Măng non Phú Mẫn nửa thế kỷ làm theo thư Bác

Ngoài tám mươi tuổi, nhà giáo Đỗ Văn Liễn, cựu Hiệu trưởng trường cấp II xã Hàm Sơn (nay là THCS thị trấn Chờ) vẫn khỏe mạnh và minh mẫn lạ thường. Ông là nhân chứng sống tiêu biểu, vì thế ký ức về cái thời sôi nổi của HTX Măng non Phú Mẫn, dù cách nay tròn nửa thế kỷ luôn mồn một như mới hôm qua.
Ông bồi hồi kể: Đầu những năm 1960, phát huy nguyên lý giáo dục “Học đi đôi với hành”, các trường ngoài dạy và học phải phục vụ nhiệm vụ chính trị địa phương. Ở trường cấp II Hàm Sơn, phong trào này rất sôi nổi, nhưng tiêu biểu nhất là thiếu nhi, đồng thời là các xã viên HTX măng non thôn Phú Mẫn. HTX Măng non Phú Mẫn thành lập tháng 11-1962, chủ nhiệm đầu tiên là thiếu niên Lê Đình Huề, nhanh chóng xây dựng được kế hoạch hoạt động rất phong phú.

 

 

Theo điều lệ HTX, các đội viên có 2 nhiệm vụ chính là chăm sóc trâu bò béo khoẻ và vệ sinh “sạch làng tốt ruộng”. Về chăm sóc trâu bò béo khoẻ, toàn HTX Phú Mẫn có hơn 100 con trâu, bò giao cho các xã viên coi sóc. Thời đó, “con trâu là đầu cơ nghiệp”, là nền tảng phát triển kinh tế nông nghiệp, vì vậy các gia đình và xã viên luôn quan tâm chăn thả, chăm sóc chu đáo để trâu, bò có sức kéo tốt. Các xã viên cũng rất nhanh nhẹn rút kinh nghiệm tình trạng trâu, bò ốm yếu, chết hàng loạt như ở một số địa phương lân cận, nên đã chủ động phân công các uỷ viên và cán bộ chia thành từng khu, ví như khu ngõ Đông, ngõ Giữa, ngõ Ngoài… phối hợp với các phân đội trưởng kiểm tra thường xuyên, định kỳ, đột xuất cả ngày lẫn đêm. Mùa đông thì xem trâu có đủ ấm không, mùa hè lại xem trâu có đủ mát không, xem trâu ăn có đủ no không… để có hướng khắc phục kịp thời. Khẩu hiệu chung của xã viên HTX cho các gia đình khi đó là “Trâu chưa sạch, chưa no, quyết chưa cho về chuồng”, “Rơm trâu chưa đủ, chủ ngủ chưa yên”… Đến ngày 30 hằng tháng, các xã viên lại tổ chức tập trung toàn bộ số trâu, bò về sân kho HTX để bình bầu, phân loại, triển khai kế hoạch nuôi dưỡng, đồng thời báo cáo lãnh đạo địa phương các hoạt động của xã viên HTX măng non Phú Mẫn. Quả thật, từ khi có HTX Măng non Phú Mẫn thì trâu bò của HTX không những không bị chết đói, chết rét mà ngày càng béo khoẻ, sinh sôi…
Phong trào sạch làng tốt ruộng là việc làm thường xuyên, liên tục mang tính tự giác cao. Cứ 16h30 thứ sáu hàng tuần, các phân đội trưởng phối hợp xã viên người mang xẻng, người cầm cuốc, chổi, xách xô ra khu vực xóm mình hăng hái quét dọn, khơi thông cống rãnh, mương máng dòng chảy, đường làng ngõ xóm vì thế luôn sạch - đẹp và rợp bóng cây xanh.
Thiếu nhi Phú Mẫn ngày ấy còn là điển hình trong phong trào rèn luyện thể dục thể thao theo gương Bác Hồ vĩ đại. Trong các hoạt động, các đội viên còn tự bảo nhau quyên góp một số lượng lớn sách báo, cùng chính quyền địa phương góp sức, góp công làm thư viện, dù chỉ là căn nhà gianh vách đất để tối thứ 7 sinh hoạt, đọc sách báo, tạo thành không gian văn hoá ấm cúng mà nhiều nơi đã tích cực cử người đến học tập kinh nghiệm làm theo.
HTX Măng non Phú Mẫn trở thành điển hình có sức lan tỏa mạnh mẽ. Một ngày tháng 5 năm 1969, trong khuôn viên Phủ Chủ tịch, Bác Hồ tình cờ đọc được thông tin về HTX Măng non Phú Mẫn trên Báo Hà Bắc. Quá xúc động, đúng 14 giờ 30 phút ngày 19-5-1969, Người lên nhà sàn viết thư ngợi khen thiếu niên HTX măng non Phú Mẫn. Bức thư có tựa đề “Thư gửi các cháu thiếu niên hợp tác xã Măng non thôn Phú Mẫn, xã Hàm Sơn, huyện Yên Phong, Hà Bắc. Ngày 19-5-1969”.
Bức thư của Bác Hồ chỉ gói gọn trong hơn 250 âm tiết nhưng vô cùng súc tích, hàm chứa bao điều Bác muốn nói. Câu kết của bức thư còn mang tính lan tỏa mạnh mẽ trong thiếu niên cả nước: “Bác cũng mong các cháu thiếu niên ở những địa phương khác làm theo các bạn nhỏ ở HTX Măng non Phú Mẫn trong việc chăm sóc trâu bò và giúp đỡ thiết thực cho HTX ở địa phương mình. Bác hôn các cháu”.

 

Nửa thế kỷ làm theo thư Bác
Đúng ngày Quốc tế thiếu nhi 1-6-1969, Tỉnh đoàn Hà Bắc phối hợp với huyện Yên Phong tổ chức đón nhận phần thưởng cao quý. Tham dự có nhiều đồng chí lãnh đạo T.Ư và của tỉnh cùng hơn 700 thiếu nhi tiêu biểu toàn Hà Bắc. Sau khi Bác Hồ gửi thư khen, Chủ nhiệm HTX Măng Non Đặng Đình Chiến được mời tham dự trại hè thiếu niên quốc tế; những năm sau, Đội thiếu niên Phú Mẫn còn vinh dự được đón quyền Chủ tịch nước Nguyễn Hữu Thọ và nhiều đoàn đại biểu thanh niên, thiếu niên trong và ngoài nước về thăm, trao đổi kinh nghiệm hoạt động.
Tròn 50 năm vinh dự đón nhận thư khen của Bác, các thế hệ thiếu niên HTX măng non thôn Phú Mẫn nói riêng và măng non Thị trấn Chờ nói chung luôn ra sức thi đua học tập và làm theo thư Bác. Ngày nay, nói đến Phú Mẫn hay Thị trấn Chờ là nói đến mảnh đất Anh hùng giàu truyền thống hiếu học và khoa bảng. Đây cũng là nơi khởi nguồn phong trào “Tiếng trống khuyến học ban đêm” đã và tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ đến nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh.
Là trung tâm huyện lỵ, ngoài phát triển kinh tế, lãnh đạo Thị trấn Chờ qua các thời kỳ cũng luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến sự nghiệp giáo dục.

Thiếu nhi HTX Măng non Phú Mẫn chăm sóc trâu bò béo khỏe (Ảnh tư liệu TTXVN).

Chính vì vậy, từ nhiều năm nay, sự nghiệp giáo dục, khuyến học của thị trấn luôn là điểm sáng tiêu biểu: 5/5 trường Mầm non, Tiểu học và THCS đều đạt chuẩn quốc gia, nhiều năm là những Tập thể Lao động xuất sắc cấp tỉnh; riêng Phú Mẫn là điển hình tiêu biểu toàn quốc về phong trào khuyến học, khuyến tài, được  ví như một “Làng Đại học”, thậm chí làng trên Đại học ở vùng đất Kinh Bắc; Thị trấn Chờ nhiều năm vinh dự được UBND tỉnh công nhận là đơn vị có phong trào giáo dục toàn diện…

Sau nửa thế kỷ được nhận thư khen của Bác, lớp lớp măng non đất Hàm Sơn, nay là thị trấn Chờ Anh hùng đã và tiếp tục trưởng thành trên nhiều lĩnh vực, đóng góp tích cực vào công cuộc bảo vệ và dựng xây đất nước, quê hương. Thôn Phú Mẫn có khoảng 130 Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sỹ, Thạc sỹ đang công tác ở mọi miền Tổ quốc, nhiều người là các nhà chính trị, nhà khoa học, các kỹ sư, bác sĩ, các sĩ quan cao cấp trong ngành Công an, Quân đội…
Tiếp tục học Bác, làm theo thư Bác, những “hạt giống” mới ở Phú Mẫn nói riêng và Thị trấn Chờ nói chung sẽ không ngừng nảy nở, sinh sôi. Để trong một tương lai không xa, trên mảnh đất từng 2 lần được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng ấy lại xuất hiện những nhân tố mới, những tấm gương mới, những điển hình mới trong học tập, lao động sản xuất, đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng quê hương đất nước cũng như phát triển KT-XH theo hướng CNH, HĐH và hội nhập quốc tế…