Mai Thúc Lân trong thương nhớ - Tập sách ân tình, sắt son

Nhân dịp kỷ niệm ngày giỗ đầu cố Phó Chủ tịch Quốc hội Mai Thúc Lân - người con của xứ Quảng Nam và cũng là người con ưu tú của Bắc Ninh, Bắc Giang-Hà Bắc, Nhà xuất bản Văn học đã cho ra đời tập sách mang tên Mai Thúc Lân trong thương nhớ.

Tập sách do Trung tâm nghiên cứu Quốc học (Hội Nhà văn Việt Nam) tổng hợp, biên soạn, với sự tham gia của nhiều tác giả trong cả nước, là những người một thời gần gũi, thân thiết với vị lãnh đạo sáng suốt, mẫu mực, có trái tim nhân hậu và tâm hồn nghệ sĩ này.

Với hơn 300 trang, tập sách được phân chia thành 5 chương mục. Mở đầu chương Mai Thúc Lân trong thương nhớ, Nhà báo lão thành Hữu Thọ, đã kể lại những kỷ niệm sâu sắc với Mai Thúc Lân. “Nhưng ấn tượng nhất là cùng nhau đấu tranh cho chủ trương khoán sản phẩm nông nghiệp… Lúc đó, ai ủng hộ khoán sản phẩm đều là những người dũng cảm, kiên quyết làm theo ý muốn của nông dân…”. Kế đó là bài viết của đồng chí Trương Quang Được, nguyên ủy viên Bộ Chính trị. Sau lời dẫn, ông kết bằng những vần thơ: “Tôi với anh hai người bạn cũ/Sống chân tình gian khổ bên nhau/… Ôi thôi anh đã đi rồi/Sông Hồng lệ đỏ, sông Thu sóng cồn…”

Tiếp theo là các bài viết Nhớ anh Mai Thúc Lân của Vũ Ngọc Hoàng; Nhớ thương anh lắm, anh Lân ơi, của Nguyễn Đình An; Mai Thúc Lân-một cán bộ mẫu mực của Nguyễn Tiến Năng, nguyên thư ký của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Nhà báo Mai Thúc Long, anh ruột người quá cố thì có bài Thương nhớ khôn nguôi cũng như bài Chuyện anh tôi của GSTS Mai Quốc Liên, em kế Mai Thúc Lân, đã kể lại những kỷ niệm không thể quên với người em và anh của mình thời ấu thơ. Vĩnh biệt anh Lân của em là bài thơ của Dương Thị Khanh ôn lại mối tình son sắt với người chồng thủy chung, trong đó có câu “Em vui sướng khi thấy anh thành đạt/Và càng quý anh hơn vì phẩm chất con người/Đối với em anh là tất cả/Từ buổi mới yêu nhau cho đến khi vĩnh biệt cõi đời…” Bài Bố ơi của Nam Dương Vân Thủy, là 4 người con trai gái của ông tỏ lời tiếc thương da diết người cha của họ. Với bài “Mai Thúc Lân và bài học lễ phép với dân”, sau khi nêu rõ, người lãnh đạo này không hề nhận quà cáp của ai, Nhà báo Hoàng Hải Vân cho biết, trả lời phóng viên báo Thanh niên, ông bảo, “...Lâu nay trong quan hệ giữa công dân với các cơ quan công quyền, cần việc gì bao giờ dân cũng phải làm “đơn xin”, đó là điều không thể chấp nhận được… là sự vô lễ với dân. Bởi vậy ông đề nghị thay tất cả các thứ “đơn” bằng “giấy yêu cầu”.

Phần này còn có các bài của GSTS Mai Hồng Quý, Nhà văn Phạm Phát, Nguyễn Sự, Nhà báo Phạm Tấn Tư. Ngô thế Vĩnh, Nhà báo Huỳnh Bẩy, Nhà văn Hồ Duy Lê, Nhà báo Nguyễn Hữu Đổng, Nhà văn Bùi Công Minh, Hồng Minh, Nhà báo Lê Thọ Bình, Vũ Tiến Đạt-Nguyễn Huy Thông, Vũ Đức Sao Biển, Trần Quyển, Huỳnh Văn Chính, Hoàng Hải Vân, Nhà báo Xuân Ba, Nguyễn Hữu Mai, Nguyễn Thị Thanh Giang và Nguyễn Tăng Thăng Long.

Khi còn công tác cũng như đã nghỉ hưu, Mai Thúc Lân đã dành thời gian trả lời các báo chí về những vấn đề xã hội quan tâm. Ở chương Một số bài trả lời phỏng vấn về Tam nông. Mai Thúc Lân còn trả lời phỏng vấn các báo về “lợi ích nhóm”, về thuế nông nghiệp, về giải quyết khiếu nại, tố cáo, rồi “công việc địa phương nên để chính quyền địa phương giải quyết” và những vấn đề “hóc búa” khác. Tập sách còn có chương Mai Thúc Lân-một số ghi chép, sáng tác, trong đó trích 3 phần Hồi ký Chuyện đời ấm lạnh buồn vui, là các bài thơ Thăm Côn Sơn, Cấy Xuân, Ra Cù Lao chàm, Lên biên giới và Tây Bắc. Kế đó là các ghi chép Ấn tượng Nhật Bản, Một ngày ở cộng hòa Liên bang Đức, Chuyện chữ nghĩa trong văn bản của các cơ quan Nhà nước, v.v…

Tập sách đã khép lại trong Lễ tang cố Phó Chủ tịch Quốc hội với những hình ảnh của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đồng chí, đồng bào, bạn bè… rồi những hình ảnh hoạt động của Mai Thúc Lân lúc sinh thời.