giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội, trong đó có nhiệm vụ bảo đảm an toàn PCCC…

Ngày 27-3-1956, Bộ Công an có Chỉ thị số 347/TA về việc xây dựng lực lượng PCCC chuyên nghiệp ở miền Bắc. Cuối năm 1956, 11 đơn vị phòng hỏa, cứu hỏa của các tỉnh được thành lập; lực lượng cứu hỏa bắt đầu tập luyện và tập huấn nghiệp vụ PCCC do chuyên gia Liên Xô hướng dẫn.

Đến năm 1958, Bộ Công an có quyết định thành lập Phòng Phòng hỏa, cứu hỏa (P8) thuộc Vụ Trị an dân cảnh (V10). Đây là tổ chức tiền thân của Cục Cảnh sát PCCC và CNCH.

Ngày 4-10-1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Lệnh số 53/LCT của Chủ tịch nước công bố “Pháp lệnh quy định việc quản lý của Nhà nước đối với công tác PCCC”, trong đó quy định: Bộ Nội vụ tổ chức ra Cục Phòng cháy và Chữa cháy. Sự kiện này đánh dấu sự thay đổi về chất trong công tác PCCC của Nhà nước, đồng thời mở ra một trang mới trong lịch sử của lực lượng Cảnh sát PCCC. 

Trước âm mưu của đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc bằng không quân và hải quân, năm 1963, Chính phủ ra Nghị định 112/CP quy định về công tác phòng không sơ tán và tổ chức công tác chữa cháy do địch gây ra. Lực lượng Cảnh sát PCCC đã khẩn trương hướng dẫn các cơ quan tăng cường công tác PCCC, chuẩn bị phương án và các phương tiện sẵn sàng chữa cháy khi tình huống xấu xảy ra.

Năm 1965, đế quốc Mỹ điên cuồng mở rộng cuộc chiến tranh đánh phá miền Bắc bằng không quân và hải quân. Các đơn vị, chiến sỹ lực lượng Cảnh sát PCCC đã phối hợp với dân quân, tự vệ dũng cảm tham gia chữa cháy, bảo vệ tài sản Nhà nước, tài sản và tính mạng của nhân dân. Điển hình như các vụ:

- Vụ máy bay Mỹ đánh phá trận địa tên lửa và pháo phòng không tại Đồng Giao, Ninh Bình ngày 8-6-1965, lực lượng Cảnh sát PCCC đã cắt được luồng lửa đang cháy xung quanh quả tên lửa rồi di chuyển quả tên lửa đến địa điểm an toàn.

- Vụ máy bay ném bom trúng Ga Gôi thuộc tỉnh Hà Nam ngày 20-6-1965 làm một đoàn tàu chở thuốc trừ sâu bốc cháy. 18 chiến sỹ PCCC và 3 xe cứu hoả, cùng 200 thanh niên xung phong để chống chọi với giặc lửa. Sau nhiều giờ dũng cảm chữa cháy trong hoàn cảnh đặc biệt nguy hiểm, lực lượng PCCC đã cứu được 10 toa hàng và 1 toa thuốc trừ sâu, nhưng 3 chiến sỹ Công an Hà Nam và 15 người tham gia chữa cháy đã bị ngộ độc và anh dũng hy sinh trong khi làm nhiệm vụ.

- Vụ chữa cháy 4 xà lan lớn chở xăng dầu trên Vịnh Hạ Long; chữa cháy tàu Alecxandra của Liên Xô chở hàng viện trợ cho ta ở cảng Hải Phòng; chữa cháy kho xăng dầu Thượng Lý, Hải Phòng; chữa cháy khu lắp ráp tên lửa ở đồi Nhơm, Triệu Sơn, Thanh Hóa.

- Vụ chữa cháy ngày 24-6-1966 tại Tổng kho xăng dầu Đức Giang-kho dự trữ xăng dầu lớn nhất phục vụ công tác phát triển kinh tế miền Bắc và phục vụ chi viện cho miền Nam. Với tinh thần dũng cảm phi thường, các chiến sỹ Cảnh sát PCCC đã làm lên một kỳ tích tuyệt vời. Sáng hôm sau, đám cháy được dập tắt, bảo toàn được phần lớn lượng xăng dầu trong Tổng kho. Ngày 3-8-1966, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư khen ngợi lực lượng Cảnh sát PCCC Thủ đô.

Cảnh sát PCCC còn cứu chữa kịp thời hàng trăm vụ cháy lớn phức tạp khác xảy ra trong chiến dich vu seo “Điện Biên Phủ trên không” năm 1972 ở Hà Nội.

Trong cuộc tổng tiến công giải phóng miền Nam năm 1975, lực lượng Cảnh sát PCCC đã theo sát quân chủ lực tiếp quản những đô thị mới được giải phóng và triển khai kịp thời lực lượng, phương tiện và các biện pháp PCCC, góp phần giữ gìn và ổn định an ninh, trật tự cho nhân dân.

(Còn nữa)