Mưa ngâu - Bài ca về tình yêu chung thủy

Hứa Vĩnh Hào nguyên là giáo viên ngữ văn Trường THPT Gia Bình 1 đã nghỉ hưu. Với gần 40 năm đứng trên bục giảng, nhiều lần được công nhận là giáo viên giỏi cấp tỉnh. Những bài giảng của ông chắc còn in đậm trong tâm trí nhiều thế hệ học trò. Say sưa với những tác phẩm văn chương đồng thời ông cũng có chút năng khiếu làm thơ. Thơ của ông thường là ngẫu hứng, giản dị mộc mạc nhưng cũng không phải không có những sáng tạo tìm tòi. Mưa ngâu là một trong những bài thơ tiêu biểu của ông như thế:

MƯA NGÂU

Hứa Vĩnh Hào

Vợ chồng như vợ chồng ngâu
Một năm mới được gặp nhau một lần
Nhớ thương dồn nén trong lòng
Vỡ òa khi gặp khóc thành mưa rơi.

Khi nức nở, lúc sụt sùi
Nước giăng khắp bốn phương trời bao la
Nước tình yêu thấm phù sa
Cho cây kết trái đơm hoa bốn mùa.

Tình yêu ấy mới lạ chưa
Nghìn năm vẫn cứ say sưa nồng nàn
Thủy chung Chức Nữ - Ngưu Lang
Tấm gương cho cả thế gian soi cùng.

(Báo Bắc Ninh Hằng tháng số 8-2023)

Mưa, kể cả mưa ngâu cũng là một đề tài quen thuộc của văn học nghệ thuật. Nhạc sĩ Thanh Tùng đã có bài hát Mưa ngâu rất hay. Mưa ngâu là một hiện tượng thời tiết tự nhiên diễn ra vào tháng bảy âm lịch hàng năm và được giải thích bằng tích truyện Ngưu Lang - Chức Nữ. Người Việt chúng ta ai mà chẳng biết chuyện Ngưu Lang - Chức Nữ nhưng cách nhà thơ gợi lại tích truyện đầy cảm thông gây xúc động lòng người. Bài thơ ngắn gọn từ miêu tả đến suy luận, bình luận để rút ra một chân lí, bài học Các từ “dồn nén”, “vỡ òa”,  “nức nở”, “sụt sùi” là những tính từ chỉ trạng thái tình cảm có tác dụng miêu tả sinh động cuộc gặp gỡ “Nhớ thương dồn nén trong lòng/Vỡ òa khi gặp khóc thành mưa rơi/Khi nức nở, lúc sụt sùi”. Những câu thơ vừa diễn tả chân thực cơn mưa tháng bảy, lúc rả rích, lúc thưa thớt, lúc dồn dập như cung bậc cảm xúc của vợ chồng Ngưu Lang - Chức Nữ dồn nén, vỡ òa. Gặp nhau khóc thành mưa chỉ có thể là cảm xúc của thế giới “người tiên”, “người trời”. Tác giả đã dùng biện pháp cường điệu để thi vị hóa một cuộc gặp gỡ Nước giăng khắp bốn phương trời bao la và nước mắt ấy, nước mưa ấy được ví như  nước của tình yêu. Thứ nước thần, nước diệu kì. “Nước tình yêu thấm phù sa/ Cho cây kết trái đơm hoa bốn mùa”. Đến đây giọng thơ đã chuyển đổi, một cái nhìn lạc quan khiến cho cuộc gặp mặt của Ngưu Lang - Chức Nữ không còn màu sắc bi lụy mà mang đầy ý nghĩa góp cho đời sự sống, sự tốt tươi, sự sinh sôi nảy nở.
Truyện Ngưu Lang - Chức Nữ từng được khai thác ở nhiều khía cạnh khác nhau: Một bi kịch, một tình yêu tan vỡ, một sự chia li, một sự ngăn cách, một khát vọng sum họp, hạnh phúc... Tác giả bài thơ này đề cập đến một tình yêu, sự thủy chung “Tình yêu ấy mới lạ chưa/ Nghìn năm vẫn cứ say sưa nồng nàn”. Đúng là mới lạ. Mới lạ ở thời gian nghìn năm và còn hơn thế nữa và mãi mãi. Mới lạ ở cung bậc cảm xúc say sưa nồng nàn như một sự vẹn nguyên. Sự thủy chung đến từ hai phía trở thành một hình tượng điển hình trong văn học.
Bài thơ lục bát ngắn gọn, xúc tích, ngôn ngữ giản dị, ít biện pháp tu từ nhưng khai thác triệt để giá trị nhân văn. Cổ vũ phẩm chất tốt đẹp của con người, hướng tới những giá trị tốt đẹp của cuộc sống, rất đáng để bạn đọc thưởng thức.